ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΕΠΙΣΤΟΛΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΑΚΤΡΙΑ (στην ΑΡΑΜΑΪΚΗ)

 

ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΕΠΙΣΤΟΛΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΟΥ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΑΚΤΡΙΑ (στην ΑΡΑΜΑΪΚΗ)

Μακρύς κατάλογος προμηθειών[1] (C4 [Khalili IA17])

Ένας μακρύς κατάλογος εκταμιευθεισών προμηθειών (ξεκινά στις 15 Sivan, έτος 7 του Μ. Αλεξάνδρου, που αντιστοιχεί στις 8 Ιουνίου 324 και συνεχίστηκε επί τρεις μήνες), από την Συλλογή Khalili, Το συγκεκριμένο συνιστά αυτό που πιστεύεται ότι είναι το πρώτο πιθανό αρχείο όπου αυτός αναφέρεται ως Αλέξανδρος, όνομα με το οποίο έγινε γνωστός σε όλο τον κόσμο. Στό έγγραφο, που χρονολογείται από το 7ο έτος της βασιλείας του, χρονολογία η οποία αντιστοιχεί στις 8 Ιουνίου 324 π.Χ., το όνομά του εμφανίζεται καθαρά ως Iksndrs στην επάνω δεξιά γωνία. Όλα τα γνωστά έγγραφα στο παρελθόν τον ανέφεραν πάντα ως Iksndr,[1a] γεγονός που καθιστά αυτό το έγγραφο αντικείμενο εξαιρετικής σημασίας. Βοηθάει καλύτερα στην κατασκευή του μύθου του Αλεξάνδρου, όντας ένα μικρό αλλά σημαντικό κομμάτι του παζλ.

A long list of supplies disbursed (starts on 15 Sivan, year 7 of Alexander, corresponding to 8 June 324, and continued over three months) 

This document bears what is thought to be the first possible record of Alexander being referred to as ‘Alexandros’, the name for which he became known throughout the world. In this document, which dates from the 7th year of his reign, corresponding to 8th of June 324 BCE, his name appears clearly as ‘Iksndrs’ on the top right. All known documents previously had always referred to him as ‘Iksndr’, which makes this document an object of extreme significance. It helps better build the myth-making of Alexander, a small yet significant piece in the puzzle

Η σφραγίδα του του εγγράφου C2[2](C2. [Khalili IA 20] )

Η επιστολή που εικονίζεται στην ανωτέρω φωτογραφία έχει κατ' εξαίρεσιν επιβιώσει στην σφραγισμένη της μορφή και εξακολουθεί να φέρει επ' αυτής την αρχική σφραγίδα, η οποία - κατά μία υπερβολική μάλλον άποψη[3] - έχει αποδοθεί στον Μ. Αλέξανδρο, χρονολογείται δε από το "έτος 1" μιας απροσδιόριστης βασιλείας. Ο Hyland θεωρεί πιθανό ότι η σφραγίδα ανήκε σε πλούσιο στρατηγό, ο οποίος την χρησιμοποιούσε ως μέσον ταυτοποιήσεώς του.[4] Από την άλλη ο Briant χαρακτηρίζει την σφραγίδα Αχαιμενιδική.[5]

Ελληνιστική σφραγίδα (Bulla fragment, 3+ seal impressions, Cat. Nr: YPM BC 036489

Original Nr: NCBT 01943, Department: Anthropology: Babylonian Collection)[5a]

Σημειώνουμε ότι στο έγγραφο, χρονολογούμενο στο πρώτο έτος του Αλεξάνδρου (;) αναφέρεται το όνομα Vishtaspa, στρατηγού του Δαρείου ΙΙΙ (Vishtaspa), το οποίο ενδεχομένως αντιστοιχεί στο εξελληνισμένο Υστάσπης, ο δε Hyland πιθανολογεί ότι πρόκειται περί του ιδίου προσώπου![6] Στον αξιωματούχο αποδίδεται και ο τίτλος krny, που έχει συσχετισθεί με γνωστή οικογένεια karen,[7] περιέργως όμως υπάρχει ενδεχόμενη ηχητική ή άλλη συσχέτιση με τον μυθικό (;) Μακεδόνα Κάρανο! Γλωσσολογικώς σημειώνεται ότι κατά LSJ η λέξη σημαίνει τον αρχηγό (LSJ, s.v. κάρᾱνος [ᾰ], ὁ, (κάρα A) a chief, X.HG1.4.3, cj. in Anacreont.15.3). Στο τέλος του άρθρου του ο Hyland σημειώνει (Hyland 2013, p. 5):[8] 

Δεδομένης της τελικής επιτυχίας του υπό το νέο καθεστώς, ο Vishtaspa - Υστάσπης δεν μπορεί να είχε υποστηρίξει την αξίωση του Βήσσου για το θρόνο το 330/29, και πιθανότατα συντάχθηκε με τον Αλέξανδρο σε κάποιο σημείο μεταξύ του θανάτου του Δαρείου και της εισβολής στην Βακτρία. Οι πολεμικές διακρίσεις υπό τον Δαρείο ΙΙΙ εξηγούν τον ηγετικό ρόλο του Υστάσπη μεταξύ των Ιρανών 'εταίρων' του Αλεξάνδρου, και όπως ο αδερφός του Δαρείου Οξυάθρης, μπορεί επίσης να χρησιμοποιήθηκε προκειμένου να συμβολίσει την υποστήριξη της βασιλικής οικογένειας στην εξουσία του Αλεξάνδρου. Το γεγονός ότι διατήρησε εξέχουσα θέση περί το τέλος της βασιλείας του Αλεξάνδρου, μετά την εξάλειψη πολλών ιρανών σατραπών, σημαίνει ότι ο νέος Βασιλιάς τον περιέβαλε με μεγάλη εμπιστοσύνη.

Όμοια, πάντως, είναι και η άποψη του Αρριανού: Arr. An. 7.6.1-7.7.2. Άλλωστε, σύμφωνα με τον Olbrycht,[9] τα πρώτα ιρανικά στρατιωτικά τμήματα σημαντικού μεγέθους στο στρατό του Αλεξάνδρου, συμπεριλαμβανομένων των Βακτριανών και Σογδιανών, αναφέρονται ρητά στην Κεντρική Ασία το 328 π.Χ, Arr. An. 4.17.3. Αυτό εγείρει το ερώτημα αν ο Αλέξανδρος δεν είχε κάνει προηγουμένως χρήση των πολύ επιδέξιων Μήδων ή Πάρθων ιππέων ..

Λεπτομέρεια τοιχογραφίας από τον Οίκο των Σατύρων (μωσαϊκό του Μ. Αλεξάνδρου, Πομπηία) με τον Οξυάθρη

Υποθέτοντας εύλογα ότι αυτή είναι μια ημερομηνία καθοριζόμενη με σημείο εκκινήσεως την επικράτηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου (σύμφωνα με τον Βαβυλωνιακό υπολογισμό), θα αντιστοιχούσε στο 330/329 π.Χ., που χρονολογείται ακριβώς στό σημείο καμπής της μεγάλης αυτοκρατορίας. Όμως οι Garrison and Kaptan απορρίπτουν αυτήν την χρονολόγηση προτείνοντας το έτος 359/8 ή 336/5.[10] 

The Sealed Missive

This missive, rather extraordinarily, has survived in its sealed form and is still bound with the original seal impression. It bears the seal impression of Alexander and dates from ‘year 1’ of an unspecified reign. Assuming that this is a date according to the regnal year of Alexander the Great by the Babylonian reckoning, it would correspond to 330/329 BCE, dating precisely from the turning point of the great empire.

Έγγραφο C3. [Khalili IA 22][11]

Απευθυνόμενο σε ανώτερο αξιωματικό, αυτό το σφραγισμένο έγγραφο ανακοινώνει την αποστολή 40 προβάτων, χρονολογούμενο στο έτος 1 μιας απροσδιόριστης βασιλείας, πιθανώς του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που αντιστοιχεί στο 330-29 π.Χ.

Addressed to a superior officer, this sealed document announces the dispatch of 40 sheep.

Sealed Document Announcing the Dispatch of Sheep (year 1 of an unspecified reign, possibly that of Alexander the Great, corresponding to 330-29 BC)

Αμαζόνες και Αλέξανδρος[12]

ΕΡΩΤΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ FACEBOOK (HELLENIC HISTORY & ARCHAEOLOGY)

Δημήτριος Κονιδάρης, 20.43-10, Συντάκτης

ΤΟ ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΙΔΙΟ - ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ - ΣΦΥΡΙΖΕΙ ΑΔΙΑΦΟΡΑ ΓΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΑΤΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΤΗς ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ .. ΝΤΡΟΠΗ ΤΟΥΣ & ΝΤΡΟΠΗ ΜΑΣ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΑΝΕΧΟΜΑΣΤΕ!

Δημήτριος Κονιδάρης, 20.42-10, Συντάκτης

Αναφέρω στην αρχική ανάρτησή μου: Kilari Collection κλπ.

Kl.Zoub, 20.40-9

Λοιπόν, επειδή δυστυχώς κάποια πράγματα κυκλοφορούν με τη μέθοδο του σπασμένου τηλεφώνου και δυστυχώς οδηγούν σε συνειρμούς που ουδεμία σχέση έχουν με την επιστημονική πραγματικότητα καλό είναι να δοθούν κάποιες εξηγήσεις για το συγκεκριμένο: Πρόκειται για μέρος μία ιδιωτικής συλλογής αρχαιολογικών λειψάνων από το Αφγανιστάν, γνωστής με το όνομα συλλογή Khalili. Είναι μία περγαμηνή με κείμενο στην αραμαϊκή. Δυστυχώς επειδή είναι προϊόν προερχόμενο από τη μαύρη αγορά αρχαιοτήτων, παλιό φαινόμενο στην περιοχή, δεν είναι γνωστή η ακριβής του προέλευση. Σαφώς και δεν αναφέρεται πουθενά ο Αλέξανδρος, απλά η χρονολογία και η φόρμουλα αναφέρονται στην ύπαρξη ενός ηγεμόνα κοντά στην περίοδο δράσης του Αλεξάνδρου στην περιοχή. Είναι μέρος του σατραπικού αρχείου της Βακτρίας και γίνεται αναφορά σε προμήθειες στρατευμάτων διερχομένων από την περιοχή. Λόγω έλλειψης του ονόματος του βασιλέα, έχουν γίνει πολλές προτάσεις, μία από αυτές και ο Αλέξανδρος, αλλά όχι με αδιάσειστα στοιχεία. Το κείμενο είναι γνωστό από το 2003, ενώ η οριστική δημοσίευσή του, λόγω πολλών φθορών έγινε το 2012. Έτσι, απλά για να υπάρχει μία επαφή με τη στοιχειώδη, επαναλαμβάνω, επιστημονική πραγματικότητα που τα μάλα δεινοπαθεί στα χέρια πρόθυμων μεν, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις μη ειδικευμένων αυτόκλητων πληροφοριοδοτών...

Δημήτριος Κονιδάρης, 20.40-8, Συντάκτης

Κύριε Kl.Zoub. 'Heavy Metal Thunder.... Looking for adventure and whatever comes our way'... δεν με εκπλήσσει η μήνις σας, μιάς και - όπως - φαίνεται αυτή η περιπέτεια δεν είναι του γούστου σας. Επιτρέψτε μου να μελετήσω το κείμενό σας, το οποίο πάντως εμφανίζει δυσκολίες (π.χ. " Έτσι, απλά για αν υπάρχει μία επαφή με τη στοιχειώδη, επαναλαμβάνω,.." δεν αποτελεί φράση στην Ελληνική) και θα επιχειρήσω μιάν απάντηση .. Ευχαριστώ γιά την συνεισφορά σας η οποία άν και διαθέτει διαλυτικό χαρακτήρα, ίσως βοηθήσει να προκύψουν θετικά αποτελέσματα .. Συγγνώμη, πάντως, άν σας στενοχώρησα ..

Kl.Zoub., 20.37-7

Δημήτριος Κονιδάρης Το τι υπάρχει στην ελληνική και τι όχι θεωρώ ότι ούτε εγώ ούτε εσείς θα έπρεπε να αποφανθούμε. Τόσες χιλιάδες χρόνια υπάρχει, ανάγκη δεν μας έχει. Το τι γράφω στο προφίλ μου, είναι δικό μου θέμα και όχι δικό σας να κρίνετε πράγματα τα οποία επίσης καταφανώς δεν γνωρίζετε. Όπως και εμένα δεν γνωρίζετε για να ξέρετε τι μου αρέσει και τι όχι. Ψάξτε τα στοιχεία που έδωσα και ξαναμιλάμε, εάν όντως σας ενδιαφέρει η ιστορική γνώση και όχι οι πομφόλυγες. Αυτοί με στεναχωρούν στον δημόσιο λόγο για θέματα που πρέπει να μείνουν επιστημονικά, και σε καμία περίπτωση εσείς....

Kle.Zoub. 20.39-7Δημήτριος Κονιδάρης κι επειδή δεν θέλω να σας δυσκολεύω, διόρθωσα το αν σε να... Μην έχετε και... προβλήματα...

Δημήτριος Κονιδάρης, 20.37-7, Συντάκτης

Θα αναρτήσω το αρθρίδιό μου και τα όποια σχόλια (του δικού σας περιλαμβανομένου) και στο ιστολόγιό μου (https://dnkonidaris.blogspot.gr/) οπότε θα ήθελα να μου πείτε την σχέση που έχετε με το ΕΚΠΑ διότι, με την κακή νοοτροπία και λειτουργία της Γραμματείας, αυτοί υποστηρίζουν ότι δεν σας ευρίσκουν στο προσωπικό .. Θα βοηθούσε κάποιο δικαιολογητικό με την τακτική αμοιβή σας (φυσικά με σβησμένα οικονομικά στοιχεία), προκειμένου τα από μένα αναρτημένα στοιχεία σας να είναι ακριβή.. Να μήν ξανακατηγορηθώ για ανακρίβειες .. Για το τι υπάρχει στην Ελληνική και τί όχι: πάντως κάτι για το οποίο απαιτείται διόρθωση δεν υπάρχει .. Στο προφίλ σας γράφετε στοιχεία απευθυνόμενα στο κοινό, άρα με αφορούν και εμένα και όλους .. 'Δέν κρίνω πράγματα' γιατί τέτοια έκφραση δεν την αναγνωρίζω ούτε μου ταιριάζει .. Ευχαριστώ και πάλι, κύριε μή "αυτόκλητε πληροφοριοδότη" με τις συνεχείς λεκτικές ακροβασίες σας .. Τα λέμε αγαπητέ ..

Kl.Zoub., 20.33-6

ΠΡΟΣ: Δημήτριος Κονιδάρης Δεν με βρίσκουν στο προσωπικό τους γιατί απλά δεν δουλεύω πλέον εκεί. Έχω πάρει το διδακτορικό μου στην Αρχαία Ιστορία από το εν λόγω τμήμα. Πλέον βρίσκομαι ως διδάσκων, για εφέτος, στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Μην σας χαλάσω τη χαρά της έρευνας εάν θέλετε να ψάξετε. Επίσης οι δημοσιεύσεις μου είναι αναρτημένες στο διαδίκτυο, μπορείτε να με ψάξετε με το όνομά μου. Εάν θέλετε να δείτε την εμπλοκή μου σε πράγματα, που μάλλλον επιπόλαια κρίνατε, ότι δεν μου αρέσουν μπορείτε να δείτε εδώ http://arbela.uoa.gr/contact/gaugamela-project.html . Και μετά θα κρίνετε εάν είμαι αυτόκλητος ή όχι πληροφοριοδότης, και υπό ποία ιδιότητα. Και ο λόγος που την επικαλούμαι, είναι για σας δείξω ότι πάντα θα υπάρχουν πράγματα για να ερευνήσετε εάν δεν σας αρκούν μόνο τα, θεωρώ, λογικά επιχειρήματα που προέβαλα, δίχως να την αναφέρω. Όσο για τις λεκτικές μου ακροβασίες, όπως λέτε, μάλλον το Υπουργείο Παιδείας έχει διαφορετική από εσάς άποψη επί του θέματος, καθώς τελώ εν ενεργεία διδάσκων Ελληνική Γλώσσα στη Μέση Εκπαίδευση. Εκτός εάν εσείς ξέρετε καλύτερα, οπότε πάω πάσο... Στη διάθεσή σας εάν έχετε περαιτέρω απορίες και μπορώ να σας φανώ χρήσιμος...

20.33-3

(α) Άρα δεν έχετε σχέση με το ΕΚΠΑ όπως η σελίδα σας στην ΑΚΑΔΗΜΙΑ - academia διατείνεται, και - βέβαια - ουδέποτε είχατε πλήν της εκπονήσεως εκεί διατριβής περί γαμήλιων πρακτικών κλπ., ως προς τούτο λοιπόν έχετε συλληφθεί 'κλέπτων οπώρας' , (β) διδάσκετε στο ΠΙ: μπράβο, κάτι θα ξέρουν αυτοί ή το 'μαντρί' που προωθεί απαιδεύτους .., (γ) πάλιν δεν κατανοείτε τα απλά Ελληνικά μου, δεν σας κατηγόρησα ως "αυτόκλητο πληροφοριοδότη", ΕΣΕΙΣ το πράξατε. Εγώ, αντίθετα, σας χαρακτήρισα επί λέξει ".. μή αυτόκλητος κλπ..", είναι δύσκολο να το καταλάβετε?, (δ) όπως φαίνεται την τακτική του σπασμένου τηλεφώνου μάλλον εσείς ακολουθείτε, διότι οι J. Naveh – S. Shaked ως εκδότες - επιμελητές των Βακτριανών κειμένων ομιλούν γιά: .. the other is a long list of supplies in the year 7 of King Alexander (The Khalili Collections, στην σελίδα παρουσιάσεως του βιβλίου) και όπως αναφέρω σαφώς και στην ανάρτησή μου: It bears the seal impression of Alexander and dates from ‘year 1’ of an unspecified reign και αλλού). Στο ίδιο το βιβλίο η αναγραφή έχει ως εξής: C3 [IA22] 20 Šebaṭ, year 2 (perhaps of Alexander, i.e. 329 BCE).

C4 [IA17] Long list of supplies disbursed. Starts on 15 Sivan, year 7 of Alexander, corresponding to 8 June 324 BCE, and continues for three months. (ε) Έναντι μηδενός επιχειρήματος από την πλευρά σας η ταπεινότητά μου σάς παρέθεσε αρκετά, χάνοντας χρόνο ΑΣΚΟΠΑ .. Άν εσείς (ή άλλοι) έχετε κάποια αντίθετα επιχειρήματα για το θέμα, αυτά θα πρέπει να κατατεθούν και η αλήθεια να καταδειχθεί .. Επιστήμη χωρίς τεκμήρια και από ΜΠΟΥΜΠΟΥΝΕΣ δεν γίνεται, νομίζω ότι και εσείς συμφωνείτε ..

Kl.Zoub. 20.34-2

Δημήτριος Κονιδάρης Σας εξηγώ εάν και δεν βλέπω κάποια ελπίδα στο να καταλάβετε, μην έχοντας την κατάλληλη κατάρτιση περί τούτου, κάτι που το διαδίκτυο δεν μπορεί να καλύψει: Οι εκδότες διατύπωσαν την υπόθεση το 2012 ότι είναι ο Αλέξανδρος καθώς δεν έχει σωθεί το όνομα του βασιλέα στο κείμενο. Η τελευταία τοποθέτησή τους είναι ότι πρόκειται για την περίοδο του Αρταξέρξη Δ΄. Η απόδοση στον Αλέξανδρο έχει αμφισβητηθεί εντόνως, όπως και η απόδοση στον Βήσσο. Αυτά δεν μπορείτε να ξέρετε, διότι δεν παρακολουθείτε συστηματικά την έρευνα και μπορείτε να σχηματίσετε άποψη από δεύτερο, μην πω στην περίπτωσή σας από 102ο χέρι. Αυτό ήταν το νόημα της παρέμβασης. Και απλά προς πληροφόρησή σας δεν μπορώ να καταλάβω σε τι ήμουν ανακριβής για τη σχέση μου με ΕΚΠΑ, η οποία εργασιακά είναι μακροχόνια, παρά το.. αντίστοιχο με την ιστορία ερευνητικό σας δαιμόνιο. Σας έστειλα ένα σχετικό σύνδεσμο τον οποίο μάλλον προτιμήσατε να αγνοήσετε... Δεν πειράζει, όσο και να χτυπιέστε ευελπιστώ τα σοβαρά μέλη της ομάδας να αντιλαμβάνονται τη σωστή διάσταση του θέματος πέραν των όποιων πρσωπικών σας επιθέσεων. Πόσοι ημιμαθείς σαν και λόγου σας νομίζουν ότι θα αλωνίζουν λοιδορώντας τον νηφάλιο αντίλογο... Δόξα νάχει ο Μεγαλοδύναμος, αντέχουμε ακόμα να σας ανεχόμαστε προκειμένου να μπουν τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση...

Δημήτριος Κονιδάρης 20.34-2

Συντάκτης

Αυτή είναι τεκμηριωμένη απάντηση, με πηγές και παραπομπές .. Γράφετε: ......................................................... Οι εκδότες διατύπωσαν την υπόθεση το 2012 ότι είναι ο Αλέξανδρος καθώς δεν έχει σωθεί το όνομα του βασιλέα στο κείμενο. Η τελευταία τοποθέτησή τους είναι ότι πρόκειται για την περίοδο του Αρταξέρξη ΄...................................................................................... (α) Στο πρώτο 'πόνημά' σας γράφετε ότι δεν υπάρχει καμμία αναφορά στον Αλέξανδρο, πως τώρα λέτε "διατύπωσαν την υπόθεση το 2012 ότι είναι ο Αλέξανδρος" ? Υπάρχει λοιπόν αναφορά στον Αλέξανδρο ως «Iksndrs», και εσείς συλλαμβάνεσθε ψευδόμενος για δεύτερη φορά! (β) Πώς τα κατάφεραν οι εκδότες να αλλάξουν γνώμη αργότερα ("τελευταία τοποθέτησή τους ..") αφού ο πρώτος εκ των δύο πέθανε λίγο πριν κυκλοφορήσει το βιβλίο ? Μήπως το είδατε σε κάποιο τραυματικό όνειρό σας ή να θεωρήσω ότι ο αποθανών σας το αποκάλυψε σε κάποια μυστηριακή χεβυ-μεταλλική επαφή σας ................................................................................. ΣΑΣ ΕΚΑΝΑ ΤΗΝ ΧΑΡΗ ΝΑ ΣΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΩ ΠΑΡ' ΟΛΟΝ ΟΤΙ ΑΠΟΔΕΙΧΘΗΚΑΤΕ ΨΕΥΤΗΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΜΗ-ΣΧΕΣΗ ΣΑΣ ΜΕ ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ .. ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΉ ΣΑΣ ΠΡΟΣΘΕΣΑΤΕ ΆΛΛΑ ΔΥΟ ΨΕΥΔΗ .. ΘΕΩΡΕΙΤΕ ΣΚΟΠΙΜΟ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΟΥΜΕ ? ΕΓΩ ΠΑΝΤΩΣ ΑΙΣΘΑΝΟΜΑΙ ΟΤΙ ΚΛΕΒΩ ΕΚΚΛΗΣΊΑ ΔΙΑΛΕΓΟΜΕΝΟΣ ΜΑΖΥ ΣΑΣ ..

Kl.Zoub., 26021/07.55-10

Δημήτριος Κονιδάρης Καλέ μου άνθρωπε τι λέτε;;;; Διαβάστε τη σελίδα 259 στην έκδοση που αναφέρετε!!! Έλεος δηλαδή!! Σας είπα ότι το κείμενο είναι γνωστό από το 2003!!! Αυτό που λέτε είναι ανάγνωση φθαρμένου κειμένου και όχι αναφορά!! Εάν διαβάσατε το βιβλίο με τον τρόπο που ερμηνεύετε τη σχέση μου με το ΕΚΠΑ, αφήστε το καλύτερα. Και το τι αισθάνεστε παντελώς αδιάφορο με αφήνει, τέτοιες ανακρίβειες να μην πάρουν έκταση με απασχολεί και το γνήσιο ενδαφέρον σοβαρών ανθρώπων στην ομάδα να μην γίνει βορά γραφικών όπως του λόγου σας. Που διαβάσατε το οπισθόφυλο και μου κάνετε και μάθημα από πάνω!!! Και παρακαλώ πολύ αλλάξτε τον τόνο σας. Η όποια αγένεια δεν πρόκειται να καλύψει την άγνοιά σας για τέτοιου είδους θέματα, τα οποία επαναλαμβάνω είναι αρμοδιότητα ειδικών επιστημόνων. Εάν εσείς δεν νιώθετε να τους παραθέσετε σωστά, δεν σας φταίει κανείς...Δημήτριος Κονιδάρης

Συντάκτης, 260221/07.56-1

Βεβαίως επιμένω για ψευδείς δηλώσεις από μέρους σας (α) αναφορικά με την (μη υπάρχουσα) σχέση σας με το ΕΚΠΑ, (β) αναφορικά με την κατά την άποψή σας μη αναφορά του ονόματος του Αλεξάνδρου στα έγγραφα (την οποίαν απέδειξα ψευδή..). Στην έκδοση του 2006 την οποίαν κατέχω η σελ. 259 είναι κενή .., αν θέλετε ανεβάστε την εσείς που την έχετε ή στηρίξτε την άποψή σας με άλλην ελέγξιμη αναφορά, όχι από ψευδώνυμους 'πανεπιστημιακούς' .. Στην σελίδα μου θα ανεβάσω αμέσως τώρα τμήματα του έργου σχετικά με το θέμα (από την έκδοση του 2012).

Ελενα Ραστα, 08.33/270221-10h

Δημήτριος Κονιδάρης προφανώς δεν διαβάσατε ουτε την πρώτη ανάρτηση στην ιστοσελιδα Wikiwand που αναφέρεται στην συλλογή αλλά ουτε και την ιστοσελίδα της συλλογής. Πρόκειται για ΕΝΑ συγκεκριμένο διοικητικό εγγραφο (είναι στον ενικό) που αναφέρει το ονομα του Αλέξανδρου απο τα σωζόμενα διοικητικά έγγραφα. Λογικά θα υπηρχαν και άλλα που δεν έχουν σωθεί και ναί, σωστά αναφέρετε είναι του 324 πΧ. και οχι του 329πΧ. όπως λανθασμένα είπα παραπάνω (Δεν φοβάμαι να αναγνωρισω το όποιο λάθος). Δεν δύναμαι να διαβάσω το αραμαϊκό κείμενο αλλά ούτε και υπάρχει κάποια μετάφραση οπότε δεν γνωρίζουμε σε τι αναφέρεται πέρα απο το ότι πρόκειται για προμήθειες. Δεν καταλαβαίνω γιατι νομίζετε πως με ενοχλεί. Η ιστορία, η κυριαρχία και οι κατακτησεις του Αλεξάνδρου δεν αμφισβητούνται, υπάρχουν τόσα τεκμήρια που τα αποδεικνύουν (πόλεις, νομίσματα, ιστορικοι, αναφορές...), τι μπορεί να προσθέσει ενα αμφισβητούμενο κρατικό εγγραφο στην αραμαϊκή ; σίγουρα έχει ιστορική αξία αν επιβεβαιωθεί η γνησιότητά του, αλλά δεν προσθέτει τίποτα στην ήδη γνωστή ιστορία. Ο Αλέξανδρος ήδη απο το 327πΧ. είχε φύγει απο τα Βάκτρα για την εκστρατεία στην Ινδία και το 324πΧ (χρονολ. του εγγράφου) ο Αλέξανδρος βρισκόταν στην Περσία στον δρόμο προς την Βαβυλώνα.

..

Kleanthis Zouboulakis, 07.16/270221

Έτσι απλά για να ενημερωθούν οι σχολιάζοντες: Η επικεφαλίδα είναι από όλες τις πλευρές παραπλανητική, ουδεμία σχέση με την επιστημονική επί του θέματος πραγματικότητα, και είναι ως θέμα γνωστό στη διεθνή επιστημονική κοινότητα από τη στιγμή της δημοσιοποίησής του ήδη από το 2003. Το ελεεινολογεί κάποιος είναι εύκολο, το να ενημερώνεται σωστά είναι κάπως άβολο, αλλά απαραίτητο...

Δημήτριος Κονιδάρης, Συντάκτης, 07.43/270221

Τελευταία απόπειρα κουρασμένου υπογράφοντος: (α) τα έγγραφα της Συλλογής είναι περί τα 48, το όνομα του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ αναφέρεται στο [IA17] του 324 π.Χ., και μάλιστα ως "lksndrs", ενώ ενδεχόμενη αναφορά σε αυτό (το όνομα δλδ) πιθανολογείται στο έγγραφο [IA20] του 330/329 καθώς και στο [IA22] του 329 π.Χ. Στα δύο τελευταία η αναφορά είναι του τύπου: "στο x έτος βασιλείας" [του Αλ.?], [β] Φυσικά και εγώ έχω βασιστεί στο Wikiwand, s.v. Khalili Collection of Aramaic Documents, το Provincial Life Under Artaxerxes & Alexander the Great, το https://www.khalilicollections.org/ και βεβαίως στο βιβλίο: J. Naveh – S. Shaked (eds.). 2006. Aramaic Documents from Ancient Bactria (Fourth Century BCE) from the Khalili Collections. London (The Khalili Family Trust). Προφανώς δεν έχω την δυνατότητα ασκήσεως κριτικής επ' αυτών, όμως είμαι ανοικτός στην κριτική που ενδεχομένως έχει ασκηθεί από ειδικούς: αυτό και αναζητώ τώρα και όχι τις δικές σας επιλεκτικές επαναλήψεις / αοριστίες μίας των πηγών.. (γ) Σημειώνω ότι η σφραγίδα του εγγράφου C2. [Khalili IA 20] έχει χαρακτηρισθεί ως "the seal impression of Alexander and dates from ‘year 1’ of an unspecified reign" (πηγή: Provincial Life Under Artaxerxes & Alexander the Great), (δ) αν η Βακτρία (όχι τα Βάκτρα) κατελήφθη το 329 και ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ προχώρησε προς Ινδική, είναι προφανώς ότι άφησε εκεί φιλικόν σατράπη .. Μάλιστα από το 327 αυτός ήταν ο Αμύντας .. Εξ αυτού προκύπτει ότι τα πιθανολογούμενα έγγραφα της Σατραπείας περιλαμβάνουν τρία τα οποία χρονολογούνται στην περίοδο της Ελληνικής κυριαρχίας και - επομένως - συνιστούν - κατά το τμήμα αυτό - διοικητικό επιστολικό ή αρχειακό υλικό της Ελληνικής Διοικήσεως, άν δεν περιλαμβάνουν και αυτήν την σφραγίδα του ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ .. που παραθέτω .. ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ - ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΝΘΑΡΡΥΝΟΝΤΑΙ ΝΑ ΞΑΝΑΠΟΥΜΕ ΤΟ IΔΙΟ ΤΡΑΓΟΥΔΑΚΙ ΜΕ ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΟΧΙ (όσον με αφορά) ..

Δημήτριος Κονιδάρης, 09.00/27.02.21

O κ. Ζουμπουλάκης Kλεάνθης ισχυρίστηκε (περί ώραν 12.00 της 25.02.2021) ότι ήδη από το 2012 οι επιμελητές - εκδότες των Βακτριανών εγγράφων της Συλλογής Khalili (Naveh – S. Shaked) αναθεώρησαν την προηγούμενη άποψή τους περί αναγραφής στο έγγραφο [IA17] του 324 π.Χ. του ονόματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου (και μάλιστα υπό την μορφή "lksndrs"). Προς απόδειξη των ισχυρισμών του έχει αναλάβει να μας κοινοποιήσει σχετικό απόσπασμα από την έκδοση του βιβλίου το 2012, αναμένομεν .. Στο μεταξύ σημειώνουμε ότι σε σχετικό βίντεο της 21.02.2018 επ' ευκαιρία της εκθέσεως "National Treasures – The Art Of Collecting" ο καθηγητής Sir Nasser David Khalili (ιδιοκτήτης της συλλογής) επαναλαμβάνει (περίπου στο 34 λεπτό) την αναφορά του ονόματος του Αλεξάνδρου, την οποία μάλιστα προσδιορίζει τοπικά επί του εγγράφου (βίντεο: https://www.nasserdkhalili.com/.../national-treasures.../) ΜΗΠΩΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΜΠΕΡΑΝΟΥΜΕ ΟΤΙ Ο κ. Ζουμπουλάκης εψεύσθη (γιά τετάρτη τώρα φορά!) ?

Thanos T Zachs, Kleanthis Zouboulakis, 15-5h

διαμαρτύρομαι. Θέλουμε συνέχιση του τσακωμού. 🤪 Και θα ήθελα επι του θέματος να μου λύσετε μια απορία. Πως το έγγραφο δίχως να έχει ελληνική γραφή, θεωρείται Ελληνικό; (Μακεδονικό;)

Δημήτριος Κονιδάρης, Συντάκτης, 15-5h/27.02.21

Ο καθένας, αγαπητέ Zachs, αντιλαμβάνεται τα πράγματα εντάσσοντάς τα στο οικείο κλίμα του, έτσι αισθάνεται πιό άνετα, φτιάχνοντας και θεωρώντας τα όριά του να ταυτίζονται με των άλλων .. Πρόκειται περί ψυχολογικής ανάγκης .. Σημειώνω ότι η Αραμαϊκή υπήρξε η διεθνής γλώσσα της εποχής (lingua franca), ακόμη περισσότερο όταν το πλαίσιο στο οποίο αναφερόμαστε είναι πολυεθνικό .. Π.χ η Σατραπεία της Βακτρίας μέχρι την Αλεξανδρινή κατάκτηση υπήρξε Αχαιμενιδική (Περσική) εν συνεχεία δε Ελληνική, μάλιστα η Βακτριανή γλώσσα υιοθέτησε την Ελληνική αλφάβητο με πρόσθετα σύμβολα για τους ιδιαίτερους ήχους της .. Άλλωστε στην Balkh φαίνεται ότι υπήρξαν μόνιμα εγκατεστημένοι Έλληνες από τον 6/5 αι. μάλιστα υψηλού μορφωτικού επιπέδου .. Φαντάσου λοιπόν την Σατραπεία ή την Διοίκηση εκεί να προβαίνει σε τήρηση αρχείου ή να εκδίδει διοικητικά ή λογιστικά έγγραφα π.χ. για προμήθειες & πληρωμές σε ένα τέτοιο πολυεθνικό πλαίσιο, απευθυνόμενοι σε ποικίλο κοινό. .. Εδώ εσύ φαίνεσαι να υιοθετείς ξένο επώνυμο (ή να είσαι αλλοδαπός) και Ελληνικό μικρό, φαντάσου τι γινόταν τότε .. Δες και εδώ στο φεισμπουκ πόσοι Ευρωπέοι υιοθετούν Αγγλικά ονόματα .. Πιθανολογούμε λοιπόν ότι 3 έγγραφα που εκδόθηκαν επί Ελληνικής - Μακεδονικής κυριαρχίας είναι υλικό της Κοσμοκρατορίας .. Άλλωστε ο ιδιοκτήτης της Συλλογής Khalili μόλις πριν 2-3 χρόνια σε σχετική έκθεση έδειξε έγγραφο της Συλλογής με το όνομα του Αλεξάνδρου, ενώ έχει υποστηριχθεί ότι ένα άλλο έγγραφο φέρει την σφραγίδα του Μ. Αλεξάνδρου (επισυνάπτω).. Όμως η επιστήμη προχωρά μέσα από συγκρούσεις & αμφισβητήσεις, άρα είμαστε ανοικτοί στον επιστημονικό διάλογο αποφεύγοντας την μπουρδολογία.. Άν θές για πιό πολλά δες εδώ: https://dnkonidaris.blogspot.gr/ Για χαβαλέ συνέχισε το ίδιο ύφος ..

Kleanthis Zouboulakis, Δημήτριος Κονιδάρης, 27.02.21, 14.55-3h=11.55

Επειδή απλά κάνετε την τρίχα τριχιά λόγω άγνοιας για να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα μπας και δεν στραβωθεί κάποιος που τυχόν παρακολουθεί: 

1. Συνδέετε τον Αλέξανδρο με μία συλλογή αραμαϊκών εγγράφων γνωστή ως συλλογή Khalili. Πρόκειται για έναν Ιρανό ιδιωτικό συλλέκτη αρχαιοτήτων, ο οποίος περιέλαβε στη συλλογή του μια σειρά εγγράφων σε δέρμα και ξύλο, προϊόν μιας ημιπαράνομης δραστηριότητας στη μαύρη αγορά αρχαιοτήτων. Επομένως ελάχιστα είναι γνωστά για την ακριβή προέλευση των εγγράφων, που βρέθηκαν, εάν είναι σύνολο εάν καν είναι αυθεντικά κλπ. Επιπλέον, τα έγγραφα είναι ιδιαίτερα φθαρμένα και οι αναγνώσεις ιδιαίτερα επισφαλείς όπως υπογραμμίζουν σε κάθε δυνατή ευκαιρία οι εκδότες. 

2. Αυτό που θεωρήθηκε ως αρχείο της σατραπείας της Βακτρίας αφορά τη λειτουργία της αχαιμενιδικής διοίκησης στην περιοχή και ελάχιστη σχέση έχει με τον Αλέξανδρο, καθώς από 40 περίπου έγγραφα, μετά βίας μπορούσαν έως το 2012 να συνδεθούν με αυτόν μόλις δύο. Το ΙΑ 17 αμέσως και το ΙΑ 21 εμμέσως. 

3. Αυτό που εσείς αποδίδετε ότι είπα για το ΙΑ 17, εγώ το ανέφερα για το ΙΑ 21 προκειμένου να σας δείξω τη δυσκολία συναγωγής ιστορικών συμπερασμάτων από την εν λόγω συλλογή. Σε αυτό είχε αναγνωσθεί αρχικά το όνομα Βήσσος και είχε τοποθετηθεί στα πλαίσια των πρώτων χρόνων της εκστρατείας του Αλεξάνδρου στην περιοχή. Κάτι που ανακλήθηκε από τους εκδότες στην έκδοση του 2012. Λόγω δυσκολιών ανάγνωσης το τοποθέτησαν αρκετά πριν τον Αλέξανδρο στην περίοδο της σύντομης βασιλείας του Αρταξέρξη Δ΄. Στην έντυπη έκδοση σελ. 259. 

4. Το ΙΑ 17 τώρα έχει τα δικά του θέματα. Είναι ένας κατάλογος από προμήθειες που δόθηκαν σε στρατιωτικά σώματα διερχόμενα από την περιοχή. Να ξεκαθαρίσουμε: δεν γράφτηκε από τον Αλέξανδρο ούτε έδωσε αυτός εντολή να γραφτεί. Πρόκειται πιθανόν για εσωτερικό έγγραφο του υποτιθέμενου αρχείου της σατραπείας. Το όνομα εμπλέκεται στη φόρμουλα χρονολόγησης του εγγράφου στον χρόνο 7 της βασιλείας του... Αν και οι εκδότες διαβάζουν καθαρά το όνομα Iskadar, επισημαίνουν τρεις επιφυλάξεις: α) τα πριν και μετά το όνομα είναι φθαρμένα και δεν μπορούν να συνδεθούν με το υπόλοιπο έγγραφο β) εάν ισχύει η ανάγνωση είναι η πρώτη καταγραφή του συγκεκριμένου ονόματος στην αραμαϊκή με περίεργη για τους γραμματικούς κανόνες της γλώσσας διατύπωση μη αναμενόμενη γιατί γ) οι εντολές υπαγορεύονταν στα Παλαιά Περσικά και καταγράφονταν από επαγγελματίες γραφείς στα αραμαϊκά. Επομένως κάλλιστα μπορεί να είναι κάποιο ιρανικό όνομα αμάρτυρο από αλλού. Αυτό είναι όλο κι όλο το... επιστολικό υλικό με πρωταγωνιστή (υποθέτω μόνο στο διαταραγμένο από την άποψη αυτή κεφάλι σας) τον Αλέξανδρο. Επισυνάπτω και τον πιο ακριβή για όσα λέω σύνδεσμο της on-line έκδοσης της συλλογής, που δεν είχα μάλιστα υπόψη μου ότι είχε αναρτηθεί (είδατε, χρήσιμη ήταν η κουβέντα μας τελικά χάρη στην εμπλοκή της έλενας ραστά που κοινοποίησε τον σύνδεσμο αρχικά)

https://www.khalilicollections.org/all.../aramaic-documents/ 

5. Μετά από όλα αυτά δύο τινά συμβαίνουν: ή εξαπατάτε τους άλλους ή τον εαυτό σας. Θεωρώ ότι συμβαίνει το δεύτερο. Καλό θα ήταν να συμβουλεύεστε τους αρμόδιους επιστήμονες πριν προβείτε σε όποια ανακοίνωση. Χορτάσαμε από.. πολυτεχνίτες και ερημοσπίτες...

Δημήτριος Κονιδάρης, 14.55/27.02.21

(α) Για τα ψεύδη σας ας κρίνουν οι νοήμονες εκ των αναγνωστών σας .. (β) Γιατί μου επισυνάπτετε τον σύνδεσμο παραπάνω, που τον έχω ήδη δώσει ..? (γ) αναμένω να μου αποστείλετε την σελ. από την έκδοση του 2012 όπου ανακαλείται η αρχική εκτίμηση περι Αλεξάνδρου (είμαι ελλειπτικός γιατι βαρέθηκα και γιατί με κυριεύει η λύπη γιά το άτομό σας ..), (δ) επί του τελευταίου προσθέτω (από απάντησή μου της 09.00/27.02.21: O κ. Ζουμπουλάκης Kλεάνθης ισχυρίστηκε (περί ώραν 12.00 της 25.02.2021) ότι ήδη από το 2012 οι επιμελητές - εκδότες των Βακτριανών εγγράφων της Συλλογής Khalili (Naveh – S. Shaked) αναθεώρησαν την προηγούμενη άποψή τους περί αναγραφής στο έγγραφο [IA17] του 324 π.Χ. του ονόματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου (και μάλιστα υπό την μορφή "lksndrs"). Προς απόδειξη των ισχυρισμών του έχει αναλάβει να μας κοινοποιήσει σχετικό απόσπασμα από την έκδοση του βιβλίου το 2012, αναμένομεν .. Στο μεταξύ σημειώνουμε ότι σε σχετικό βίντεο της 21.02.2018 επ' ευκαιρία της εκθέσεως "National Treasures – The Art Of Collecting" ο καθηγητής Sir Nasser David Khalili (ιδιοκτήτης της συλλογής, βλ. wikipedia) επαναλαμβάνει (περίπου στο 34 λεπτό) την αναφορά του ονόματος του Αλεξάνδρου, την οποία μάλιστα προσδιορίζει τοπικά επί του εγγράφου (βίντεο: https://www.nasserdkhalili.com/.../national-treasures.../) ΜΗΠΩΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΜΠΕΡΑΝΟΥΜΕ ΟΤΙ Ο κ. Ζουμπουλάκης εψεύσθη (γιά τετάρτη τώρα φορά!) ? ΕΙΣ ΥΓΙΕΙΑΝ πάντως ..

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1]. Πρόκειται γιά το έγγραφο C4 [Khalili IA17], χρονολογούμενο στο έβδομο έτος του Αλεξάνδρου (324 π.Χ.), βλ. Naveh and Shaked 2012, pp. 199-212;Briant 2009, p. 149; Shaked 2004, p. 17.

[1a]. Όμως ο Marcato, αναφερόμενος σε Αραμαικές επιγραφές από την Hatr, σημειώνει:

ʾlkṣdrws ʻAleksandros’

Greek male name, Ἀλέξανδρος, with assimilation [nd] > [dd] = <d>.

Cf. the numerous transcriptions of the name in LB cuneiform (Monerie 2014, 113-7); Palm. ʾlkdrys (Stark 1971, 68; PAT no. 1135:2), ʾlksdrs (Stark 1971, 68; PAT no. 0259.I:2), ʾlksndrws (Stark 1971, 68; PAT nos. 0278:3, 0286:4, 2754:1), ʾlksndrs (Stark 1971, 68; PAT no. 1412:2), ʾlkṣndry (Yon 2013a no. 1:1). All texts, except for PAT no. 2754 and Yon 2013a no.1, bear the transcription Ἀλέξανδρος. Nab. ʾlks and ʾlksʾ may be hypoc. of the same name (Negev 1991, 12); however, the attestations of ʾlksy and ʾlksyw (al-Khraysheh 1986, 36; Healey 1993, 116) point at Άλέξιος. 

(Marcato 2018, p. 28).

[2]. Πρόκειται γιά το έγγραφο C2. [Khalili IA 20], βλ. Naveh and Shaked 2012, pp. 189-193. 

[3]. https://artsandculture.google.com/exhibit/provincial-life-under-artaxerxes-alexander-the-great/kAKiItGUBhz3KQ.

[4]. Hyland 2013, p. 4, n. 14. Ο Hyland σημειώνει: "It is easy to believe that a wealthy general owned the impressive seal used to authenticate the letter".

[5]. Briant 2009, p. 150.

[5a]. Yale, Peabody Museum, <https://collections.peabody.yale.edu/search/Record/YPM-BC-036489>.

[6].  Hyland 2013, pp. 1-2.

[7]. Naveh and Shaked 2012, 191.

[8]. Hyland 2013, p. 5. Η αναφορά έχει ως εξής:

Given his eventual success under the new regime, Vishtaspa-Hystaspes cannot have supported Bessus’ claim to the throne in 330/29, and he probably joined Alexander at some point between the death of Darius and the invasion of Bactria.[20] Military prominence under Darius III helps to explain Hystaspes’ leading role among Alexander’s Iranian hetairoi, and like Darius’ brother Oxyathres, he also may have helped to symbolize the royal family’s support for Alexander’s rule.[21] The fact that he maintained high rank near the end of Alexander’s reign, after the elimination of numerous Iranian satraps, implies that the new King held him in considerable trust.

[9]. Olbrycht 2011, p. 71.

[10] . Garrison and Kaptan 2020, p. 4, n. 9.

[11]. Το έγγραφο C3. [Khalili IA 22] χρονολογείται στο δεύτερο έτος βασιλείας του Αλεξάνδρου (;), ήτοι στο 329 π.Χ. 

[12]. Αγνώστου Φλαμανδού καλλιτέχνη (National Library of Wales, NLW Catalogue).

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Naveh, J., and S. Shaked, eds. 2012. Aramaic Documents from Ancient Bactria (Fourth Century BCE) from the Khalili Collections. London (The Khalili Family Trust).

Wikiwand, s.v. Khalili Collection of Aramaic Documents

https://www.wikiwand.com/en/Khalili_Collection_of_Aramaic_Documents?fbclid=IwAR2AB3YdFYReuv0Otq0uUyuQFNbl-fh_NxHmK8ngjE7-081VoLdFDcWgecI

https://artsandculture.google.com/exhibit/provincial-life-under-artaxerxes-alexander-the-great/kAKiItGUBhz3KQ

Provincial Life Under Artaxerxes & Alexander the Great

Unparalleled Insights from the Aramaic documents of Ancient Bactria (353-324 BC)

https://www.khalilicollections.org/collections/aramaic-documents/khalili-collection-aramaic-documents-list-of-supplies-for-bayasa-ia21/

National Treasures – The Art Of Collecting - Professor Sir Nasser David Khalili

https://youtu.be/6HC5hmABcAQ

16 April 2019

This is a shorter version of a Sky Arts documentary titled The Art of Collecting, about my journey as a collector. the film highlight multiple objects from our Eight Collections as National Treasures broadcasted on 21st February 2018. 

https://www.nasserdkhalili.com/portfolio/national-treasures-the-art-of-collecting/

Hyland, J. 2013. "Vishtaspa krny: an Achaemenid military official in 4th-century Bactria," Arta 2013.002, pp. 1-7.

https://www.academia.edu/1987161/The_empire_of_Darius_III_in_perspective_in_W_Heckel_L_Trittle_edd_Alexander_the_Great_a_new_History_2009_14_and_170_biblio

Briant, P. 2009. "The Empire of Darius III in Perspective," in Alexander the Great: a New History, ed. W. Heckel and L. Tritle, London, pp. 141-170.

https://www.academia.edu/1492980/First_Iranian_Units_in_the_Army_of_Alexander_the_Great

Olbrycht, M. J. 2011. "First Iranian Military Units in the Army of Alexander the Great," ANABASIS 2, pp. 67-84.

https://archive.org/stream/LeSatrapeDeBacterianeEtSonGouvernourDocumenteArameenesDuIvS.Avent/shaked2004ocr_djvu.txt

Shaked, S. 2004. "Le Satrape de Bacteriane et son Gouvernour Documente Arameenes du IV s. avent Notre ere Provenant de Bacteriane" Persika 4, de Boccard, Paris, pp. 1-62.

https://books.google.gr/books?id=N5cMEAAAQBAJ&pg=PA4&lpg=PA4&dq=seal+on+document+C2+of+Khalili+collection&source=bl&ots=U74RYWleP2&sig=ACfU3U0eyXqOsl5lyVjUEaP2t3sg50FdSQ&hl=el&sa=X&ved=2ahUKEwi_vJjNo43vAhW0D2MBHTe4Ag4Q6AEwDXoECA8QAw#v=onepage&q=seal%20on%20document%20C2%20of%20Khalili%20collection&f=false

Garrison, M. B., and D. Kaptan. 2020. "Catalogue of Bulae," in Arsāma and His World: the Bodleian Letters in Context II: Bullae and Seals, ed. C. J. Tuplin and J. Ma, Oxford, pp. 1-45.

https://books.google.gr/books?id=7ZPcdr5yYs0C&pg=PA150&lpg=PA150&dq=seal+on+Bactrian+document+C2&source=bl&ots=bN6ZGpz-FE&sig=ACfU3U3dCpkUBOp7PC7buq_rwJGcuLdR_w&hl=el&sa=X&ved=2ahUKEwiNlfPm_5jvAhUD8hQKHfFaBIcQ6AEwCXoECAYQAw#v=onepage&q=seal%20on%20Bactrian%20document%20C2&f=false

Heckel, W., L. A. Tritle, eds. 2009. TritleAlexander the Great: A New History, West Sussex.

https://edizionicafoscari.unive.it/media/pdf/books/978-88-6969-233-8/978-88-6969-233-8.pdf

Marcato, E. 2018.  Personal Names in the Aramaic Inscriptions of Hatra (Antichistica 17)

 

https://www.academia.edu/18545373/Marshak_Festschrift_2_part_?email_work_card=view-summary&summary=true

Lerner, J. A. 2006. "An introduction to the sealings of the Bactrian documents in the Khalili Collection," Ērān ud Anērān, Webfestschrift Marshak 2003, ed. M. Campareti, P. Rafetta, and G. Scarcia, Venice, pp. 371-386.

Mendoza, M. 2017. "Stasanor of Soloi and the government of Bactria during the first wars of the Diadochs," Anabasis. Studia Classica et Orientalia 8, pp. 44-70.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ - ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ: 0108522

ACHILLES SHIELD IN HOMER AND THE BUDDHIST WHEEL

 ΑΣΠΙΣ ΑΧΙΛΛΕΩΣ & ΒΟΥΔΙΣΤΙΚΟΣ ΤΡΟΧΟΣ 

bhāvacakra ως συμβολική απεικόνιση του saṃsāra (ή κυκλικής υπάρξεως)

Συγκρίνοντας τον Βουδιστικό Τροχό και την Ασπίδα του Αχιλλέως ο Allen επισημαίνει τις ακόλουθες ομοιότητες:[1]

1. Ομόκεντρος σχεδιασμός.

2. Εικόνα και λέξη. Και οι δύο παραδόσεις δείχνουν μια περίπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ μιας απεικόνισης - μιας τοιχογραφίας, μιας διακοσμημένης ασπίδας - και των λέξεων που σχετίζονται με αυτήν.

3. Μικρόκοσμος. Οι Βουδιστές και οι Ομηρικοί αποδέχονται ότι τα αντίστοιχα αντικείμενα τους έχουν μικροκοσμικό χαρακτήρα: αρκετά μικρά αντικείμενα αντιπροσωπεύουν ολόκληρο το ανθρώπινο πεπρωμένο ή την ανθρώπινη ζωή.

4. Πολλαπλές σκηνές. Και στις δύο περιπτώσεις, η ανθρώπινη ζωή αντιπροσωπεύεται από πολλές σκηνές ατομικής ή ομαδικής δραστηριότητας.

5. Λειτουργική ιδεολογία. Έρχομαι επιτέλους σε αυτό που με έφερε αρχικά στο θέμα (κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στο Darjeeling το 2000). Απαιτείται λίγη εισαγωγή εδώ στην άποψη του Dumézil περί των πρώτων ινδοευρωπαίων οι οοίοι ήταν οργανωμένοι σύμφωνα με μια τριαδική μορφή ταξινόμησης. Σε γενικές γραμμές, κάτω υπό την πρώτη τάξη (ή λειτουργία) αντιστοιχούν άνθρωποι ή πράγματα που συνδέονται με τη γνώση του ιερού (θρησκεία, νόμος) Υπό την δεύτερη κατηγορία εμπίπτουν αυτοί που σχετίζονται με την φυσική δύναμη και τον πόλεμο και υπό την τρίτη, αυτοί που σχετίζονται με την γονιμότητα και την ευημερία. Για μνημονικούς σκοπούς μπορεί κανείς να σκεφτεί τις τρεις λειτουργίες που σχετίζονται με ιερείς, πολεμιστές και παραγωγούς. 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1]. Allen 2020, pp. 163-164.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Allen, N. J. 2020. Arjuna–Odysseus: Shared Heritage in Indian and Greek Epic, London and New York.

https://classics.domains.skidmore.edu/lit-campus-only/secondary/Hardie%201985.pdf
 PR Hardie, P. R. 1985. "Cosmological and Ideological Aspects of the Shield of Achilles," JHS 105, pp. 11-31.

PDF

από PR Hardie · 1985 · Γίνεται αναφορά σε 181 — The Journal of Hellenic Studies is published

FROM CALLIMACHUS THE EPIGRAMMATIST (310-240 BC) TO THE OXUS TEMPLE (1/2 c. AD) AND THE CRETAN RENAISSANCE (1600 AD)

ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΟΠΟΙΟ ΚΑΛΛΙΜΑΧΟ (310-240 π.Χ.) ΣΤΟΝ ΟΡΑΤΙΟ,

ΣΤΟ ΙΕΡΟ ΤΟΥ ΩΞΟΥ (1/2 αι. μ.Χ.) ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ (1600

 μ.Χ.): ΔΙΑΧΥΣΗ ΕΝΟΣ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ

Σύμφωνα με τον Francfort[1]:Τα ερωτικά θέματα της Ελληνιστικής περιόδου εμφανίζονται ιδιαίτερα δημοφιλή στα πινάκια της Gandhāra, και είναι, ως εκ τούτου, επιθυμητό να μάθουμε περισσότερα για τους τρόπους και τα εκφραστικά μέσα στην Γανδαρίτιδα τέχνη. Οι Bernard και Bopearachchi συμφωνούν ότι υπάρχει αποφασιστικής σημασίας σχέση μεταξύ Βακτριανού δίσκου από ελεφαντόδοντο και του (Ελληνιστικού επίσης) γύψινου δισκαρίου που εκτίθεται στο Μουσείο Hildesheim και τα οποία αμφότερα απεικονίζουν την Αφροδίτη καθήμενη να λαμβάνει κάτι που της προσφέρεται από μια γυναικεία μορφή που στέκεται πάνω σε έναν πυλώνα - βωμό ενώ ένας Έρωτας φτερουγίζει εδώ και εκεί.[2] Αν και ακόμη δεν διαθέτουμε το ακριβές και άμεσο παράλληλο μεταξύ των δισκαρίων από την μία πλευρά και των τεχνουργημάτων του χρυσοχόου και το ασβεστολιθικό ή ελεφαντοστέϊνο από την άλλη, δεν είναι υπερβολικό να υποθέσουμε ότι ορισμένα έργα της Βακτρίας και της Gandhāra αποτελούν αντίγραφα τεχνουργημάτων κατασκευασμένων σε άλλο μέσον (υλικό).[3] Αυτό θα μπορούσε να συμβαίνει και με το πινάκιο του θανάτου του Αδώνιδος (ή Μελεάγρου), ο οποίος σκοτώθηκε από έναν αγριόχοιρο και το οποίο παραπέμπει στον εραστή της Αφροδίτης ή τον Μύθο του Κυνηγιού του κάπρου της Καλυδώνος[4] (εικονίζεται ανωτέρω) ή άλλα περίτεχνα πινάκια με την απαγωγή της Ευρώπης.[5] Από αυτήν την άποψη, ενδιαφέρον παρουσιάζει θραύσμα ελεφαντόδοντου από το Ιερό του Ώξου (Takht-i Sangin), που διακοσμούσε τον κολεό (θηκάρι) ξίφους, του οποίου η κορυφή και το κάτω μέρος έχουν χαθεί. Όμως στο εναπομένον τμήμα αναγνωρίζουμε ανθρώπινη μορφή σε στάση ανακλίσεως, παραπέμπουσα - κατά τον Litvinskij - σε νεκρόδειπνο,[6] στο υπόλοιπο δε διασωζόμενο τμήμα υπάρχει παράσταση λαγού και ελάφου.[7] Σύμφωνα με τα σχετικά σχόλια του Litvinskij στον παριστόμενο άνδρα απαντώνται Ελληνικά χαρακτηριστικά, ενώ και η εν γένει απόδοση της σκηνής φαίνεται να παραπέμπει στην παράδοση της Ελληνιστικής μικρογλυπτικής!

Πινάκιο από την Gandhara: Μελέαγρος, Άδωνις & Άττις ή Ο θάνατος του Αδώνιδος[8] 

Θραύσμα ελεφαντοστέινου κολεού με παράσταση νεκρόδειπνου (;) και το θέμα του λαγού & του ελαφιού (Ιερό του Ώξου)[9a]

Θραύσμα ελεφαντοστέινου κολεού με παράσταση νεκρόδειπνου (;) και το θέμα του λαγού & του ελαφιού (Ιερό του Ώξου)[9b]

Εν συνεχεία ο Francfort διατυπώνει το ερώτημα εάν μάς επιτρέπεται άραγε να θεωρήσουμε ότι η εικόνα παραπέμπει στο επίγραμμα XXXI του Καλλιμάχου (Anth.Gr. 12.102):

ὡγρευτής, Ἐπίκυδες, ἐν οὔρεσι πάντα λαγωόν

διφᾷ καὶ πάσης ἴχνια δορκαλίδος

στείβῃ καὶ νιφετῷ κεχρηµένος· ἢν δέ τις εἴπῃ

“τῆ, τόδε βέβληται θηρίον,” οὐκ ἔλαβεν.

οἶδε, τὰ δ’ ἐν µέσσῳ κείµενα παρπέτεται

χοὐµὸς ἔρως τοιόσδε· τὰ µὲν φεύγοντα διώκειν

και σε Νεο-ελληνική απόδοση:

Στα βουνά, Επίκυδες, ο κυνηγός κυνηγά κάθε λαγό

και τα ίχνη κάθε ελαφιού, αντέχοντας τον παγετό και το χιόνι.

αλλά αν κάποιος του πεί:

"Κοίτα! Αυτό το ζώο χτυπήθηκε ", δεν το παίρνει.

Έτσι είναι η αγάπη μου: ξέρει πώς να κυνηγάει αυτό που φεύγει,

αλλά πετάει οτιδήποτε βρίσκεται έτοιμο και περιμένει.

Ο δε μελετητής συνεχίζει την σκέψη του καταλήγοντας ότι η γνώση των μύθων και της λογοτεχνίας αποτελούν εδώ προαπαιτούμενα, όμως δεν γνωρίζουμε άν αυτό το συγκεκριμένο τεχνούργημα έχει μεταφερθεί στις ακτές του Ώξου από μακριά ..

Σε σχετικό άρθρο τους οι Κουκουζίκα και Μανωλέσσου διερευνούν την ιστορία του ήδη σχολιασθέντος ανωτέρω διάσημου θέματος του Καλλιμάχου, με σκοπό την εξέταση των τρόπων με τους οποίους αυτό το Αλεξανδρινό ιδιότυπο επέστρεψε - όπως αποδεικνύουν - στην Ελληνική ποίηση, σχεδόν αμετάβλητο, μετά από δεκαεπτά αιώνες μέσω της Ρωμαϊκής ποιήσεως και της Αναγεννησιακής ιταλικής λογοτεχνίας. Από την άλλη από τις ίδιες ερευνήτριες αναγνωρίζεται μία μή εντοπισθείσα μέχρι σήμερα διακειμενική σχέση μεταξύ του Κρητικού Αναγεννησιακού δράματος αφενός και του Ορλάνδου Μαινομένου του Ariosto (Orlando Furioso, 1532), προσθέτοντας έτσι ένα ακόμη στοιχείο στο περίτεχνο μωσαϊκό που συνιστά η ιταλική επιρροή στην λογοτεχνία της Κρητικής Αναγεννήσεως. Τέλος εξετάζεται η λογοτεχνική λειτουργία του θεματιδίου σε διάφορα πλαίσια, λογοτεχνικά είδη και ιστορικές περιόδους.[10]

Η πρώτη (επαν-)εμφάνιση του Επικούρειου επιγράμματος φαίνεται ότι έλαβε χώραν στην Σάτιρα του Ορατίου, Sat. 1.2.105–110, όπου αυτή αντιγράφηκε επακριβώς![11]

Όμως το θέμα απαντά και στον 'Φορτουνάτο' του Φώσκολου, 1655: (3.5.451–460), έργου ακολουθούντος το ύφος της Νέας Κωμωδίας.[12]

Οἱ ἄντρες πάσκου καὶ κοπιοῦ, ξετρέχου νὰ µπερδέσου µιὰ κορασὰ στὰ βρόχια τως, καὶ ὥστε νὰ τὴν κερδέσου τρέµουσι καὶ λιγώνουνται, δείχνου πὼς τὴν ποθοῦσι, καὶ ὡσὰν τήνε κερδέσουσι, ζιµιὸ τήνε µισοῦσι. ἴδια καθὼς τὸ κάνουσι στὸν κόσµο οἱ κυνηγάροι, ἁποὺ ζυγώνου τὸ λαγὸ εἰς τὰ βουνιὰ καὶ εἰς τά ’ρη, στὴν κάψα καὶ εἰς τὰ κρούσταλλα, καὶ δὲ βαριοῦνται κόπο, βάσανο µηδὲ κι ἔξοδο σκυλῶ καὶ τῶν ἀθρώπω. Σὰν τόνε πιάσου, εἰς µιὰ µετὰ τὸ ρίχτου καὶ ξαπλώνου, κι ἐκείνους ἁποὺ φεύγουσι πάλι ζιµιὸ ζυγώνου. 

Το αυτό θέμα επαναλαμβάνεται στην ιστορία αγάπης 'Πανώρια' του Χορτάτζη, Panoria Act 4, vv. 29–38:

σαν το λαγό π’ οληµερνίς ο κυνηγός ζυγώνει στο περιβόλι, στα βουνιά, στην κάψα κι εις το χιόνι, και δε βαριέται κούραση, δε θέλει να σκολάσει, µα παραδέρνει και κοπιά, ώστε να τόνε πιάσει, κι ωσάν τον πιάσει, ρίχνει τον και δεν τόνε χρειάζει, κι εις τσ’ άλλους απού φεύγουσι τα πόδια του σπουδάζει, έτσι το κάνουσι κι αυτοί: κοπιού και παραδέρνου κι οληµερνίς για λόγου µας σε χίλια πάθη µπαίνου, ώστε να µας, οµπώσουσι. καὶ τότε λησµονούσι τὸν πόθο µας κι εις άλλη νια γυρεύγουσι να µποῦσι. 

Ερωτόκριτος και Αρετούσα (Θεόφιλος)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1]. Francfort 2016, pp. 329-332.

[2]. Francfort 2016, n. 87.

[3]. H Κοντολέων υποστηρίζει την ύπαρξη 'μιάς δυναμικής ανταλλαγής μεταξύ παραστάσεων, ποιήσεως, λέξεων και εικόνας.' Επίσης: 'Υπάρχουν παραλληλισμοί στην εφευρετικότητα καλλιτεχνών και συγγραφέων αυτή τη στιγμή που φαίνονται στην επιδίωξη της αισθητικής της ποικιλίας .. στις τέχνες, την ποίηση, την μουσική και την ρητορική.' (Kondoleon 2019, pp. 38-39).

[4]. Francfort 2016, n. 88. Στην Συριακή σφραγίδα του Samija, αξιωματούχου του Ασσύριου βασιλέως  Samsi-Adad (1813-1781π.Χ.) περιλαμβάνεται σκηνή ταυροφονίας, η οποία θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι σχετίζεται με την από μέρους των Gilgames & Enkidu δολοφονία του ουράνιου ταύρου του σταλέντος από την Istar. Ο Ουράνιος Ταύρος αναφέρεται στο έπος του Gilgames ως αυτός που ισοπέδωσε την χώρα της Uruk .. Στην εικόνα ανακαλύπτονται ομοιότητες με τον Μύθο του Καλυδωνίου κάπρου, Il.9.533-549, καθώς και με ανάγλυφο από το Karatepe με την γνωστή Ελληνική συσχέτιση (Portalsphinx NVr 13, Relief NVr 11) βλ. Steymans (Steymans 2020, pp. 310-311, 330). Άς σημειωθεί εδώ η άποψη τού ίδιου ότι το υλικό των επών του Gilgames πιθανώς έφθασε μέσω των Χετταίων (Burkert 1984: 90, 106-10) και των 'διαδόχων' τους Λουβίου, Φοινικικού και Αραμαϊκού πολιτισμού στην Κιλικία κατά την ανατολίζουσα περίοδο! (Schrott 2008a: 125-35; Steymans 2020, p. 330, n. 68)

[5]. Francfort 2016, n. 89.

[6]. Litvinsky 2010, pp. 294-297. Η ταφική ερμηνεία αυτής της παραστάσεως από τον Litvinskij δεν γίνεται αποδεκτή από τον Francfort. 

[7]. Francfort 2016, n. 90; Litvinsky 2010, pp. 294-297, fig. 46, inv. 1113.

[8]. Το τεχνούργημα φυλάσσεται στο: William Rockhill Nelson Gallery of Art. Atkins Museum of Fine Arts, Kansas City, Missouri.

[9a]. Litvinsky 2010, fig. 46, inv. 1113.

[9b]. Lindström 2009, fig. 19.

[10]. Koukouzika and Manolessou 2012.

[11]. Koukouzika and Manolessou 2012, p. 141.

[12]. Koukouzika and Manolessou 2012, p. 138.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Б.А. Литвинский (Litvinsky, B. A.) 2010. ХРАМ ОКСА (The Temple of Oxus in Bactria - South Tajikistan), Vol. 3: Art - Fine Art - Musical Instruments, Moscow.

https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-03110072/document

Francfort, H.-P. 2016. “Figures emblématiques de l’art grec sur les palettes du Gandhāra,” in La Grèce dans les profondeurs de l'Asie (Cahiers de la Villa Kérylos 27), ed. J. Jouanna, V. Schiltz, et M. Zink, Paris, pp. 305-339.

https://www.academia.edu/3850105/Cultural_convergence_in_Bactria_the_votives_from_the_Temple_of_the_Oxus_at_Takht_i_Sangin

Wood, R. 2011. "Cultural convergence in Bactria: the votives from the Temple of the Oxus at Takht-i Sangin," in From Pella to Gandhara: Hybridization and Identity in the Art and Architecture of the Hellenistic East (BAR International Series 2221),  ed. A. Kouremenos, S. Chandrasekaran & R. Rossi,  pp. 141-151.

https://www.jstor.org/stable/25211242

Litvinskiy B. A., and I. R. Pichikiyan. 1981. "The Temple of the Oxus," The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland 2, pp. 133-167.

https://grbs.library.duke.edu/article/view/13801/2701

Koukouzika, D., and I. Manolessou. 2012. "There and back again: Callimachus Epigr. 31 and the (Greek) Renaissance," Greek, Roman and Byzantine studies 52(1), pp.137-146.

https://www.academia.edu/1275582/Alexander_der_Gro%C3%9Fe_und_Baktrien_Das_Altertum_54_2009_241_266

Lindström, G. 2009. "Alexander der Große und Baktrien," Das Altertum 54, pp. 241-266, 

https://www.zora.uzh.ch/id/eprint/138028/1/Steymans_2010_Gilgamesch.pdf

Steymans, H. U. 2020. "Gilgames im Westen, " in Gilgamesh: Epic and Iconography (Orbis Biblicus et Orientalis 245), Vandenhoeck & Ruprecht, pp. 287-346.

TAPOSIRIS MAGNA AND CLEOPATRAS TOMB

ΤΑΠΟΣΙΡΙΣ Η ΜΕΓΑΛΗ, Ο ΤΑΦΟΣ ΤΗΣ ΚΛΕΟΠΑΤΡΑΣ & Η ΑΞΕΧΑΣΤΗ ΑΘΛΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΥΑΓ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

Χάρτης από το THE GUARDIAN

Taposiris Magna (Ταπόσιρις η Μεγάλη, there is no need for a latinization of the name!) is a city established by Pharaoh Ptolemy II Philadelphus between 280 and 270 BCE. Two are the main buildings of the ancient city: (a) the Light house, a reconstruction of the lighthouse of Alexandria and (b) the temple of Osiris that is also believed to be the last resting place of Cleopatra. There aso exists a gigantic headless granit statue which, according to Dr Zahi Hawass, is a traditional figure of an ancient Egyptian pharaoh wearing collar and kilt, could represent Ptolemy IV, the pharaoh who constructed the Taposiris Magna temple..... Its great temple, of which only the impressive outside walls remain standing today, was once an important cult center of the gods Osiris and Isis. However archeological finds, including over one hundred Doric column drums discovered on site, have shown that the temple of Taposiris Magna had a unique combination of both Egyptian and Greek temple architecture. Thus, within the typical Egyptian-style pylon and surrounding walls, once stood a Hellenistic sanctuary with Doric columns. Opposite the temple, stands the stone tower built in Greco-Roman times, known today as Borg El Arab. This tower, which is a small replica of the ancient Pharos of Alexandria, is thought to have been a watch tower or a lighthouse.

Ο Φάρος της Ταποσίριος της Μεγάλης

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ, ALEX MED,[100]

Η Ταπόσιρις η Μεγάλη, είναι πόλη ιδρυθείσα από τον Πτολεμαίο II Φιλάδελφο μεταξύ 280 και 270 π.Χ. Δύο είναι τα κύρια κτίσματα της αρχαίας πόλεως: (a) ο Φάρος ο οποίος ομοιάζει πρός αυτόν της Αλεξανδρείας και (β) to Ιερό του Οσίριος το οποίο εκτιμάται ότι, πιθανόν, κρύβει τον τάφο της Κλεοπάτρας και του Αντωνίου. Οι ανασκαφές απεκάλυψαν επίσης τεράστιο ακέφαλο άγαλμα από γρανίτη, το οποί κατά τον Dr Zahi Hawass ακολουθεί την παραδοσιακή μορφή του Αιγυπτίου Φαραώ ο οποίος ενεδύετο περιλαίμιο και φούστα, θα μπορούσε δε να απεικονίζει τον Πτολεμαίο ΙΙ ο οποίος ανήγειρε την πόλη. Αυτήν την εποχή οι ανασκαφές έχουν δώσει ελπίδες σε αυτούς που πιστεύουν ότι εκεί μπορεί να ευρίσκεται ο τάφος της Κλεοπάτρας. Αναφορικά με το ιερό αυτό αφιερωμένο και στην Ίσιδα, φαίνεται ότι συνεδύαζε Αιγυπτιακά & Ελληνικά αρχιτεκτονικά στοιχεία, επί παραδείγματι στην θέση ευρέθησαν και υπερεκατό σπόνδυλοι Δωρικών κιόνων. Ως εκ τούτου εντός των τυπικών Αιγυπτιακών πυλώνων και των τοίχων γύρω υπήρχε Ελληνιστικό ιερό με Δωρικούς κίονες Τα γεγονότα του παρόντος μας φέρνουν στην μνήμη τις αθλιότητες - φαιδρότητες του Ευαγ. Βενιζέλου με εντολή του οποίου (και του κόμματός του τών ΠΑΜΠΕΡ να μην ξεχνάμε) οι έρευνες στην έρημο Σίουα διεκόπησαν κακήν - κακώς. Έρευνες που, σημειωτέον, δεν επιβάρυναν το Ελληνικό Δημόσιο αλλά προκαλούσαν ναυτία στον καθηγητή Νομικής που πάγια φερόταν άθλια σε όσους φοιτητές του είχαν την ατυχία να είναι ένστολοι ... 

Χρυσά κοσμήματα από την Ταπόσιριν

Χρυσά κοσμήματα (ελάσματα) από την Ταπόσιριν

Νεκρόπολις στον βράχο ..

Ακολουθεί ο Γρύπας Πολεμιστής της Πύλου, με παρόμοιο κάτω ένδυμα με αυτό του Πτολεμαίου ΙΙ!

Σφραγίδα του Γρύπα Πολεμιστή της Μυκηναικής Πύλου
 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[100]. The Alexandrian & Mediterranean Research Center, Heritage Preservation: Reconstructions: Taposiris Magna

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

The Alexandrian & Mediterranean Research Center, Heritage Preservation: Reconstructions: Taposiris Magna, <https://www.bibalex.org/alexmed/projects/Details.aspx?ID=49e560f8-7448-4f45-9fce-38471460fed5&fbclid=IwAR2911-wHPZJatBdzNkTUYZfDrM8dX_SccUXzazx7oQXHg7pPRi_CCtGGVQ> (12 February 2021).

A placeholder for the love story of Phaedra and Hippolytus: What’s love got to do with it? by Nagy with comments

A placeholder for the love story of Phaedra and Hippolytus: What’s love got to do with it?

“Phèdre et Hippolyte” (1802, Pierre-Narcisse Guérin, 1774–1833)

§0. When Phaedra sees Hippolytus for the very first time, she is already falling in love with him. That is what Pausanias seems to be saying as he retells the myth. The ancient Greek word that he uses in this context is erasthēnai, which is conventionally translated as ‘fall in love with’. I think, however, that this translation can be misleading—unless the relevant contexts are explained from an anthropological perspective. I attempt such an explanation here. Relevant is an observation once advanced by the anthropologist Julian Pitt-Rivers (1970:870 n. 5) in an article he wrote for a Festschrift honoring Claude Lévi-Strauss: some “brave” person, he said, should write a study on the anthropology of love or, let me say it this way, of falling in love. I attempt here some preliminaries to such a study as I now proceed to ask this question: what’s love got to do with it?

§0. Όταν η Φαίδρα βλέπει τον Ιππόλυτο για πρώτη φορά, αισθάνεται ήδη ερωτευμένη μαζί του. Αυτό φαίνεται να λέει ο Παυσανίας καθώς διηγείται τον μύθο. Η αρχαία ελληνική λέξη που χρησιμοποιεί σε αυτό το πλαίσιο είναι ἐρασθῆναι, η οποία μεταφράζεται συμβατικά ως 'ερωτευμένος'. Πιστεύω, ωστόσο, ότι αυτή η μετάφραση μπορεί να είναι παραπλανητική - εκτός εάν τα σχετικά πλαίσια εξηγούνται υπό ανθρωπολογική προοπτική. Επιχειρώ εδώ μια τέτοια εξήγηση. Σχετική είναι μια παρατήρηση του ανθρωπολόγου Julian Pitt-Rivers[5] σε άρθρο που έγραψε για έναν αποχαιρετιστήριο τόμο προς τιμήν του Claude Levi-Strauss: κάποιος 'γενναίος' άνθρωπος, είπε, θα έπρεπε να γράψει μια μελέτη επί της ανθρωπολογίας της αγάπης ή, επιτρέψτε μου να το πω έτσι, 'του να ερωτευτεί κανείς'. Επιχείρησα εδώ να εκφράσω μερικά προκαταρκτικά για μιά τέτοια μελέτη, καθώς τώρα προχωρώ να θέσω αυτήν την ερώτηση: τι σχέση έχει η αγάπη με αυτό;

§1. In the city of Troizen (or Trozen: Barrett 1964:157), as Pausanias tells his readers (2.32.4), he saw the taphos ‘tomb’ of Phaedra, young wife of Theseus king of Athens. The queen, myth has it, had fallen in love with the young hunter and athlete Hippolytus, whose father was Theseus and whose late mother was Antiope, queen of the Amazons. This Antiope, as Pausanias retells the relevant myth at an earlier point in his narrative (1.2.1), had once upon a time fallen in love with Theseus, who abducted her and took her with him to Athens. Right away, I must ask my basic question about the very idea of ‘falling in love’ in these two interconnected love stories as we see them being retold by Pausanias. The question is, what’s love got to do with it?

§1. Στην Τροιζήνα,[10] όπως λέει ο Παυσανίας στους αναγνώστες του (Paus. 2.32.4), είδε τον τάφο της Φαίδρας, νεαράς γυναίκας του Θησέως, βασιλέως των Αθηνών. Η βασίλισσα, σύμφωνα με τον μύθο, ερωτεύτηκε τον νεαρό κυνηγό και αθλητή Ιππόλυτο, του οποίου πατέρας ήταν ο Θησεύς και μητέρα η Αντιόπη,[15] βασίλισσα των Αμαζόνων. Αυτή η Αντιόπη, όπως ο Παυσανίας επαναδιατυπώνει τον σχετικό μύθο σε ένα προηγούμενο σημείο της αφηγήσεώς του (Paus. 1.2.1), ερωτεύτηκε κάποτε τον Θησέα, ο οποίος την απήγαγε και την πήρε μαζύ του στην Αθήνα. Αμέσως, πρέπει να θέσω την βασική μου ερώτηση σχετικά με την ίδια την ιδέα του 'να ερωτεύεσαι' σε αυτές τις δύο διασυνδεδεμένες ιστορίες αγάπης, καθώς τις βλέπουμε να επαναδιατυπώνονται από τον Παυσανία. Το ερώτημα είναι, τι σχέση έχει η αγάπη / έρως με αυτό;

§2. The original Greek word that translators conventionally render as ‘fall in love with’ is erasthēnai, as we see for example in the version produced a hundred years ago by the Loeb Classical Library (Jones 1918). In my earlier work, in fact, that is the way I too regularly translated erasthēnai in my overall analysis of the myths centering on Hippolytus (H24H Hour 20). Lately, however, I have begun to question the accuracy of such a translation, as in the post for 2018.06.14, where I experimented with translating this way instead:

‘conceive a passion for’. Still, I am reluctant to give up altogether on the expression ‘fall in love with’, hoping to work out an explanation from an anthropological perspective that tracks correlations between

myth and ritual. As I argue, myths about ‘falling in love’ are correlated with myths about ‘dying of a broken heart’. And such correlation between such stories, I also argue, involves rituals of hero cult.

§2. Η αρχική ελληνική λέξη που οι μεταφραστές αποδίδουν συμβατικά ως 'ερωτεύομαι' είναι ἐρασθῆναι, όπως βλέπουμε για παράδειγμα στην έκδοση που δημοσιεύτηκε πριν από εκατό χρόνια από την Loeb Classical Library (Jones 1918). Σε προηγούμενες εργασίες μου, πράγματι, αυτός ήταν ο τρόπος που απέδιδα το ἐρασθῆναι στην συνολική μου ανάλυση του μύθου με επίκεντρο τον Ιππόλυτο (H24H Hour 20). Πρόσφατα, ωστόσο, άρχισα να αμφισβητώ την ακρίβεια μιάς τέτοιας μεταφράσεως, όπως στην ανάρτηση 2018.06.14, όπου πειραματίστηκα με την μετάφραση ως εξής: 'συλλαμβάνω ένα πάθος για'. Ακόμα, είμαι απρόθυμος να εγκαταλείψω εντελώς την έκφραση 'ερωτεύομαι', ελπίζοντας να διαμορφώσω μιάν εξήγηση υπό ανθρωπολογική προοπτική η οποία να ακολουθεί τους συσχετισμούς μεταξύ μύθου και τελετουργίας. Όπως υποστηρίζω, οι μύθοι για το 'ερωτεύομαι' συσχετίζονται με τους μύθους για τον 'θάνατο μιάς ραγισμένης καρδιάς'. Και αυτή η συσχέτιση μεταξύ τέτοιων ιστοριών, υποστηρίζω επίσης, περιλαμβάνει τελετουργίες της λατρείας του ήρωος.

Female “goddess” figure carved into an oak tree. Cae Mabon Retreat Centre, Snowdonia, Wales. Photo via Flickr.[16]

§3. Pausanias at 2.32.4 highlights a detail about Phaedra: her taphos or ‘tomb’ in Troizen is located next to a myrtle­bush—and it was there, as Pausanias says earlier at 2.32.3, that Phaedra saw Hippolytus for the very first time:

{2.32.3} In the other part of the enclosure [peribolos] is a race­course [stadion] named

after Hippolytus, and looming over it is a temple [nāos] of Aphrodite [invoked by way of

the epithet] Kataskopiā [‘looking down from above’]. Here is the reason [for the epithet]: it

was at this very spot, whenever Hippolytus was exercising­ naked [gumnazesthai], that

she, feeling­an­erotic­passion­for [erân] him, used to gaze away [apo­blepein] at him from

above. Phaedra did. A myrtle­bush [mursinē] still grows here, and its leaves—as I wrote at

an earlier point—have holes punched into them. Whenever Phaedra was­feeling­there­wasno­way­out [aporeîn] and could find no relief for her erotic­passion [erōs], she would take

it out on the leaves of this myrtle­bush, wantonly injuring them.

§3. Ο Παυσανίας στο Paus. 2.32.4 επισημαίνει μια λεπτομέρεια για την Φαίδρα: ο τάφος της στην Τροιζήνα ευρίσκεται δίπλα σε έναν θάμνο μυρτιάς και ήταν εκεί, όπως ανέφερε ο Παυσανίας ενωρίτερα στο 2.32.3, όπου η Φαίδρα είδε τον Ιππόλυτο για πρώτη φορά:

Paus. 2.32.3: Στο άλλο μέρος του περιβόλου ευρίσκεται μια ιπποδρομία / στάδιον [stadion] στο οποίο έχει δοθεί το όνομα του Ιππολύτου, και πάνω από αυτό υψώνεται ένας ναός της Αφροδίτης Κατασκοπίας ['κοιτάζουσας προς τα κάτω από ψηλά', κατοπτεύουσας]. Αυτός είναι ο λόγος [για το επίθετο]: ήταν σε αυτό το σημείο, όπου ο Ιππόλυτος ησκείτο γυμνός [γυμνάζοιτο], και εκεί εκείνη τον είδε ερωτικά [ἐρῶσα], όταν συνήθιζε να τον κοιτάζει από μακριά και ψηλά. Η Φαίδρα το έκανε. Μία μυρτιά εξακολουθεί να μεγαλώνει εδώ, και τα φύλλα της - όπως έγραψα σε ένα προηγούμενο σημείο - έχουν τρυπήματα στο εσωτερικό τους Όποτε η Φαίδρα αισθανόταν ότι δεν υπήρχε διέξοδος [ἠπορεῖτο] και δεν μπορούσε να βρει ανακούφιση για την ερωτική διέγερσή της [ἔρωτι], τότε κατέφευγε στα φύλλα της μυρτιάς, αυτοτραυματιζόμενη σκοπίμως.

Here is what Pausanias had said even earlier about this myrtle­bush:

{1.22.2} When Theseus was about to marry Phaedra, he did not wish, in case he had

children, for Hippolytus either to be ruled by them or for Hippolytus to be king [basileuein]

instead of them, and so he sent him [= Hippolytus] to Pittheus [in Troizen] to be raised

there to become the future king of Troizen. Sometime later, Pallas and his sons rebelled

against Theseus. After killing them he [= Theseus] went to Troizen for purification

[katharsia], and Phaedra first saw Hippolytus there. Conceiving­a­passion [erasthēnai] for

him she made­contrivances [bouleuein] that resulted in death. The people in Troizen have

a myrtle­bush [mursinē] that has every one of its leaves pierced with holes; they say that

it did not grow originally in this way, the holes being the result­created [ergon] by two

causes. One was the saturation­of­longing [asē] that she felt in her erotic­passion [erōs]

and the other was the pin [peronē] that Phaedra wore in her hair

Εδώ είναι αυτό που ανέφερε ο Παυσανίας ακόμη νωρίτερα για αυτήν την μυρτιά:

{1.22.2} Όταν ο Θησέας επρόκειτο να παντρευτεί την Φαίδρα, δεν ήθελε, σε περίπτωση που αποκτούσε παιδιά, ούτε ο Ιππόλυτος να κυβερνηθεί από αυτά ούτε και ο Ιππόλυτος να καταστεί βασιλεύς αντί γι 'αυτούς, και έτσι τον έστειλε [τον Ιππόλυτο] στον Πιτθέα [στην Τροιζήνα] για να μεγαλώσει εκεί και να γίνει ο μελλοντικός βασιλιάς της Τροιζήνος. Κάποια στιγμή αργότερα, ο Παλλάς και οι γιοι του επαναστάτησαν εναντίον του Θησέα. Αφού τους σκότωσε, [= Θησέας] πήγε στον Τροιζήνα για κάθαρση, και η Φαίδρα είδε εκεί για πρώτη φορά  τον Ιππόλυτο. Αισθανθείσα ερωτικά έλαβε αποφάσεις οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο. Οι άνθρωποι στην Τροιζήνα  έχουν μία μυρτιά που όλα τα φύλλα της είναι γεμάτα με τρύπες · υποστηρίζουν ότι ο θάμνος δεν διέθετε αυτό το χαρακτηριστικό από την αρχή, οι δε οπές δημιουργήθηκαν από δύο αιτίες. Η μία ένα ήταν ο πόνος που ένιωθε λόγω της ερωτικής διαθέσεώς της και η άλλη ήταν η περόνη την οποία φορούσε η Φαίδρα στα μαλλιά της.

I see here indications of a hero cult for Phaedra, as reflected in such details as the use of the verb ἀπορεῖν at 2.32.3, which I translate ‘she was­feeling­there­was­no­way­out’. There was no way out for Phaedra to escape from her erotic passion, just as there was no way out for Hippolyte to escape from her sorrow:

{1.41.7} Near the hero­shrine [hērōion] of Pandion is the tomb [mnēma] of Hippolyte. I

will write down [graphein] the kinds of things that the people of Megara say with regard to

her. When the Amazons, having made war against the Athenians because of Antiope, were

defeated by Theseus, most of them met their death in the fighting, but Hippolyte, the

sister of Antiope and on this occasion the leader of the women, escaped with a few others

to Megara. Having failed so badly with her army and feeling disheartened [athumōs

ekhein] at her present situation, given that she felt­there­was­no­way­out [aporeîn] with

regard to getting back home in safety [sōtēriā] to Themiskyra, she died in her sorrow

[lupē]. And, now that she was dead, the people of Megara buried her. The shape [skhēma]

of her tomb [mnēma] is like an Amazonian shield [aspis].

Βλέπω εδώ ενδείξεις μιας ηρωικής λατρείας για την Φαίδρα, η οποία φαίνεται να αντανακλάται σε λεπτομέρειες όπως η χρήση του ρήματος ἀπορεῖν στον 2.32.3, το οποίο μεταφράζω 'έχω την αίσθηση ότι δεν υπήρχε διέξοδος'. Δεν υπήρχε διέξοδος γιά την Φαίδρα όσον αφορά στο ερωτικό πάθος της, όπως δεν υπήρχε διέξοδος και για τόν Ιππόλυτο γιά να ξεφύγει από την λύπη:

{1.41.7} Κοντά στο Ηρώον του Πανδίωνος ευρίσκεται το μνήμα του Ιππολύτου. Εγώ θα γράψω γιά τα λεγόμενα των Μεγαρέων γιά αυτήν. Όταν οι Αμαζόνες έκαναν πόλεμο εναντίον των Αθηναίων λόγω της Αντιόπης, ηττήθηκαν από τον Θησέα, οι περισσότεροι δε από αυτούς ευρήκαν τον θάνατο στην μάχη, αλλά η Ιππολύτη, αδελφή της Αντιόπης και με την ευκαιρία αυτή ηγέτης των γυναικών, δραπέτευσε με μερικές άλλες καταφυγούσα στα Μέγαρα. Έχοντας αποτύχει τόσον άσχημα από πολεμική άποψη αισθάνθηκε απογοητευμένη [ἀθύμως] για την σημερινή της κατάσταση, δεδομένου ότι ένιωθε ότι δεν υπήρχε διέξοδος διαφυγής από αυτήν [ἀπορεῖν], αναφορικά με την επιστροφή της με ασφάλεια στο σπίτι της στην Θεμίσκυρα, και έτσι πέθανε από την λύπη της. Αφού πέθανε, οι Μεγαρείς την έθαψαν, το δε σχήμα του μνήματός της είναι αυτό της ασπίδας των Αμαζόνων.

§4. Like Phaedra, Hippolyte has a tomb, as we see in this passage, and the tomb here is an explicit sign of hero cult. Accordingly, just as the feeling of no­way­out from erotic passion—or let us continue to call it ‘falling in love’—has led to the death of Phaedra and, ultimately, of Hippolytus, so also the sorrow—or let us call it the ‘broken heart’—of Hippolyte had earlier led to her own death and to heroization. I posit a parallel heroization for Phaedra.

§5. In bringing this essay to a close, I highlight the role of Aphrodite, goddess of erotic passion, in presiding over Phaedra’s first gaze at Hippolytus as she looks down from the hilltop where the myrtle­bush grows. The identity of the goddess here as Kataskopiā ‘looking down from above’ is defined by that gaze.

§4. Όπως η Φαίδρα, η Ιππολύτη διαθέτει και αυτή έναν τάφο, όπως βλέπουμε σε αυτό το απόσπασμα, και ο τάφος εδώ αποτελεί ένα ρητό σημάδι λατρείας ήρωος. Κατά συνέπειαν, όπως ακριβώς το αίσθημα του αδιεξόδου από το ερωτικό πάθος - ή ας συνεχίσουμε να το ονομάζουμε 'έρωτα' - έχει οδηγήσει στον θάνατο της Φαίδρας και, τελικά, του Ιππολύτου, έτσι και αυτό της θλίψεως - ή ας μας επιτραπεί να το αποκαλούμε 'ραγισμένη καρδιά' - της Ιππολύτης είχε προηγουμένως οδηγήσει στον θάνατό της και στην ηρωοποίηση. Εδώ διαπιστώνω μιά παραλληλία με την ηρωοποίηση της Φαίδρας.[17]

Φαίδρα της Martha Graham[19]

§5. Κλείνοντας αυτό το δοκίμιο, επισημαίνω τον ρόλο της Αφροδίτης, θεάς του ερωτικού πάθους, υπεύθυνης για το πρώτο βλέμμα της Φαίδρας προς στον Ιππόλυτο καθώς η τελευταία κοιτάζει κάτω από την κορυφή του λόφου όπου η μυρτιά μεγαλώνει. Η ταυτότητα της θεάς εδώ ως Κατασκοπίας 'κοιτάζουσας προς τα κάτω από ψηλά' καθορίζεται από αυτό το βλέμμα.

Στην ανάρτηση του Nagy αρ. 2018.06.21,[20] επεσημάνθη μία ζωγραφική θεώρηση στην αφήγηση του Παυσανία για το ερωτικό πάθος που ένιωσε η Φαίδρα για τον Ιππόλυτο. Σε αυτήν την θεώρηση, η Φαίδρα θεάται από ψηλά τον Ιππόλυτο να ασκείται γυμνός στο στάδιο, παράγων δε του οράματος είναι η ίδια η θεά Αφροδίτη. Στην παρούσα ανάρτηση του ιδίου Nagy, (αρ. 2018.08.03), συγκρίνεται μία άλλη ζωγραφική θεώρηση - αυτήν τη φορά, προερχόμενη από την ποίηση του Ευριπίδου. Σε αυτήν, η Φαίδρα θεάται τον ίδιο της τον εαυτό, αλλά αυτός έχει τώρα μεταμορφωθεί. Η Φαίδρα βλέπει τον εαυτό της ως την Άρτεμιδα την Κυνηγό, υιοθετώντας έτσι ένα τυπικώς ανδρικό χαρακτηριστικό! Υπεύθυνη της θεωρήσεως της Φαίδρας εξακολουθεί να είναι η θεά της σεξουαλικότητας, αλλά αντικείμενό της είναι η θεά της ερωτικής μη διαθεσιμότητας. Στον πίνακα που ο Nagy επέλεξε για να κοσμήσει την ανάρτησή του ο Ιππόλυτος ομοιάζει ακριβώς με την Άρτεμιδα Κυνηγό, και ο λευκός χώρος που τοποθετήθηκε από τον αναρτήσαντα έχει σκοπό να τον αποχωρίσει από τη λαμπερή Φαίδρα, ετέθη δε ως σύμβολο της απογοητεύσεώς της. 

Λεπτομέρεια μωσαϊκού απεικονίζουσα κυνήγι από Αμαζόνες σε οικία της Διοκαισάρειας (5 αι.)

More on the love story of Phaedra and Hippolytus: comparing the references in Pausanias and Euripides

Στο έργο του The Ancient Greek Hero in 24 Hours, 20§57 (το οποίο διατίθεται ελεύθερα στο διαδίκτυο, CHS), ο Nagy επικεντρώνεται στο ζωγραφικό / παραστατικό απόσπασμα από τον Ιππόλυτο του Ευριπίδου, όπου η Φαίδρα, σε μιάν ερωτική ονειροπόλησή της, τοποθετεί τον ίδιο της τον εαυτό μέσα στην εικόνα ... Μιά εικόνα τίνος πράγματος; Φαντάζεται τον εαυτό της ως Ιππόλυτο ο οποίος κυνηγά στην άγρια φύση. Αλλά μπορεί επίσης να ειπωθεί ότι φωτογραφίζει τον εαυτό της ως Αρτέμιδα Κυνηγό στην φύση επίσης. Να πώς η Φαίδρα εκφράζει την παθιασμένη επιθυμία της (Eur. Hipp. 214-222) σε Νεοελληνική απόδοση / κακοποίηση Βάρναλη:[21] 

Σε βουνό και σε δάσο[ς] όλο πεύκα

να με πάτε, όπου τρέχουν ακράτητες

λαγωνίκες [?, ενν. θηροφόνοι] κι αρπάζουνε λάφια

παρδαλά. Πώς, θεοί μου, κι εγώ

λαχταράω [ΕΡΑΜΑΙ] τα σκυλιά να χουγιάξω,

κολλητά στα ξανθά μου μελίγγια

κοφτερό να ζυγιάσω κοντάρι,

να πετύχω τ᾽ αγρίμια. 

Αρχαίο κείμενο:                                                                                                                                                                                                                                                                                                      

πέμπετέ μ᾽ εἰς ὄρος· εἶμι πρὸς ὕλαν

καὶ παρὰ πεύκας, ἵνα θηροφόνοι

στείβουσι κύνες

βαλιαῖς ἐλάφοις ἐγχριμπτόμεναι.

πρὸς θεῶν· ἔραμαι κυσὶ θωύξαι

220καὶ παρὰ χαίταν ξανθὰν ῥῖψαι

Θεσσαλὸν ὅρπακ᾽, ἐπίλογχον ἔχουσ᾽

ἐν χειρὶ βέλος.

ή σε μετάφραση από το Αγγλικό κείμενο του Nagy:                                                                                                     

«Ορκίζομαι στους θεούς, έχω μια παθιασμένη επιθυμία [erâsthai] να εκστομίσω μια κραυγή κυνηγού στα κυνηγόσκυλα, | και, με τα ξανθά μαλλιά μου και όλα (μέσα το φόντο), για να ρίξω | ένα θεσσαλικό ακόντιο, κρατώντας (στο προσκήνιο) την αγκαθωτή | αιχμή στο χέρι μου ». 

Στην μετάφραση εδώ του Nagy, αυτός έχει προσθέσει μέσα σε παρένθεση τις ενδείξεις 'στο παρασκήνιο' και 'στο προσκήνιο'. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, με την ζωγραφική της φαντασία, η Φαίδρα θέτει ακόμη και τον εαυτό της στην πράξη να εξαπολύει ένα ακόντιο κυνηγίου που απεικονίζεται στο προσκήνιο επί του χρυσού πλαισίου των ξανθών μαλλιών της που ρέουν στον άνεμο, στο παρασκήνιο. Υιοθετώντας αυτήν τη στάση, όπως υποστηρίζει ο ίδιος Nagy στο H24H, η Φαίδρα μπορεί έτσι να γίνει η ίδια η εικόνα της Αρτέμιδος. Πράγματι, μιά τέτοια στάση παρέχεται από τα έργα της παραστατικής τέχνης, για παράδειγμα σε ένα μωσαϊκό που δείχνει έφιππη Αμαζόνα να κυνηγά. 

Και ο Nagy καταλήγει: Επιστρέφοντας στον Παυσανία 2.32.3, καταλήγω υποστηρίζοντας ότι ο ρόλος της θεάς Αφροδίτης στην απεικόνιση του επαναλαμβανόμενου ερωτικού πάθους της Φαίδρας συμπληρώνει τον ρόλο της θεάς Αρτέμιδος σε μια οπτικοποίηση που είδαμε να ζωντανεύει στην ποίηση του Ευριπίδου. Ενώ ο ρόλος της Αφροδίτης πρέπει να είναι πάντα παρών ως παράγων ερωτικής επιθυμίας, ο αντίστοιχος ρόλος της Αρτέμιδος είναι να διατηρήσει την αιώνια μη διαθεσιμότητα ως αντικείμενο αυτής της επιθυμίας. Πάντα μη διαθέσιμη, η Άρτεμις γίνεται έτσι η ίδια η εικόνα αυτού που είναι ερωτικά επιθυμητό. .. 

 “Phèdre” (1880, Alexandre Cabanel, 1823–1889) 

Η Φαίδρα στην πάλη των δύο φύλων

Επιγραμματικά αναφέρουμε, εν σχέσει με την θέση της Φαίδρας[25] στην αντίθεση ανδρός / γυναικός το εξής:[30]

Η Φαίδρα αναλαμβάνει από μόνη της τις φυσικές ιδιότητες της Αντιόπης, όταν ενδύεται ως αυτή, Sen. Phaed. 387-403, αρνούμενη το ένδυμα των ευγενών Αθηναίων και αντ' αυτού ζητώντας μιάν απλή ζώνη (ζωστὴρα), χαλαρά μαλλιά και όπλα. Οι φυσικές ομοιότητες μεταξύ της Φαίδρας και της Αντιόπης αντικατοπτρίζουν και εκφράζουν την διάθεσή της να αγνοήσει την επίσημη ένδυση που αντιστοιχεί σε γυναίκα της καταστάσεώς της. Μεταξύ των αιτίων που την οδήγησαν στο να ερωτευτεί και να θαυμάζει τον Ιππόλυτο είναι η ελευθερία του να κινείται από μέσα προς τα έξω, από την οικία προς τον ελεύθερο εξωτερικό χώρο. Η Φαίδρα αισθάνεται παγιδευμένη μέσα σ' αυτήν, ειδικά μέσα στο ρόλο της ως γυναίκας και μητέρας, και ζηλεύει τον Ιππόλυτο,[31] αυτό δε την οδηγεί να εγκαταλείψει το ένδυμά της για κάτι πιο απελευθερωτικό και παρόμοιο με των Αμαζόνων, όπως αποδεικνύεται παραπάνω. Άλλωστε η Φαίδρα εμφανίζεται υιοθετούσα ανδρικά χαρακτηριστικά (όπως κυνηγός εν γένει και ειδικά του Ιππολύτου), ενώ ο Ιππόλυτος έχει - από ωρισμένους - θεωρηθεί ως α-σεξουαλικός,[35] μισογύνης,[40] ή και ομοφυλόφιλος![45]

Ο Ηρακλής αφαιρεί τον ζωστήρα από την Ιππολύτη (Nikolaus Knüpfer)

Φαίδρα & Ιππόλυτος: η διάχυση της συλλήψεως ως την εξελληνισμένη & Ελληνίζουσα Ανατολή 

Πινάκιο με παράσταση από τον Ιππόλυτο του Ευριπίδου (τροφός & Ιππόλυτος)[100] 

Στον Ιππόλυτο του Ευριπίδου, Eur. Hipp. 605-6, η τροφός, απελπισμένη, βρίσκει τον Ιππόλυτο, τον βάζει να ορκιστεί πως δεν θα πει τίποτα σε κανέναν και τον πληροφορεί για τον έρωτα της μητριάς του, ζητώντας του να ενδώσει. Εκείνος όμως εξοργίζεται, δηλώνει πως θα πατήσει τον όρκο σιωπής που μόλις έδωσε, και πως θα τα πει στον Θησέα... Σχετική είναι η απεικόνιση σε λίθινο πινάκιο της Γανδαρίτιδας τέχνης ..

Ο χαρακτήρας του Ιππολύτου φαίνεται ότι αντανακλάται και στην Βουδιστική Mahapaduma Jathakaya,[200] ενώ έχει το ομόλογό του στον θρύλο του Kunala, υιού του Ashoka.[300] Πράγματι μία στούπα που κατέχει δεσπόζουσα θέση στις βόρειες πλαγιές των Ταξίλων ταυτίζεται από τον Marshall με το μνημείο το οποίο, σύμφωνα με τον Hsuan Tsang, τιμούσε τον θρύλο του Kunala, υιού του Ασόκα. Η συγκινητική ιστορία του Πρίγκιπα, του οποίου τα μάτια βγήκαν με εντολή του Αυτοκράτορα λόγω των δολοπλοκιών της βασίλισσας του Tishyaraskhita, είναι ουσιαστικά η ίδια με αυτήν του Ιππολύτου και της Φαίδρας. Όμως και στο έπος των Tamil υπό τον τίτλο Kissa Pooran Bhagat, το οποίο αποκαλείται και 'Ινδός Οιδίπους',[350] οι παραλληλισμοί με τον μύθο του Ιππολύτου είναι σαφείς και ευθείς!

Ο Ιππόλυτος φαίνεται ότι απεικονίζεται επίσης και σε αργυρά φιάλη μαζύ με άλλες Ευριπίδειες απεικονίσεις. Το τεχνούργημα, ανήκον στην Συλλογή Kevorkian, θεωρείται έργο εργαστηρίου της εξελληνισμένης ανατολής ανευρέθη δε στην ΒΔ Ινδία.[400]

Αργυρά φιάλη με Ευριπίδειες απεικονίσεις (Συλλογή Kevorkian)

Λεπτομέρεια με απεικόνιση, πιθανώς, του Θησέως και του Ιππολύτου

Λεπτομέρεια με απεικόνιση, πιθανώς, του Θησέως και του Ιππολύτου! Πιθανή συσχέτιση με σκηνή μετά την επιστροφή του Θησέως και την (παρα-) πληροφόρησή του για τις 'μιαρές' πράξεις του Ιππολύτου: 

αρχαίο κείμενο

δεῖξον δ᾽, ἐπειδή γ᾽ ἐς μίασμ᾽ ἐλήλυθα,

τὸ σὸν πρόσωπον δεῦρ᾽ ἐναντίον πατρί.

σὺ δὴ θεοῖσιν ὡς περισσὸς ὢν ἀνὴρ

ξύνει; σὺ σώφρων καὶ κακῶν ἀκήρατος;                                                                                                      

νεο-Ελληνική απόδοση Κ. Βάρναλη

(εδώ γυρίζει προς τον Ιππόλυτο και τον δείχνει με το δάχτυλο)

Κοιτάχτε τον εκεί! Γέννημα θρέμμα

δικό μου, τη δικιά μου κλίνη ντρόπιασε

κι εμαρτυρήθη απ᾽ τη νεκρή την ίδια!

(ο Ιππόλυτος γυρίζει τις πλάτες)

Τελειώνοντας την αναφορά μας σημειώνουμε επιπρόσθετα την υιοθέτηση από τον Σαίξπηρ των χαρακτήρων του Θησέως και Αντιόπης / Ιππολύτης στην γνωστή κωμωδία του Όνειρο Θερινής Νυκτός - A Midsummer Night's Dream,[900] σε μιά εξιστόρηση που θα μπορούσε να συνεχιστεί πολύ ακόμη ...

Σχετική αναφορά του Francfort έχει ως εξής:[1000]

Δεν έχει περιέλθει μέχρι στιγμής εν γνώσει μας κανένα ακριβές εικονογραφικό παράλληλο [ενν. του πινακίου με τον Ιππόλυτο και την τροφό ..], αλλά αρκετοί πίνακες από την Πομπηία, ή ένα γύψινο από την υπόγεια Νέο-Πυθαγόρεια βασιλική του Porte Majeure στην Ρώμη,[1010] στολίζονται με παραστάσεις τής Φαίδρας που κάθεται με τον Ιππόλυτο γυμνό, παρουσία της τροφού ή όχι. Το άλογο ή / και το κυνηγετικό ακόντιο, συνηθισμένα χαρακτηριστικά του νεαρού γυμνού κυνηγού στον Μεσογειακό κόσμο, λείπουν εδώ, αλλά βλέπουμε ότι το τόξο φαίνεται πεσμένο στο έδαφος στα πόδια του Ιππολύτου. Αυτό το όπλο, το οποίο κάποτε είχαμε αναγνωρίσει ως λαγόβολο, δεν είναι μόνο αυτό της Αρτέμιδος, αλλά επίσης και αυτό που χρησιμοποιείται πιο συχνά για το κυνήγι στις περιοχές της Κεντρικής Ασίας και της Gandhāra εκείνη την εποχή, καθώς δείχνει μια σειρά εικονιστικών παραστάσεων, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων πινακίων.[1020]

Όπως με τα πινάκια στα προηγούμενα, έτσι και εδώ ευρισκόμαστε ενώπιον εικόνων ζευγαριών και αγάπης, χαρούμενων, δυστυχισμένων ή απραγματοποίητων, ελαφρών ή τραγικών: Πόθος και πόνος (Liebeslust und Leid).

Ο χρόνος το ήθελε, οι Έλληνες της Gandhara το εγνώριζαν. Υπήρχαν όλες οι προϋποθέσεις. Υπάρχει λόγος να θεωρήσουμε ότι εάν οι χορηγοί και οι λιθογλύπτες της Gandhara αισθάνοντο έλξη προς την τραγωδία του Ευριπίδου, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν τους ήταν γνωστή. Ας θυμηθούμε, επί παραδείγματι, τις Διονυσιακές παραστάσεις των ρυτών της Νύσας και την πιθανή σχέση τους με το θέατρο,98 καθώς και την θεατρική μάσκα από την Τετράγωνη Αίθουσα της ίδιας πόλεως,99 αλλά ειδικά το θέατρο του Aï Khanoum,100 την θεατρική μάσκα που σμιλεύτηκε ως στόμιο εκροής (gargoyle) στην κρήνη της ίδιας πόλεως,101 και επίσης τα θραύσματα ενός πιθανού δραματικού έργου (?) σε ιαμβικό τρίμετρο που βρέθηκαν στο θησαυροφυλάκιο (γαζοφυλάκιον) του ανακτόρου.[1030] Είναι αξιοσημείωτο ότι η επική φλέβα ή τα έργα και τα επεισόδια που δεν αφορούν ερωτικές σχέσεις δεν φαίνεται να έχουν τύχει της προτιμήσεως ώστε να κοσμήσουν πινάκια. Έχουμε την εντύπωση ότι εδώ ευρισκόμεθα ενώπιον παραδειγμάτων πρότυπης – παραδειγματικής αγάπης, ενώπιον μιάς ανθολογίας, οπτικών συντομεύσεων, και ακόμη ενός είδους επιγραμμάτων λαξευμένων σε πέτρα.

Rubens, The Death of Hippolytus, ca. 1610–1612, pen and ink with wash on beige laid paper, 218 x 327 mm. Bayonne, Musée Bonnat-Helleu (© Bayonne, Musée Bonnat-Helleu/ photograph A. Vaquero; artwork in the public domain) 

Henri de Toulouse-Lautrec (1864–1901), drawing of Sarah Bernhardt as Phaedra, in a production of Racine’s Phèdre. Rijksmuseum, Amsterdam, no. RP-P-1949-584. Image via the Rijksmuseum, public domain.

Aldobrandini Wedding - Vatican Museum 79631

ΓΑΜΗΛΙΑ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΑ Aldobrandini & ΙΠΠΟΛΥΤΟΣ - ΦΑΙΔΡΑ![1050]

Η τοιχογραφία πιθανώς αποτελούσε αρχικώς μέρος της πάνω ζωφόρου μιας επιτοίχιας διακοσμήσεως, φαίνεται δε να απεικονίζει μια γενική σκηνή γάμου: στο κέντρο, μια θεά (Αφροδίτη;) παρηγορεί την νύφη, στη δίνη του παρθενικού άγχους, πριν από την άφιξη του συζύγου της στην νυφική κάμαρα, δίπλα τους, μια θεά (Πειθώ;), ακουμπισμένη σε κίονα, χύνει αρωματικά αποστάγματα σε ένα κοχύλι. Στο κατώφλι εικονίζεται ο θεός Υμέναιος (ή ο γαμπρός). Στα δεξιά, δίδεται η σκηνή μιας θυσίας και στα αριστερά, αυτό που φαίνεται να είναι μια τελετουργική σκηνή. Υπάρχουν και άλλες θεωρίες σχετικά με τις μυθολογικές, ιστορικές και λογοτεχνικές αναφορές του πίνακα. [1055]

Ο πίνακας χωρίζεται σε τρεις σκηνές που διαδραματίζονται σε τρεις ξεχωριστούς χώρους διαχωριζόμενους με τοίχους.

Η ομάδα στην μέση δείχνει δύο γυναίκες να κάθονται σε ένα κρεβάτι. Η γυναίκα στα αριστερά είναι πιθανώς η Ελληνίδα θεά Αφροδίτη. Παρηγορεί τη γυναίκα που κάθεται στο κρεβάτι φορώντας ένα κατάλευκο φόρεμα και πέπλο. Είναι η νύφη και αγχώνεται για την επικείμενη συναναστροφή με τον σύζυγό της – τον θεό Υμέναιο που φοράει στέφανο – που κάθεται στα δεξιά τους (από την οπτική γωνία των θεατών). Στα αριστερά τους είναι μια άλλη θεά που ρίχνει αρώματα σε ένα κοχύλι.

Στη δεξιά πλευρά της τοιχογραφίας είναι μια ομάδα τριών γυναικών που εκτελούν ένα τελετουργικό θυσίας. Ομαδοποιούνται γύρω από ένα θυμιατήριο. Η γυναίκα στα αριστερά κρατά μία φιάλη και η γυναίκα στα δεξιά μια λύρα.

Στα αριστερά είναι μια άλλη ομάδα τριών γυναικών (αν και το φύλο της μορφής στο βάθος είναι αντικείμενο συζήτησης) που στέκονται γύρω από μια λεκάνη. Η γυναίκα στα δεξιά δοκιμάζει τη θερμοκρασία του νερού και κρατά έναν ανεμιστήρα. Στο κάτω μέρος της λεκάνης βρίσκεται μια πινακίδα.

Εναλλακτικές ερμηνείες: Το νόημα αυτής της τοιχογραφίας υπόκειται σε πολλές συζητήσεις και υπάρχει σοβαρή αμφιβολία για το αν πρόκειται όντως για σκηνή γάμου όπως υποδηλώνει ο τίτλος της. Μια εναλλακτική ερμηνεία που προτάθηκε από τον Frank Müller το 1994 είναι ότι η τοιχογραφία δείχνει μια σκηνή από τον 'Ιππόλυτο Στεφανήφορο', μια τραγωδία που εγράφη από τον Ευριπίδη περί το 428 π.Χ. Σύμφωνα με την ερμηνεία του Müller, η γυναίκα που είναι ενδεδυμένη στα λευκά είναι η Φαίδρα, μια πριγκίπισσα από την Κρήτη. Ήταν ερωτευμένη με τον Ιππόλυτο, τον άνδρα στα δεξιά της. Η Φαίδρα είναι γεμάτη ενοχές καθώς είναι συζευγμένη με τον Θησέα (που είναι ο βιολογικός πατέρας του Ιππολύτου). Η Αφροδίτη παρηγορεί την Φαίδρα. Στα αριστερά της Αφροδίτης βρίσκεται η κόρη της Πειθώ. Στα αριστερά υπάρχει μια πινακίδα που στέκεται πάνω σε κίονα που περιέχει μια δήλωση αγάπης από την Φαίδρα. Οι δύο άνθρωποι στα αριστερά κάνουν μαγικά ξόρκια για να κερδίσουν τον Ιππόλυτο για τη Φαίδρα, καθώς ο Ιππόλυτος δεν ενδιαφέρεται ακόμα για αυτήν. Δεξιά είναι η Άρτεμις, που προστατεύει τον Ιππόλυτο, περιτριγυρισμένη από δύο από τις νύμφες της. Αυτή η ερμηνεία δεν είναι χωρίς προβλήματα, αλλά ένα επιχείρημα υπέρ της είναι ότι άλλες τοιχογραφίες που δημιουργήθηκαν περίπου την ίδια εποχή συχνά δείχνουν μυθολογικές ιστορίες τραγικών συζύγων.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[5].  Pitt-Rivers 1970, p. 870, n. 5.

[10]. Barrett 1964, p. 157.

[15]. Le Clair 2019, pp. 113-114, n. 234. Η Φαίδρα αναλαμβάνει από μόνη της τις φυσικές ιδιότητες της Αντιόπης, όταν ενδύεται ως αυτή, Eur. Hipp. 387-403, αρνούμενη το ένδυμα των ευγενών Αθηναίων και αντ' αυτού ζητά μια απλή ζώνη (ζωστὴρ), χαλαρά μαλλιά και όπλα. Οι φυσικές ομοιότητες μεταξύ της Φαίδρας και της Αντιόπης αντικατοπτρίζουν και εκφράζουν την διάθεσή της να αγνοήσει την επίσημη ένδυση που αντιστοιχεί σε γυναίκα της καταστάσεώς της. Μεταξύ των αιτίων που την οδήγησαν στο να ερωτευτεί και να θαυμάζει τον Ιππόλυτο είναι η ελευθερία του να κινείται από μέσα προς τα έξω από την οικία. Η Φαίδρα αισθάνεται παγιδευμένη μέσα σε σ' αυτήν, ειδικά στον ρόλο της ως γυναίκας και μητέρας, και ζηλεύει τον Ιππόλυτο, αυτό δε την οδηγεί να εγκαταλείψει το φόρεμά της για κάτι πιο απελευθερωτικό και παρόμοιο με των Αμαζόνων, όπως αποδεικνύεται παραπάνω. Άλλωστε η Φαίδρα εμφανίζεται υιοθετούσα ανδρικά χαρακτηριστικά, όπως κυνηγός εν γένει και ειδικά του Ιππολύτου!

[16]. Nagy 2021.

[17]. Mckee 2017, pp. 167-206.

[19]. https://marthagraham.org/portfolio-items/phaedra-1962/

[20]. Nagy 2018b.

[21]. Βερναρδάκης 1894, σελ. 253. Σύμφωνα και με τα σχόλια του Βερναρδάκη ο Βάρναλης φαίνεται ότι σε αρκετά σημεία απομακρύνεται από το πρωτότυπο. Έτσι (α) Η φράση πέμπετέ μ᾽ εἰς ὄρος ήτοι ακολουθάτε με στο βουνό αποδίδεται αλλιώς από τον Β., (β) Ο Β. αποδίδει κοφτερό να ζυγιάσω κοντάρι.. . την φάση όπου η Φαίδρα φέρει το δόρυ καρατώντας τα δύο άκρα του με κάθε χέρι, σύμφωνα με την ακολουθούμενη τότε πρακτική: ο ακοντιστής εσημάδευε κρατών δια μεν της δεξιάς ανατεταμένης πρός τον δεξιόν κρόταφον το άκρον του ακοντίου, διά δε της αριστεράς το έτερον άκρον αυτού τον επίλογχον .. 

[22]. Πρόκειται για τον Ιππόλυτο δεύτερο ή στεφανία (στεφανηφόρο)!

[25]. Εδώ αντιμετωπίζεται η Φαίδρα του Ευριπίδειου Ιππολύτου όπως και αυτή του Σενέκα και Ρακίνα.

[30]. Le Clair 2019, pp. 113-114, nn. 230, 234. Για τους Έλληνες ειδικότερα, ο θάνατος με αίμα επέρχεται συνηθέστατα από άρρενες. Ο Θανάτος, στον ελληνικό μύθο έφερε ξίφος, η δε Φαίδρα, χρησιμοποιώντας το ίδιο όπλο για να προκαλέσει αιματηρό τραυματισμό, αναλαμβάνει την λειτουργία άρρενος.

[31]. Άλλωστε το όνομα Ιππόλυτος σημαίνει τον λύοντα / ελευθερώνοντα τους ίππους, Online Etymology Dictionary, s.v. Ηippolytus.

[35]. Mowat 2018.

[40]. Mckee 2017, p. 19. 

[45]. Mckee 2017, pp. 129-166. Πληρέστερη μας φαίνεται, πάντως, η προσέγγιση της Κοκκίνη (Kokkini 2019).

[100] V&A Museum, Londres, n° VA IS 1218, Γανδαρίτιδα τέχνη. Η παράσταση επιδέχεται και άλλων ερμηνειών: επί παραδείγματι έχει υποστηριχθεί ότι απεικονίζει τον Ηρακλή και την Αυγή .. Η Galli αναφέρει και την πιθανότητα να απεικονίζεται η Αφροδίτη με τον Αγχίση (Galli 2011, fig. 5), όπου σε μία αντιστροφή ρόλων είναι η γυναίκα αυτή που επιχειρεί να αποπλανήσει τον άνδρα!

[200]. βλ. ανάρτησή μου στο παρόν: https://www.blogger.com/.../431388182.../7419391280750513104 

[300]. Vogel 1953, p. 127.

[350]. Kumar 2009, pp. 147-148.

[400]. Weitzmann 1943.

[900]. Mowat 2018.

[1000]. Francfort 2016, pp. 332-333.

[1010]. http://www4.ac-nancy-metz.fr/langues-anciennes/Ariane/images_ar/autour/phedre_portamaggiore.jpg

[1020]. Francfort 2016, n. 97. Επίσης: http://www4.ac-nancy-metz.fr/langues-anciennes/Ariane/fichiers/ariane_autour.htm

[1030]. Francfort 2016, n. 102. Αξιοσημείωτη είναι η ανακάλυψη στην πόλη αποσπασμάτων δύο άγνωστων ελληνικών λογοτεχνικών κειμένων (φιλοσοφικού διαλόγου και δραματικού έργου), γραμμένων το ένα σε πάπυρο, το άλλο σε περγαμηνή, αρ. κατ. IGIAC 131 και 132 (Μπουσδρούκης 2013, σελ. 121; Rougemont 2012, p. 16, nn. 65; Chassanite 2015, doc. 94). Μάλιστα ο φιλοσοφικός διάλογος έχει κατά μία άποψη συσχετισθεί με τον Αριστοτέλη (Hoffmann 2016), ενώ το δράμα αποδόθηκε στον Σοφοκλή (Olson).

[1050]. Aldobrandini Wedding - Vatican Museum 79631.

[1055]. https://www.tripimprover.com/blog/aldobrandini-wedding?fbclid=IwAR04KrSDZ0TEe8Es7AhxMxHoJeio61n2zm7CKaruljpZ4rkvqg1nqblm7J0

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Nagy, G. 2018a. "A placeholder for the love story of Phaedra and Hippolytus: What's love got to do with it?." Classical Inquiries, <https://dash.harvard.edu/bitstream/handle/1/41361462/D118_PlaceholderForPhaedraAndHippolytus.pdf?sequence=1> (10 February 2021).

Nagy, G. 2018b. "More on the love story of Phaedra and Hippolytus: comparing the references in Pausanias and Euripides," Classical Inquiries, <https://classical-inquiries.chs.harvard.edu/more-on-the-love-story-of-phaedra-and-hippolytus-comparing-the-references-in-pausanias-and-euripides/> (10 February 2021).

Barrett, W. S., ed. 1964. Euripides: Hippolytus. Oxford.

Jones, W. H. S., trans. 1918. Pausanias, Description of Greece I–X (II: with H. A. Ormerod). Cambridge, MA.

https://www.researchgate.net/publication/332117501_WOMEN_AND_SANCTUARY_IN_THE_MEDITERRANEAN

Pitt-Rivers, J. 1970. “Women and Sanctuary in the Mediterranean,” Échanges et Communications: Mélanges offerts à Claude Lévi-Strauss (ed. J. Pouillon and P. Maranda) II, The Hague, pp. 862–875.

https://uwspace.uwaterloo.ca/bitstream/handle/10012/14590/Le%20Clair_Keilah.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Le Clair, K. 2019. "Family Matters: Gender and Family in Seneca’s Phaedra" (thes. Univ. of Waterloo).

https://books.google.gr/books?id=68ITAwAAQBAJ&pg=PA148&lpg=PA148&dq=Hippolytus+in+Gandhara&source=bl&ots=T4e9vwrzp6&sig=ACfU3U0OVvIA8Qh-j0Brwz-9QFmueGz2Kg&hl=el&sa=X&ved=2ahUKEwiY4dKd_-HuAhWZD2MBHcjRAFQQ6AEwEnoECA8QAg#v=onepage&q=Hippolytus%20in%20Gandhara&f=false

Kumar, A. 2009. Poetry, Politics and Culture: Essays on Indian Texts and Contexts, London / New York / New Delhi.

Vogel, J. Ph. 1953. Rev. of J. Marshall, Taxila. An Illustrated Account of Archaeological Excavations Carried Out at Taxila under the Orders of the Government of India between the Years 1913 and 1934, in Artibus Asiae 16 (1/2), pp. 124-136.

https://www.researchgate.net/publication/285229905_Hellenistic_Court_Imagery_in_the_Early_Buddhist_Art_of_Gandhara

Galli, M. 2011. “Hellenistic Court Imagery in the Early Buddhist Art of Gandhara,” Ancient Cilvilizations from Scythia to Siberia 17 (2), pp. 279-329.

https://www.jstor.org/stable/3046904

Weitzmann, K. 1943. “Three 'Bactrian' Silver Vessels with Illustrations from Euripides,” The Art Bulletin 25 (4), pp. 289-324.

https://www.academia.edu/844466/Construction_of_the_Self_In_Senecan_Drama

Fitch, J. G., and S. McElduff. 2002. "Construction of the Self in Senecan Drama," Mnemosyne (Fourth Series) 55 (1), pp. 18-40.

https://www.jstor.org/stable/146965?seq=1

Weitzmann, K. 1949. "Euripides Scenes in Byzantine Art," Hesperia: The Journal of the American School of Classical Studies at Athens 18 (2), pp. 159-210.

https://brewminate.com/hippolytus-asexuality-and-ancient-greece/

Mowat, C. 2018. "Hippolytus: Asexuality and Ancient Greece," Brewminate-A Bold Blend of News and Ideas, <https://brewminate.com/hippolytus-asexuality-and-ancient-greece/> (12 February 2021).

https://oro.open.ac.uk/48796/1/Thesis.pdf

Mckee, T. L. 2017. "A Rich Reward in Tears: Hippolytus and Phaedra in drama, dance, opera and film" (diss.  The Open University.).

https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-03110072/document

Francfort, H.-P. 2016. “Figures emblématiques de l’art grec sur les palettes du Gandhāra,” in La Grèce dans les profondeurs de l'Asie (Cahiers de la Villa Kérylos 27), ed. J. Jouanna, V. Schiltz, et M. Zink, Paris, pp. 305-339.

http://www4.ac-nancy-metz.fr/langues-anciennes/Ariane/fichiers/ariane_autour.htm

Académie de Nancy-Metz. Autour d'Ariane : Labyrinthe, héroïsme, extase, pathos ...

Pasiphaé, Phèdre, Thésée, Dionysos et des Ménades

https://books.google.gr/books?id=hHySDwAAQBAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false

Kondoleon, C. 2019. “Visual Riddles and Wordplay in Hellenistic Art,” in Art of the Hellenistic Kingdoms: From Pergamon to Rome, ed. S. Hemingway and K. Karoglu, pp. 38-46.

https://library.oapen.org/handle/20.500.12657/39395

Kokkini, D. 2019.  "The rejection of erotic passion by Euripides’ Hippolytos," in ERÔS AND THE POLIS. Love in Context (Institute of Classical Studies, School of Advanced Study, Univ. of London), ed. E. Sanders, pp.  67-84.

https://classical-inquiries.chs.harvard.edu/god-hero-antagonism-in-the-hippolytus-of-euripides/

Nagy, G. 2015. "God-Hero Antagonism in the Hippolytus of Euripides,"

Fumi Karahashi and C. López-Ruiz. 2006. "Love Rejected: Some Notes on the Mesopotamian 'Epic of Gilgamesh' and the Greek Myth of 'Hippolytus'," Journal of Cuneiform Studies 58, pp. 97-107

Stable URL: http://www.jstor.org/stable/40025225

επίδραση της Εγγύς Ανατολής ..

Nagy, G. 2021. "Envisioning Aphrodite inside the living wood of a myrtle tree," Classical Inquiries, <https://classical-inquiries.chs.harvard.edu/envisioning-aphrodite-inside-the-living-wood-of-a-myrtle-tree/> (24 September 2021).

https://humanities-digital-library.org/index.php/hdl/catalog/view/eros-polis/106/275-1

Kokkini, D.  2019. "The rejection of erotic passion by Euripides’ Hippolytos," in Erôs and the Polis: Love in context (Bulletin of The Institute of Classical Studies Supplement 119), ed. E. Sanders, Oxford, pp. 67-84.

Nagy, G. 2021. "About Euripides the anthropologist, and how he reads the troubled thoughts of female initiands," Classical Inquiries, <https://classical-inquiries.chs.harvard.edu/euripides-the-anthropologist-and-his-imaginings-about-wandering-minds-of-female-initiands/> (7 October 2021).

https://classical-inquiries.chs.harvard.edu/god-hero-antagonism-in-the-hippolytus-of-euripides/

https://www.openbook.gr/ekavi-ippolytos-mideia/

Ευριπίδου: “Εκάβη, Ιππόλυτος, Μήδεια”, μτφ. Δημήτριος Βερναρδάκης 1894

https://archive.gr/?p=1372

Dimoglidis, V. 2017. “The Course of Phaedra’s Erotic Passion in Euripides’ Hippolytus.” Archive 13 (December 6): 12–21. DOI:10.5281/zenodo.4483655, ARK:/13960/t3vv23j1n

<https://www.jstor.org/stable/4238790>

Ross Stuart Kilpatrick. 2002. "The Early Augustan "Aldobrandini Wedding" Fresco: A Quatercentenary Reappraisal (1601-2001)," Memoirs of the American Academy in Rome 47, pp. 19-32. 

https://www.politeianet.gr/books/9789606280504-euripidis-kapa-ekdotiki-euripidis-ippolutos-299883?gclid=EAIaIQobChMI_4DevsXF9QIVV5IYCh0tGwGCEAEYASACEgLSjvD_BwE

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ: ΙΠΠΟΛΥΤΟΣ

   

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

Ο Ιππόλυτος, δραματουργικά, είναι ένα έργο "σπασμένο" σε δύο κομμάτια. Το πρώτο θα 'λεγε κανείς πως ανήκει στην "Αφροδίτη-έναρξη" και το δεύτερο στην "Αρτέμιδα-έκβαση". Στη μέση τέμνει το δράμα η αυτοκτονία της Φαίδρας. Μέχρις εκεί, διαποτίζει τα πάντα το ευώδες δηλητήριο της θεάς που μείζον γίγνεται θεού - της ίδιας, δηλαδή, της Μητέρας Φύσης. Όλα συντελούνται κάτω από την εναρκτήρια σκιά του σκαιού λόγου της που ενσπείρει το πάθος και το κάνει να γεννήσει το άνθος του Κακού μέσα στον Οίκο του Θησέα. Θεολογικές αναφορές στον θεό Έρωτα, μυστικά διαβούλια γυναικών, η ραδιουργία ξετυλίγει το νήμα της, η Φαίδρα "μαρτυρεί", θύμα της θεάς, ενώπιον του βέβηλου παρθένου εφήβου, η Τροφός γίνεται όργανο της μοίρας, η κόρη του Μίνωα αυτοκτονεί, υπάκουη στη φορά των πραγμάτων.
Στο δεύτερο μέρος, η αντιπαράθεση πατέρα και γιου, τονίζει τη δραματουργία μ' ένα χρώμα σύγκρουσης γενεών. Έρχεται σαν επακόλουθο του πρώτου μέρους και σε αντίθεση με αυτό κυριαρχείται από την παρουσία των δύο ανδρών η πατρική εξουσία απέναντι στην ανυπεράσπιστη εφηβεία, η θετικιστική λογική απέναντι στο μεταφυσικό παράδοξο, η ορθόδοξη "συνουσία" απέναντι στην αιρετική "παρθενία". Η Γυναίκα-Φύση έχει δημιουργήσει όλες τις προϋποθέσεις για το καθεστώς της πλάνης που θα οδηγήσει τον Θησέα στο να καταραστεί το παιδί του και να το οδηγήσει στην τιμωρία του υπερφυσικού δυστυχήματος, τη συνάντησή του μ' έναν ανίκητο θαλάσσιο ταύρο αντίστοιχο με τα τέρατα που ο Θησέας είχε κάποτε εξολοθρεύσει και που τώρα ο γιος του, μη μπορώντας να το σκοτώσει, γίνεται θύμα του, μόνος, διωγμένος και επικατάρατος, εφόσον αρνήθηκε τη φυσική τάξη. Η Άρτεμις, αρρενωπή θεότητα και εκείνη, εικόνα αντίστοιχη της μητέρας του Ιππόλυτου Αμαζόνας, εμφανίζεται και συνομιλεί μαζί του λίγο πριν αυτός ξεψυχήσει. Του υπόσχεται εκδίκηση, τον επαινεί και αποσύρεται αλαζονικά, εγκαταλείποντάς τον μόνο στην κλίνη του μαρτυρίου. Ο Ιππόλυτος ξεψυχά. σαν μέσα σε θέαση μυστικού φωτός. Ο Θησέας μένει έρημος, άκληρος και ακυρωμένος. Ίσως να πληρώνει για όσες γυναίκες ατίμασε και παράτησε, τιμωρημένος από την ίδια αυτή θεά που λάτρεψε και υπηρέτησε με τους έρωτές του. Η Φύση νικά. Η μη-Φύση δοξάζεται. Οι θνητοί ηττώνται.
Όλα αυτά μέσα σε μια ατμόσφαιρα άκρως μουσική και πλούσια σε εικόνες αισθαντικές, σε ιαχές, προσευχές και πηγαίες εκρήξεις ερωτικής εξομολόγησης ή άρνησης ή έκστασης ή αγανάκτησης ή κατάρας. Κρεσέντο και άναρθροι γόοι, κραυγές κυνηγών και σπαρακτικές ομολογίες, θυμοί και θρήνοι μπροστά στην αδήριτη φορά των πραγμάτων που εμείς οι ίδιοι προκαλούμε. [. . .] (Από την έκδοση)

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------   

ΠΛΕΟΝ ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ - ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ: 060323