DILMUN BURIAL MOUNDS vs STENO R-GRAVES

DILMUN BURIAL MOUNDS vs STENO R-GRAVES

DILMUN (BAHRAIN) MAP

DESCRIPTION BY UNESCO (https://whc.unesco.org/en/list/1542/)

The Dilmun Burial Mounds, in Bahrain (ancient Tylos), built between 2200 and 1750 BCE, span over 21 archaeological sites in the western part of the island. Six of these sites are burial mound fields consisting of a few dozen to several thousand tumuli. In all there are about 11,774 burial mounds, originally in the form of cylindrical low towers. The other 15 sites include 17 royal mounds, constructed as two-storey sepulchral towers. The burial mounds are evidence of the Early Dilmun civilization, around the 2nd millennium BCE, during which Bahrain became a trade hub whose prosperity enabled the inhabitants to develop an elaborate burial tradition applicable to the entire population. These tombs illustrate globally unique characteristics, not only in terms of their number, density and scale, but also in terms of details such as burial chambers equipped with alcoves.

A'ALI ROYAL MOUNDS

Two-storey burial chamber, Royal Mound 11 (Melanie Münzner, Copyright: © Think Heritage)

Madinat Hamad 1 Burial Mound Field, looking south-west (Author: Melanie Münzner, Copyright: © Think Heritage)

Burial Mounds with Subsidiary Burials

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ TYPOLOGY OF DILMUN BURIAL MOUNDS

This is a special type of tumuli which occurs throughout the Early Dilmun period. These burial mounds are characterized by a central burial with one or more subsidiary burials connected to it. They can be found in all of the burial mound cemeteries in Bahrain. Some excellent examples are featured in Janabiyah and Madinat Hamad 2 Burial Mound Fields (Laursen 2013, p. 127).

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ CARTER 2018

They [THE TOMBS]were massive, circular two- and three-tiered structures, with drum-shaped storeys containing monumental chambers, each with side annexes and monumental doorways.

Large tombs with chambers of four alcoves, forming a H-shape, are identified as elite and royal burials, the latter being double-tiered with superimposed chambers.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΙΩΠΗ 2009

Οι ελλαδικοί τύμβοι προκάλεσαν συχνά συζητήσεις γύρω από την έννοια της 'διαχύσεως' πολιτιστικών χαρακτηριστικών. Πολλοί ερευνητές είδαν σε αρκετούς από αυτούς επιρροές από γειτονικές κυρίως περιοχές και πολιτιστικές ομάδες, επιρροές τις οποίες ερμήνευσαν μερικές φορές ως αποτελέσματα διαδόσεως ιδεών ενώ άλλες απέδωσαν σε μετακινήσεις νέων πληθυσμών στον Ελλαδικό χώρο. Η συζήτηση μιας τέτοιας θεωρίας αναπτύχθηκε κυρίως με άξονα την εμφάνιση των ελλαδικών τύμβων κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού, μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από έντονες αλλαγές στα αρχαιολογικά δεδομένα. Στην προσπάθεια ερμηνείας των αλλαγών αυτών, οι τύμβοι θεωρήθηκαν πολλές φορές ένα από τα στοιχεία-κλειδιά. Συγχρόνως η ομοιότητα τους με πλήθος ταφικών μνημείων σε ολόκληρη την Ευρώπη αλλά και σε άλλες περιοχές από τις τελευταίες φάσεις της νεολιθικής εποχής μέχρι και την Μέση Εποχή του Χαλκού δεν πέρασε απαρατήρητη και συχνά εξετάστηκε η ύπαρξη σχέσεων μεταξύ τους.

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά και διάσημα ίσως παραδείγματα μιας τέτοιας ερμηνείας είναι η 'θεωρία των Κουργκάν' (Kurgan theory). Η θεωρία αυτή άρχισε να αναπτύσσεται στα μέσα του 20ου αιώνα από την Gimbutas, μια σημαίνουσα προσωπικότητα της ευρωπαϊκής αρχαιολογίας. H Gimbutas βάσει συγκριτικής μελέτης τόσο σε αρχαιολογικό όσο και σε γλωσσολογικό επίπεδο υποστήριξε την θεωρία της καθόδου 'ινδοευρωπαϊκών' φυλών από τις ουκρανικές στέπες με μια σειρά επιδρομών, που ονόμασε χαρακτηριστικά 'κύματα' (waves). Τα 'κύματα' αυτά έγιναν σε τρεις φάσεις, οι οποίες είχαν σαν αποτέλεσμα την εδραίωση των ινδοευρωπαϊκών φυλών και την διάδοση της ινδοευρωπαϊκής γλώσσας, προπομπού πολλών γλωσσικών διαλέκτων που αναπτύχθηκαν αργότερα, ανάμεσά στις οποίες ανήκει και η ελληνική. Η Gimbutas χρησιμοποίησε για την θεωρία της κάποια συγκεκριμένα αρχαιολογικά κατάλοιπα τα οποία θεώρησε χαρακτηριστικά στοιχεία του 'πολιτισμού' των Κουργκάν. Αυτά είναι κυρίως οι ταφές σε τύμβους, η χρήση όπλων, η παρουσία του ίππου και η κεραμική με 'εμπίεστα σχοινοειδή κοσμήματα'.

Η παρουσία παραπάνω του ενός χαρακτηριστικού σε πολλές περιοχές κυρίως των Βαλκανίων οδήγησε την Gimbutas στο να ταυτίσει τα χαρακτηριστικά αυτά με τον πολιτισμό των Κουργκάν. Στους τύμβους του Στενού, όπως και στους μεσσοελαδικούς τύμβους της ηπειρωτικής Ελλάδος εντόπισε αναλογίες που παραπέμπουν σε μια τέτοια υπόθεση, όπως ταφικά έθιμα, χαρακτηριστικά όπλα του πολιτισμού των Kurgan και τυπολογικά στοιχεία των τύμβων(όπως για παράδειγμα η χρήση λιθοσωρρών) (Gimbutas, 1997: 169-173).

Νεκρόπολις Κριαριτσίου Συκιάς ΠΕ ΙΙ (Ασουχίδου 2001, σελ. 37, εικ. 5 και 6)

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΟΥΧΙΔΟΥ 2012

According to their shape, the burial enclosures (KRIARITSI, fig. 3) can be grouped as follows:

a) circular enclosures, maximum diameter 3.10 m (bur. encl. IV), free standing (13 out of 30 examples);

b) oblique, semi-circular or irregular enclosures connected with the neighbouring ones (the remaining 17).

Διόροφος Τάφος Ι Αφιδνών (ΜΕ περίοδος, Wide 1896, pl. XIII)

ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΤΥΜΒΟΙ ΣΤΟ ΣΤΕΝΟ ΝΥΔΡΙΟΥ (http://odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=7023)

Νεκρόπολις Στενού Λευκάδος (R-graves, Dörpfeld, Alt Ithaka)

Το προϊστορικό νεκροταφείο στο Στενό Νυδρίου αποτελεί τον σημαντικότερο αρχαιολογικό χώρο της Λευκάδας και σπουδαίο μνημείο της Προϊστορικής Εποχής στον Αιγαιακό κόσμο. Οι 33 τύμβοι που έφερε στο φως ο W. Dörpfeld στις αρχές του 20ου αι., πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι οι πρωιμότεροι τύμβοι στον ελλαδικό χώρο, συγκροτώντας ένα ιδιαίτερο ταφικό σύνολο της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού (2900 π.Χ. - 2200 π.Χ.), που προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για την προϊστορική κοινότητα, στην οποία ανήκε. Η επιλογή του τύμβου, ως ταφικού μνημείου, και ο τρόπος αναπτύξεως του νεκροταφείου στο χώρο, όπου ο ένας τύμβος τέμνει τον προγενέστερο, φανερώνοντας τη χρονολογική ακολουθία των ταφών, μαρτυρούν υψηλό επίπεδο κοινωνικής οργανώσεως. Ταυτόχρονα, τα ταφικά έθιμα και κτερίσματα μαρτυρούν την ύπαρξη μιας αριστοκρατίας που είχε την οικονομική και κοινωνική δυνατότητα να δημιουργήσει μια ξεχωριστή νεκρόπολη για τα μέλη της, η οργάνωση και κατασκευή της οποίας απαιτούσαν χρόνο, ανθρώπινο δυναμικό και τεχνογνωσία

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ Souyoudzoglou-Haywood  1999, pp. 21, 24

The pithos burial of the large tumulus R1 was, exceptionally, laid in the bottom compartment of a two-storey built chamber. ..

.. Although Dörpfeld was of the opinion that the upper compartment of R1 (R1a), which was found empty was a grave which has been robbed, it is not certain that he found human bones in it. The chamber (2.40x1.80 m) was constructed above the pit containing the pithos burial (R1b).
.. An exceptional feature at Steno is the two-storey arrangement of R1. It is reminiscent of the double-decker graves found in the Cyclades in EC I-II, in which both storeys were used for burial.[94] The top compartment of R1, however, was empty and it is more likely than not that this was not due to robbery, as Dörpfeld thought. The closest parallel to R1 is the two-storey grave (I) of the tumulus at Afidna (early MH), which also had an empty top storey.[95] The idea behind the provision in a tomb of an enclosed empty space without any visible function may be the same as that which lay behind the ‘cenotaph’ of Papoulia, meaningfully called ‘house of the dead’ by Marinatos (although this was later dissociated from the tumulus),[96] and if indeed found empty, the crescent shaped structure Y of the Kokkolata-Kangelisses (?) tumulus (ch. 6.3). However if the reason these structures were found empty is that only liquid offerings were probably poured into them, their purpose would not have differed much from that of similar structures which have yielded tangible proof of sacrifice, like S9 in tumulus S at Skaros and the other structures discussed below.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ Κονιδάρης 2019a

Ευρήματα στους προϊστορικούς βασιλικούς τάφους Aali του Dilmun παρέχουν στοιχεία για την ύπαρξη σχέσεων με μακρυνά μέρη, όπως χρυσό κόσμημα μεγέθους αντίχειρος φέρον την τετραπλή σπείρα, το οποίο ανεσκάφη εκεί. Το αντικείμενο θεωρείται έργο υψηλής δεξιοτεχνίας και αισθητικής, προέρχεται δε από εργαστήριο στο οποίο προφανώς είχε πρόσβαση ο ηγεμών του Dilmun.[12_111] Τέτοια αντικείμενα απαντώνται ως αφιερώματα σε τυμβοειδείς τάφους σε ευρεία περιοχή, από την Μέση Ανατολή έως και την Ευρώπη, όμως τα συγκεκριμένα συγκρίνονται ιδιαίτερα με αντίστοιχα από το Αιγαίο και την Τροία. Μάλιστα δύο παραδείγματα, πανομοιότυπα με αυτό στο Aali, προέρχονται από τον Αιγαιακό χρυσό θησαυρό, ο οποίος ανευρέθη μαζύ με Αιγυπτιακή κυλινδροσφραγίδα, φυλάσσεται στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστώνης και χρονολογείται περί το 2400 π.Χ.[12_112] Πρόσθετο κοινό στοιχείο, άλλωστε, όπως δείχνουν σφραγίδες της Τύλου, αποτελεί η συνήθεια της εικονογραφήσεως πτηνών στην πλώρη και την πρύμνη του πλοίου η οποία ακολουθείτο και στην περιοχή, όπως και από τον πολιτισμό του Ινδού και τον Αιγαιακό.[12_113] 

To Dilmun ή Τύλος παρουσιάζει, όμως, και άλλα χαρακτηριστικά τα οποία φαίνεται να το συνδέουν με τον Ελλαδικό χώρο. Στο Saar του Μπαχρέιν ανεσκάφη μικρός οικισμός, ο οποίος παρουσιάζει έντονα στοιχεία κεντρικού σχεδιασμού, δεν φαίνεται δε να αποτελούσε κανονική πόλη, αλλά ίσως εμπορικό σταθμό ή φυλάκειο.[12_114] Εκεί απεκαλύφθη ιερό το οποίο εμφανίζει αρχιτεκτονική μορφή ασυνήθη εν σχέσει προς αυτήν του υπόλοιπου νησιού, περιελάμβανε δε δύο βωμούς οι οποίοι διέθεταν ‘κέρατα καθοσιώσεως’![12_115] Το ιερό χρονολογείται από τις αρχές της δεύτερης χιλιετίας πρίν από την εποχή μας και, βέβαια, δημιουργεί εύλογους συνειρμούς με την Μινωική Κρήτη.[12_116] Θεωρούμε ότι δεν στερείται σημασίας το γεγονός ότι το θέμα του ταύρου πρωταγωνιστεί στην εικονογραφία των σφραγίδων της Τύλου, με ύφος διάφορο από αυτό στην Σουμερία και το Ελάμ, ενώ και η πανίδα της περιοχής δεν ταιριάζει με την διατήρηση τέτοιου ζώου.[12_117]

Ο Rice έχει επισημάνει μια σειρά στοιχείων τα οποία σηματοδοτούν, ενδεχομένως, μιάν ιδιαίτερη σχέση μεταξύ Κρήτης, αφ’ ενός, και Φαϊλάκας – Ικάρου και Dilmun, αφ’ ετέρου:

α) οι σφραγίδες του Dilmun από την Φαϊλάκα και την Τύλο απεικονίζουν τον ταύρο πολύ συχνά και μάλιστα σε θρησκευτικό πλαίσιο,

β) η Άρτεμις προστάτις των κερασφόρων ζώων, συνδέεται με το κυνήγι, περιλαμβανομένου του ταύρου, συχνά δε παρομοιάζεται με την Πότνια Θηρών,

γ) το όνομα το οποίο επελέγη για την νήσο συνδέεται επίσης με την Κρήτη όπου έλαβε χώραν το δράμα του Ικάρου. 

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ Korres 2012

Among them was the late Marija Gimbutas who, without considering the extent comparative material and without taking into account the monuments excavated in the 1970s and 1980s in Greece (more have since been discovered after her death at the beginning of the 21st c.), argued, along with N.G.L. Hammond, that Kurgan II and IV people immigrated into the Southern Balkans. However, traces of these populations have not been found in Greece, as is shown in particular by a comparison between the burial practices attested in regions north of Greece and those of mainland Greece.

Alexander Häusler, on the other hand, managed to foresee and recognize the importance of the Middle Helladic tumuli of Messenia and Attica, as well as the indigenousness of the populations that created them, contrary to the theories of Gimbutas, Hammond and Protonotariou-Deilaki. His position was clear: the Kurgan tumuli were constructed exclusively with earth and not with stones, and were intended to include only one or two burials, that is to say, they were not family cemeteries.

Ivory statuette of a nude woman from A'ali cemetery (BM 130595)

Cast silver statuette of a nude youth, Oxus treasure (BM 123905)

Palaikastro kouros

ΥΜ λαξευτός τάφος (Β. Κάρπαθος, Βρυκούς)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

94. Barber 1987, 80 f. In the Cyclades the lower chamber was used as an ossuary, unlike that of R1 which contained the actual burial.

95. AM 21, 1896, 389 ff.

96. PAE 1955, 254; see Ergon 1978, 46.

12_111. Rice 2002, p. 180-181; Crawford 1997, p. 702.

12_112. Rice 2002, p. 180-181, n. 89, 91; Vermeule and Vermeule 1970, p. 25, fig. 5; Vermeule, Stone and Vermeule III 1970.  Ο θησαυρός κοσμημάτων συνιστά ενιαίο σύνολο το οποίο πιθανότατα απετέλεσε κτέρισμα ταφής πριγκίπισσας.

12_113. Crawford 1998, p. 16, fig. 1.5; Rice 2002, fig. 9.10, n. 58. Ο Rice εντοπίζει, επίσης, την Μινωική συνήθεια της στενής μέσης σε σφραγίδα εικονίζουσα δύο γυμνούς θηριόμορφους άνδρες με ζώνη.

12_114. Crawford 1997.

12_115. Rice 2002, p. 187, fig. 7.18; Rice 1998, p. 173, fig. 12.7; King 2010.

12_116. Η Rice (Rice 1998, p. 173; Rice 1994) ισχυρίζεται εσφαλμένως ότι το θέμα των κεράτων καθοσιώσεως στον βωμό του Saar προηγείται χρονικά αντίστοιχων παραστάσεων στην Κρήτη και μάλιστα ‘κατά μερικές εκατονταετίες’. Όμως. για παράδειγμα, η παράσταση στο ιερό κορυφής του Πετσοφά, ευρισκόμενη στην  Μόνιμη Συλλογή του Μουσείου Αγίου Νικολάου (αρ. MAN AE 6805), χρονολογείται από την Μέση Μινωική εποχή (2170-1560 π.Χ.).

12_117. Rice 1998, pp. 174, 179; Rice 2002, p. 21. Η Rice ισχυρίζεται εσφαλμένως ότι η λατρεία του ταύρου στον Κόλπο προηγείται χρονικά της Μινωικής και μάλιστα ‘κατά μερικές εκατονταετίες’. Όμως ρυτά σχήματος αναπηδούντος ταύρου έχουν ανασκαφεί από τάφους στήν Κουμάσα και τον Πόρο, χρονολογούμενα από την Πρώϊμη Μινωική περίοδο (Soar 2009, p. 16). Ειδώλιο από τήν Κουμάσα εμφανίζει ταύρο με μικρές ανθρώπινες φιγούρες να κρέμονται από τα κέρατά του, ενώ ανάμεσα στα υπερμεγέθη κέρατα υπάρχει ακροβάτης.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Cultraro, M. 2007. "Combined Efforts till Death: Fenerary Ritual and Social Statements in the Aegean Early Bronze Age," in Performing Death . Social Analyses of Funerary Trafitions in the Ancient Near East and Mediterranean (The Oriental Institute of the University of Chicago, OIS 3), ed. N. Laneri, Chicago, pp. 81-108.

Σιώπη, Σ. 2009. "Ταφικά τοπία: Τύμβοι της Εποχής του Χαλκού στην ηπειρωτική Ελλάδα και το Ιόνιο" (μετ. εργασία ΑΠΘ).

http://ikee.lib.auth.gr/record/113415/files/%CF%84%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%B9%20%CF%84%CF%85%CE%BC%CE%B2%CE%BF%CE%B9%201.pdf

Souyoudzoglou-Haywood, C.  1999. The Ionian Islands in the Bronze Age and Early Iron Age, 3000-800 BC, Dorchester.

Κονιδάρης, Δ. 2019a. Ο Πρώιμος Αιγυπτιακός Πολιτισμός και οι Αιγαιακές Επιδράσεις, Αθήναι.

Wide, S. 1896. "Aphidna in Nordattika Athen," Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts, Athenische Abteilung, pp. 385-409.

https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/am1896

Steffen Terp Laursen, with contributions by Gianni Marchesi, Jesper Olsen & Thomas Van de Velde.

The Royal Mounds of Aʿali in Bahrain: the emergence of kingship in Early Dilmun. 2017. Aarhus

[Rev. by Robert Carter]

https://www.academia.edu/42701037/Carters_review_of_Laursen_Royal_Mounds_of_Aali

Asouhidou, S. 2012. "The Early Bronze Age Burial Mound at Kriaritsi – Sykia (Central Macedonia, Greece)," in Ancestral Landscape. Burial mounds in the Copper and Bronze Ages (Central and Eastern Europe – Balkans – Adriatic – Aegean, 4th-2nd millennium B.C.). Proceedings of the International Conference held in Udine, pp. 383-390. 

https://www.persee.fr/docAsPDF/mom_2259-4884_2012_act_58_1_3478.pdf


Korres, G. S. 2012. "Middle Helladic Tumuli in Messenia. Ethnological Conclusions," in Ancestral Landscape. Burial mounds in the Copper and Bronze Ages (Central and Eastern Europe – Balkans – Adriatic – Aegean, 4th-2nd millennium B.C.) , Lyon, pp. 585-596.

Typology of Dilmun Burial Mounds, <http://culture.gov.bh/en/authority/CulturalHighlights/DBM/TypologyofDilmunBurialMounds/> (12 May 2020.

Vasileva, Z. 2017. "The Early Bronze Age Rings of Type Leukas – New Considerations Regarding Their Origin, Distribution and Function," Archaeologia Bulgarica ХХI (1), pp. 1-13.
<https://www.academia.edu/33779168/Vasileva_2017._The_Early_Bronze_Age_Rings_of_Type_Leukas_New_Considerations_Regarding_Their_Origin_Distribution_and_Function?email_work_card=view-paper>

Højlund, F., Anna S. Hilton, C. Juel, N. Kirkeby, S. T. Laursen and L. E. Nielsen. 2008. "Late third-millennium elite burials in Bahrain," Arab. arch. epig. 19: , pp. 144–155.

https://www.academia.edu/1491114/Indications_for_Aegean_Caucasian_relations_during_the_third_millennium_BC?email_work_card=title

Rahmstorf, L. 2006. “Indications for Aegean-Caucasian relations during the third millennium BC,” Bonn, pp. 263-296.

https://www.academia.edu/36817004/The_burial_custom_of_tumulus_along_the_Ionion_and_Adriatic_coast_as_a_cultural_and_social_phenomenon_Aura_vol_1_May_2018_Athens_University_Review_of_Archaeology_Stavros_Oikonomidis_Aris_Papayiannis_Akis_Tsonos

Οικονομίδης, Στ., Αρ. Παπαγιάννης, Α. Τσώνος. 2018. “Το ταφικό έθιμο της ανέγερσης τύμβου κατά μήκος της Ιονίας και Αδριατικής ακτής ως πολιτιστικό και κοινωνικό φαινόμενο,” ΑURA 1, σελ. 25–59.

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid0i4aLqt1c94Hgd8JoWDGEFyjFH3uzspvnBZrheBLvH5FsUwJpTryWRvtuUaTg7cdql&id=100052896971032&__cft__[0]=AZVk5NLVO_mAjPF0a4WeP6trPZVrDnxEyRsRhYJJkOJrjBypd7GhkEKT4IE1yrgSWoheeKUG_rPD35eoQcbgs9wqqgS4um63Iz2MqDoeP8sFuUgdJu3YgIiVahtn2FrY2wI&__tn__=%2CO%2CP-R

ΠΟΤΕ / ΠΟΥ ΕΞΗΜΕΡΩΘΗΚΕ Ο ΙΠΠΟΣ? ΕΥΡΗΜΑΤΑ YAMNAYA ΣΤΗΝ Α. ΘΡΑΚΗ & ΤΗΝ ΝΑ ΕΥΡΩΠΗ ΑΠΟ ΤΟ 2500 π.Χ. (Who were the first people to ride horses? Ancient skeletons reveal new clues) 

Balitsari, A. 2022. "‘Κούπια με λίρες’. Unexpected circumstances revealed in investigating a Bronze Age tumulus at Klopas, Marathon," AURA 5, pp. 11-30.

Tumuli is a burial practice widely attested along the Dalmatian and Ionian coastline during the 3rd and 2nd millennia BC (Müller 1989; Oikonomidis et al. 2018, 28–30, fig. 1). In mainland Greece, the first tumuli are located on the ‘Ampheion’ hill (EH I/II) and at the Archaeological Museum (EH II) of Thebes in Boeotia (Aravantinos and Psaraki 2012, 402–7, with full bibliographical references), Pellana in Lakonia (EH II) (Alram-Stern 2004, 646, with full bibliographical references), Nidri of Lefkas (EH II–III) (Kilian-Dirlmeier 2005), Kriaritsi-Sykia in Chalkidiki (EH II–III) (Asouhidou 2012), the New Archaeological Museum of Olympia in Elis (EH III) (Yialouris 1964, 174–76, fig. 1; Koumouzelis 1980, 139–40; Merkouri and Kouli 2012, 207), Moschovi Loutrakiou in Aetoloakarnania (EH III) (Kolonas 1995, 141), Atalanti (EH III) (Papakonstantinou 2012, 395, fig. 4a) and Pelasgia-Koumouli (early MH) (Papakonstantinou 2012, 393, figs. 2a–c) in Phthiotis, Argos (Tumulus A) in the Argolid (MH I)(Protonotariou Deilaki 2009, 34–49; for the date, see Balitsari 2017, 246–47), Voidokoilia (Boyd 2002, 126–30, with full bibliographical references) and Kastroulia (Tumulus II) (Rambach 2007) in Messenia (early MH). They all share the general concept of an accumulation of earth over burials enclosed by either a stone ring or a more regularly built circular peribolos. However, there is significant variation in terms of the construction details and the burial practices, especially as far as the type, the number and the arrangement of graves is concerned, as well as the existence of burial rites of special character, such as the use of fire (see below). The tumuli over the House of Tiles at Lerna (Caskey 1968, 314) and the Rundbau at Tiryns (Maran 2016) in the Argolid (end of EH II), as well as the mound discovered at Altis-Olympia (EH II) (Weiberg 2007, 155–56, with full bibliographical references ) could be also added, although they are usually described as ritual due to the lack of any indication of burial use. 

Balitsari, A. 2022. "‘Κούπια με λίρες’. Unexpected circumstances revealed in investigating a Bronze Age tumulus at Klopas, Marathon," AURA 5, pp. 11-28