Artemidorus papyrus (Local Styles or Common Pattern Books in Roman Wall Painting and Mosaics)
Ο Αρτεμίδωρος ο Εφέσιος υπήρξε Έλλην γεωγράφος, ο οποίος ήκμασε περί το 100 π.Χ. Το έργο του αποτελούμενο από έντεκα βιβλία αναφέρεται συχνά από τον Στράβωνα. Αυτό που θεωρείται πιθανό τμήμα του έργου του, ήτοι ο ομώνυμος πάπυρος, από μερικούς μελετητές θεωρείται ως πλαστογραφία, άν και η χρονολόγηση φαίνεται να το διαψεύδει[1] .... Έργα που ανευρίσκονται στον πάπυρο εμφανίζονται σαν να ανήκουν σε ύστερη περίοδο, στην λεγομένη quattrocento του 15 αι. μ.Χ., τόση δε είναι η ομοιότητα που κανείς σχεδόν πιστεύει ότι οι ζωγράφοι της Αναγεννήσεως θα πρέπει να γνώριζαν και να μελέτησαν τα αρχαία πρωτότυπα (υποδείγματα)[1a] - και ότι αυτά τα έργα, με κάποιον τρόπο, εξαφανίστηκαν και έγιναν σκόνη. Αλλά, στην πραγματικότητα, οι καλλιτέχνες της Αναγεννήσεως δεν είχαν τίποτα να τους καθοδηγήσει εκτός από τις γραπτές περιγραφές που έχουμε και σήμερα, καθώς και μερικά αρχαία ανάγλυφα και λίγους σκαλιστούς ημιπολύτιμους λίθους με παραστάσεις - καθώς επίσης και την δική τους ιδιοφυΐα.[2] Και αντίστροφα.
'La Fornarina', Margherita Luti (Raphael)
Ως καλή Τοσκανέζα, η Marguerita η φουρνάρισσα[4] θα φώναζε, "Madonna Patata!"
Λαμβάνοντας υπόψη έναν παρόμοιο κανόνα ομορφιάς, είναι άραγε αληθές ότι οι προκύπτουσες λύσεις είναι κατά κάποιον τρόπο φυσικές και αναπόφευκτες - αναπόδραστες ;
Τμήμα του παπύρου με σκίτσα χεριών και ποδιών, καθώς και κεφαλιών[4a]
Sample books that are associated with sketches of figurative motifs and scenic images are completely different. Two written sources in particular are cited as a reason for their existence. One is one from the
2nd third of the 3rd century v. A papyrus from the 2nd century BC, in which it is reported that the mosaicist made use of a paradeigma in the execution of a floral motif.[5]
This could be interpreted as a template in a bundle of sample images, but also as a model box for the workshop master, which was specially made for the production of this mosaic floor. Especially as a drawn template for the composition of a mosaic floor and cardboard boxes with the individual motifs are recommended as a technical aid for the implementation of the picture template in mosaic stones.
The other source used in connection with 'sample books' can be found in Pliny, Nat. hist. XXXV 68, where he spoke of the 5th century BC Active Greek painter Parrhasios reports that he made sketches that were still in use in in the following years remained exemplary for other artists and were used by them. These are not the originals of Parrhasios (Παρράσιος ο Εφέσιος), but it can be assumed that copies of his sketches were made that circulated among painters over a longer period of time, up to the time of Pliny. In this source there is a concrete reference to the fact that there are different painters a common or similar pool of drawings served as an aid.
However, it does not reveal what these sketch sheets looked like and whether the painters had other sketches based on works by other artists and whether these were summarized in a catalog in terms of content or subject. As a confirmation for the preparation and use of sketches as an aid in the painter's studios, the presumably at the beginning of the 1st Jhs. Artemidoros papyrus produced in Alexandria AD12, which contains a five-column Greek text on geography together with a map. It was used as the beginning of the late 2nd / early 1st century. v. II. Book of the geographer Artemidoros from Ephesus, which deals with Spain.
Apparently the work on the copy of the geographical work was given up and in a second phase animals were painted on the back of the papyrus, their Greek inscriptions being done in a different handwriting than the geographical text.
In a third phase, sketches of hands and feet as well as human and divine heads were inserted on the front at the edges of the text fragment and in the empty spaces.[7] Repairs to the papyrus suggest that the sketches on the back were still used for workshop use when the front was provided with anatomical drawings. The papyrus was in use towards the end of the 1st century. ended AD. In any case, the sketches in the workshop were used several times over a certain period of time. Whether you just used it as a working basis for pictures or mosaics or whether you also presented it to potential clients for selection, it is up to you do not take it from the material itself.
As a confirmation for the preparation and use of sketches as an aid in the painter's studios, the presumably at the beginning of the 1st c. AD Artemidoros papyrus created in Alexandria[10], which contains a five-column Greek text on geography together with a map. It was used as the beginning of the late 2nd / beginning of the 1st c. v. II. Book of the geographer Artemidoros from Ephesus, which deals with Spain.
Apparently the work on the copy of the geographical work was given up and in a second phase animals were painted on the back of the papyrus, their Greek inscriptions being done in a different handwriting than the geographical text.
In a third phase, sketches of hands and feet as well as human and divine heads were inserted on the front at the edges of the text fragment and in the empty spaces (Fig. 3). Repairs to the papyrus suggest that the sketches on the back were still used for workshop use when the front was provided with anatomical drawings. The papyrus was in use towards the end of the 1st c. ended AD. In any case, the sketches in the workshop were used several times over a certain period of time. Whether you just used them as a working basis for pictures or mosaics or whether you also presented them to potential clients for selection, it is up to you not inferred from the material itself.
Σκίτσο προτομής από τον πάπυρο
Δέσποινα των Αιγών
Ο ΠΑΠΥΡΟΣ ΤΟΥ ΑΡΤΕΜΙΔΩΡΟΥ, Η ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ & Ο ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ RAPHAEL (α')
EXCERPT FROM ESPOSITO[20]
Settis recently attracted attention on the role played by drawing as a vehicle for the transmission and dissemination of iconographic models and as a real workshop tool.[24]. By analyzing the case of the Artemidorus papyrus, used among other things as a workshop book within a workshop of painters,[25] Settis was able to demonstrate the existence of papyri containing real project drawings, with complete or partial scenes and with whole figures or parts thereof that could be composed from time to time in larger scenes.
Beyond the exceptional testimony offered by the discovery of the Artemidorus papyrus, the use of drawings as a workshop tool can also be deduced from ancient sources. Pliny, Plin. Nat. 35.67-68, reports that Parrasio (Παρράσιος ο Εφέσιος) had become famous for his ability to trace the contour lines, which had the virtue of "turning on themselves, letting us imagine other planes and other lines beyond, showing in some way even what they hide."
EXCERPT FROM Andreas Schmidt-Colinet[30]
Τα συναρπαστικά επιχειρήματα είναι, μεταξύ άλλων, η ύπαρξη ανεστραμμένων ή μερικώς μεταδιδόμενων πρόχειρων εικόνων, καθώς και αναπαραστάσεις και γραπτές πηγές για αντίκες δείγματα βιβλίων με την έννοια των οπτικών προτύπων.
Τυπικές ταιριαστές αντιστοιχίες εικονιστικών παραστάσεων (Εικ. 3-4) ή διακοσμητικά μοτίβα (Εικ. 5-6) στην αρχιτεκτονική, στολίδι κτιρίου, ψηφιδωτή τέχνη, τοιχογραφία, γλυπτική, ανάγλυφη και μικρή τέχνη, η υφαντική τέχνη αποδεικνύει την ύπαρξη πρωτότυπων εικόνων, πρώτα σε μεγάλες αποστάσεις, Δεύτερον για μεγάλα χρονικά διαστήματα και, τρίτον, ήταν διαθέσιμα σε εργαστήρια σε όλη τη Μεσόγειο. Αυτό αποδεικνύεται από μοτίβα που δεν παραδόθηκαν μόνο σε εργαστήρια για συγκεκριμένους τύπους υλικών (π.χ. εργαστήρια αρχιτεκτονικής διακόσμησης ή μωσαϊκού), αλλά που εμφανίζονται επίσης σε διαφορετικούς τύπους μνημείων. Σε μεμονωμένες περιπτώσεις, η μεταφορά ορισμένων προτύπων από έναν τύπο μνημείου σε έναν άλλο (π.χ. η μεταφορά υφασμάτων σε ένα
Αρχιτεκτονική διακόσμηση). Το βιβλίο που παρουσιάζεται εδώ θέτει νέα θεμέλια στην εξερεύνηση της αρχαίας «καλλιτεχνικής επιχείρησης» στο σύνολό της, η οποία εμφανίζεται όλο και περισσότερο σε ένα νέο φως: Επιπλέον, υπάρχει μια «κύρια έρευνα» με βάση τον μεμονωμένο «καλλιτέχνη» που επιδιώκει να διάκριση μεταξύ μεμονωμένων «χεριών» όλο και περισσότερο η αναγνώριση σύνθετων διαδικασιών παραγωγής και εργαστηριακών δομών αρχαίων χειροτεχνιών.
EXCERPT FROM TADDEI A'[40]
Πρόκειται για ένα καμπυλόγραμμο ανάγλυφο που περικλείεται στην κορυφή από ένα γείσο που αποτελείται από στέφανο με λογχοειδή φύλλα σε σχήμα κλιμακωτής ταινίας και μια σειρά από οδόντες και σταγόνες {dentils and drops ήτοι Ιωνικό κυμάτιο}. Αποτελούσε μέρος μιας ζωφόρου στην οποία σκηνές από την ζωή του Βούδα ήταν διαχωρισμένες με την βοήθεια μικρών ψευδοκορινθιακών κιόνων σύμφωνα με μια τυπική μορφοποίηση της Γανδαρινής αρχιτεκτονικής.
Το άνω γείσο έχει διατηρηθεί πλήρως, αλλά από τις δύο σκηνές που περιλαμβάνονται στο ανάγλυφο η δεξιά έχει καταστραφεί εντελώς και η αριστερή στερείται θραύσματος στην κάτω δεξιά πλευρά. Ο διαχωριστικός πίνακας έχει υποστεί μεγάλη ζημιά και το κάτω μισό χάθηκε.
Παρά τα τμήματα που λείπουν και καθιστούν δύσκολη την υφολογική εκτίμηση, η σκηνή που διατηρήθηκε προσφέρεται για μια σειρά από εκτιμήσεις που μου φαίνονται ενδιαφέρουσες. Είναι αρκετά εύκολο να προσδιορίσετε το θέμα που αντιπροσωπεύεται. Είναι, στην πραγματικότητα, ένας αγώνας πάλης - ένας από εκείνους στους οποίους ο Siddhartha κέρδισε το χέρι του εξαδέλφου του Gopi Yaiodhari. Σε ένα σύμπλεγμα στα αριστερά (εικ. 3), ένας διαγωνιζόμενος που έχει ηττηθεί υποστηρίζεται από έναν σύντροφο ενώ ένας άλλος ρίχνει νερό πάνω του. Η κλασική προέλευση αυτού του συμπλέγματος έχει ήδη συζητηθεί εκτενώς από εμένα σε προηγούμενο άρθρο (1) {Taddei, M. 1963. «Il mito di Filottete ed un episodio della vita del Buddha,» ..}, και παρακαλώ τον αναγνώστη να συγχωρήσει τις συχνές αναφορές μου σε αυτό. Εκεί εξέτασα τέσσερα ανάγλυφα, που βρέθηκαν από την Ιταλική Αρχαιολογική Αποστολή στην Butkara (Swat), στα οποία απεικονίστηκε ένα τέτοιο σύμπλεγμα, και προσπάθησα να διαπιστώσω τη σχέση μεταξύ αυτού και μιας σειράς κλασικών προτύπων συνθέσεως. Ένα από τα ανάγλυφα της Butkara I (αρ. Αρ. 7743, εικ. 2) απεικονίζει, δίπλα στο Helfergruppe, τους ίδιους δύο παλαιστές που εκπροσωπούνται στο ..
EXCERPT FROM TADDEI B'[41]
Από την άλλη είναι γεγονός ότι οι γλύπτες της Gandhara είχαν συνηθίσει να απεικονίζουν συμπλέγματα που προέρχονται από κλασικά μοτίβα [π.χ. αυτό του Ηρακλέους με τον Ανταίο ..] πάντα από την ίδια σκοπιά απλώς και μόνο επειδή οι γνώσεις τους γιά αυτά τα συμπλέγματα αποκτήθηκαν μέσω σκαριφημάτων βιβλίων. Συνεπώς, οδηγούμαστε σε ένα συμπέρασμα όχι ελάσσονος σημασίας για τον τρόπο που οι γλύπτες αυτοί αντιμετώπιζαν τα κλασικά μοντέλα. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι ένα γλυπτό (πιθανώς ένα μικρό χάλκινο άγαλμα) ήταν πραγματικά παρόν στο εργαστήριο που παρήγαγε τα ανάγλυφα που εξετάζουμε και ότι ο καλλιτέχνης που το αντιγράφει δεν περιοροζόταν από μια καθιερωμένη δισδιάστατη απεικονιστική παράδοση, αλλά αντίθετα επιθυμούσε να αναλύσει και χρησιμοποιήσει το υπόδειγμα (μοντέλο) από διάφορες απόψεις. Υπό αυτήν την έννοια θα σημειωθεί ότι τα κλασικά ανάγλυφα αντιπροσωπεύουν πάντοτε τον νικητή αθλητή με όλο το πρόσωπο ή σχεδόν έτσι. Πράγματι, προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η εικονιστική καινοτομία της απεικονίσεως του κύριου χαρακτήρα από πίσω θα έπρεπε να έχει προκύψει στην ίδια την Gandhara .. {συνεχίζεται στην σελ. 178} όπου οι καλλιτέχνες προσπάθησαν να αποδώσουν τον Sidharta με όσο το δυνατόν πιο ορατό τρόπο - συνήθως ολόσωμο ή πάντως σε θέση ιεραρχικής υπεροχής στην σύνθεση του ανάγλυφου. Αυτό, κατά την άποψή μου, είναι ένας παράγων που υποδηλώνει μια αρκετά πρώιμη ημερομηνία για το ανάγλυφο του Saidu Sharif (Swat). Και λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις παρατηρήσεις μου σχετικά με το ανάγλυφο αρ. 7743 της Butkara I [14], μιά χρονολόγηση κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ., πιστεύω, μπορεί να θεωρηθεί εύλογα πιθανή.
Ανάγλυφο από το Saidu Sharif (πρωτεύουσας του Swat)[42]
Δεν ισχυρίζομαι, εν κατακλείδι, ότι έχω προσθέσει σε μεγάλο βαθμό στις γνώσεις μας για την τέχνη της Gandhara. Προσπάθησα απλώς να υπογραμμίσω δύο ελάχιστα γνωστά φαινόμενα: την πιθανή παρουσία υποδειγμάτων (μοντέλων) στα εργαστήριο της Gandhara και την απουσία στα παλαιότερα ανάγλυφα μιας εικονιστικής συμβάσεως που φαίνεται ότι εμφανίζεται δυναμικά στα πιο γνωστά έργα τέχνης της Gandhara.
Θα ήθελα να επισημάνω, τέλος, ότι ένα ανάγλυφο της Mathura απεικονίζει μια ομάδα παλαιστών κατά τρόπον πολύ παρόμοιον με αυτόν στο ανάγλυφο του Swat και μπορεί να προέρχεται από αυτήν: είναι ένας στύλος από κιγκλίδωμα προερχόμενο από το Bhutesar το οποίο φυλάσσεται στο Μουσείο Mathura [15].
Το ανάγλυφο που εξετάσαμε και αρκετά άλλα που είναι παρόμοια με αυτό αποκαλύπτουν στιλιστικά ένα χαρακτηριστικό κλασικό χαρακτηριστικό στην Γανδαρινή τέχνη που αξίζει ιδιαίτερης προσοχής. Σε ένα άρθρο που κανένας μαθητής αυτής της τέχνης δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοήσει, ο Daniel Schlumberger υποστηρίζει ότι επηρεάστηκε μόνο σε περιορισμένο βαθμό από το κλασικό στοιχείο στη ρωμαϊκή εποχή: "Η τέχνη της Gandhara όπως μας φαίνεται αποτελείται κυρίως από την τριπλή σύνθεση (κληρονομιά του παλaiού Ιράν από τους Αχεμενίδες, την Ελληνική συμβολή από την Βακτρία και την συμβολή από το νέο Ιράν των νομάδων) που μάθαμε να γνωρίζουμε στο Surkh Kotal και στη συνέχεια εμπλουτίστηκε με η ινδική συμβολή του Βουδισμού, που τελικά υποβλήθηκε στην ελληνορωμαϊκή επιρροή"[16]. Παρόλο που ο Schlumberger αναγνωρίζει πολλές περιπτώσεις Μεσογειακής επιρροής[17], δεν φαίνεται ποτέ να αποδίδει την ίδια σημασία σε αυτήν όπως στα Ελληνο - Βακτριανά και Ιρανικά στοιχεία. Μια τέτοια στάση του Γάλλου μελετητού είναι κατανοητή απλώς ως αντίδραση στην Ρωμαιο - Βουδιστική τάση στις μελέτες της Gandhara, αλλά δεν νομίζω ότι μπορεί να δικαιολογηθεί για άλλους, πιο ισχυρούς λόγους. Πράγματι, δεν πιστεύω ότι ήταν δυνατό τα κλασικά μοτίβα να διατηρηθούν αναλλοίωτα με όλη την αρχική τους γεύση σε αυτό το είδος αποθέματος της ευρύτερης Βακτριανής παραδόσεως.. Ίσως το πρόβλημα θα λυθεί ευκολότερα εάν δούμε τη σχέση Μεσογείου - Gandhara ως έναν πιο ζωτικό και συνεχή σύνδεσμο από ό, τι μέχρι τώρα φανταζόμασταν. Η ύπαρξη μιάς γνήσιας Ελληνο - Βακτριανής κεφαλής φρεατίου είναι μια αποδεκτή υπόθεση ως τέτοια, και κάθε μελετητής σίγουρα θα χαρεί να την δει μια μέρα σίγουρα επιβεβαιωμένη. Όμως, η ανάπτυξη της τέχνης Gandhara, όποιες και αν είναι οι ιδιαίτερες όψεις της, δεν μπορεί να γίνει κατανοητή αν δεν ενσωματωθεί στην ιστορία των σχέσεων μεταξύ της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και της ΒΔ υπο-ηπείρου. ως κάτι περισσότερο από μια απλή και ασυνεχής επιρροή ...
[1]. Fedi et al. 2010. Η χρονολόγηση όμως αφορά στο υλικό του παπύρου, το οποίο θα μπορούσε, ίσως, να έχει επαναχρησιμοποιηθεί.
[1a]. Γιά την χρήση υποδειγμάτων προς 'αντιγραφή' και χρήση από μέρους των Ρωμαίων ζωγράφων, καθώς και περί Αρτεμιδώρου, βλ. Esposito (Esposito 2010).
[2]. Weingarten 2008.
[4]. 'La Fornarina' ή Margherita Luti: έργο του Raphael.
[4a]. Thomas 2021, p. 4, fig. 3.
[5]. Thomas 2021, pp. 2-4, n. 11. Πρόκειται γιά πάπυρο από την Φιλαδέλφεια, ο οποίος περιλαμβάνει προδιαγραφές για μωσαικό πάτωμα σε βαλανείον (P.Cair.Zen. 4 59665, Inv. Id JE51621).
[7]. Thomas 2021, fig. 3.
[10]. Thomas 2021, n. 12.
[20]. Esposito 2010, p. 218.
[24]. Settis 2006, pp. 33-35 & 42-50.
[25] Id., passim; Adornato 2006.
[30]. Schmidt-Colinet 2009, pp. 789-790.
[40]. Taddei 1965, p. 174.
[41]. Taddei 1965, pp. 177-178.
[42]. Taddei 1965, fig. 1.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
https://www.lededizioni.com/lededizioniallegati/artemidoro380.pdf
Gallazzi, C., B. Kramer, S. Settis, G. Adornato, A. C. Cassio, A. Soldati, eds. 2008. Il Papiro di Artemidoro (P.Artemid.),
http://judithweingarten.blogspot.com/2008/05/bakers-daughter-and-artemidorus-papyrus.html
Weingarten, J. 2008. "The Baker's Daughter and the Artemidorus Papyrus (with multiple updates)," <http://judithweingarten.blogspot.com/2008/05/bakers-daughter-and-artemidorus-papyrus.html> (26 March 2021).
https://books.ub.uni-heidelberg.de/propylaeum/reader/download/777/777-29-92894-2-10-20210318.pdf
Thomas, R. 2021. “Antike Musterbücher,” in Archaeology and Economy in the Ancient World, Local Styles or Common Pattern Books in Roman Wall Painting and Mosaics, Panel 3.22, ed. R. Thomas, Heidelberg, pp. 1-14.
https://www.researchgate.net/publication/274379182_The_Artemidorus_Papyrus_Solving_An_Ancient_Puzzle_with_Radiocarbon_and_Ion_Beam_Analysis_Measurements
Fedi, M., L. Carraresi, P. A. Mandò, N. Grassi, A. Migliori, F. Taccetti, F. Terrasi. 2010. "Artemidorus Papyrus: Solving An Ancient Puzzle with Radiocarbon and Ion Beam Analysis Measurements," Radiocarbon 52(2-3), pp. 356-363.
https://as.nyu.edu/content/nyu-as/as/research-centers/silsila/events/2018-2019/digital-reproduction-and-the-problems-of-the-archaeological-arte.html
Elsner, J. 2012. "Digital reproduction and the Artemidorus papyrus," <https://as.nyu.edu/content/nyu-as/as/research-centers/silsila/events/2018-2019/digital-reproduction-and-the-problems-of-the-archaeological-arte.html> (26 March 2021).
Elsner, J. 2012. "New studies on the Artemidorus papyrus: Introduction," Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte Bd. 61 (H. 3), pp. 289-292, 357-361.
https://www.jstor.org/stable/51000020
Irene Pajón Leyra. 2012. "Artemidorus behind Artemidorus: Geographic aspects in the zoological designs of the Artemidorus papyrus," Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte Bd. 61 (H. 3), pp. 336-361, 366-367.
https://www.academia.edu/1526556/3_Disegno_e_creazione_delle_immagini_nella_pittura_romana_Atti_del_X_Congresso_internazionale_Napoli_18_21_sept_2007_dell_Association_International_pour_la_Peinture_Murale_Antique
Esposito, D. 2010. "Disegno e creazione delle immagini nella pittura romana (Tav. XXI)," Annali Di Archeologia e Storia Antica Quaderno N. 18/1, Napoli, pp. 215-227.
Schmidt-Colinet, A. 2009. "'Musterbücher' statt 'Meisterforschung': Zum Verständnis antiker Werkstattstrukturen und Produktionsprozesse," Journal of Roman archaeology 22 (2), pp. 787-792.
https://www.jstor.org/stable/29754920
Taddei, M. 1965. “On a Hellenistic Model Used in Some Gandharan Reliefs in Swat,” East and West 15 (3/4), pp. 174-178.
https://books.ub.uni-heidelberg.de/propylaeum/catalog/book/777
Thomas, R., ed. 2021. Archaeology and Economy in the Ancient World – Proceedings of the 19th International Congress of Classical Archaeology, Cologne/Bonn 2018, Panel 3.22: Local Styles or Common Pattern Books in Roman Wall Painting and Mosaics, Propylaeum.
Weingarten, J. 2008. "The Baker's Daughter and the Artemidorus Papyrus (with multiple updates)," <http://judithweingarten.blogspot.com/2008/05/bakers-daughter-and-artemidorus-papyrus.html> (29 January 2022).
ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: 290122
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου