Kundalini yoga & Plato

 

Kundalini yoga & Πλάτων

Νεολιθικό ειδώλιο από την Ιεράπετρα

Ο Mair έχει εντοπίσει και υπογραμμίσει την παρατηρούμενη ομοιότητα των παλαιο – Ιρανικών, Κινεζικών και Ελληνικών αντιλήψεων της κλασικής περιόδου των σχετικών με την γένεση και αναπαραγωγή.[7_79] Πράγματι η τελευταία φαίνεται ότι στο αρχαίο Ιράν γίνεται αντιληπτή επί τη βάσει των Ελληνικών προσεγγίσεων, συγκεκριμένα αυτών που συνδέουν το σπέρμα με το κεφάλι,[7_80] αν και επ’ αυτού έχει διατυπωθεί και η άποψη που επιχειρεί σε αμφότερες τις θεωρήσεις να αποδώσει Ινδοευρωπαϊκή καταγωγή, όμως χωρίς επαρκή θεμελίωση.[7_81]

ΞΕΝΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ (με σχόλια ..) 

Ο Thomas Mc Evilley πραγματοποίησε το 2001 μια συστηματική μελέτη της αντιστοιχίας μεταξύ της αρχαίας ελληνικής και της ινδικής φιλοσοφίας στο βιβλίο του The Shape of Ancient Thought. Αυτή η ανάρτηση συνοψίζει την ανακάλυψή του για την σύλληψη της έννοιας της Kundalini {μορφή θείας θηλυκής ενέργειας, συσχετιζόμενη ονοματικά με την θεά Durga / Αθηνά και συσχετιζόμενη με τα ερπετοειδή πνεύματα των υδάτων Nagas ..} σε ελληνικούς και άλλους αρχαίους μη ινδικούς πολιτισμούς. Ο τρόπος με τον οποίον αυτές οι έννοιες διαιωνίστηκαν ή διαδόθηκαν μέσω διαφόρων αρχαίων πολιτισμών είναι θέμα διαμάχης, με το οποίο δεν θα ασχοληθώ εδώ.[5]

Η έννοια της Kundalini είναι γνωστή σε αρχαίες ινδικές γραφές και σε σύγχρονους κύκλους της Γιόγκα. Υποτίθεται ότι υπάρχει ένας λεπτός κεντρικός δίαυλος που ονομάζεται Sushumna μαζί με το οποίο λειτουργούν δύο βοηθητικοί δίαυλοι ονομαζόμενοι Ida και Pingala. Αυτοί οι δύο βοηθητικοί δίαυλοι είναι αλληλένδετοι και διασταυρώνονται μεταξύ τους σε πέντε διασταυρώσεις που ονομάζονται Chakra. Ο στόχος της Γιόγκα είναι να εξασκήσει τον Tapas (λιτότητα) που διατηρεί τον Retas και τον μετασχηματίζει σε Ojas, (βλ. την προηγούμενη ανάρτηση για τη μετάδοση της σεξουαλικής ενέργειας για περισσότερα) που τελικά προκαλεί την Kundalini, μια μυστική λαβιδινική (σχετιζόμενη με την libido ήτοι την διάθεση για σεξουαλική δραστηριοποίηση) δύναμη που βρίσκεται αδρανής στην βάση της σπονδυλικής στήλης, ώστε μα ανέλθει μέσω του διαύλου Sushumna μέχρι να φτάσει στο Sahasrara Chakra στην κορυφή του εγκεφάλου. Όταν συμβαίνει αυτή η ανάβαση της Kundalini, ο ασκούμενος της Γιόγκα υποτίθεται ότι βιώνει μιάν ασύγκριτη έκσταση και όταν αυτή η δύναμη σταθεροποιείται στην κεφαλή του, οδηγεί σε αυτό που ονομάζεται Φώτιση ή Αυτοπραγματοποίηση, μετά την οποία λέγεται ότι η ψυχή απελευθερώνεται από τον κύκλο των διαδοχικών μετενσαρκώσεων. 

Kudalini yoga (chakras, and nadis)

Ο Thomas McEvilley αναφέρει τον τίμαιο του Πλάτωνος όπου φαίνεται να συζητάται κάτι παρόμοιο με το ινδουιστικό δόγμα της Kundalini. Σε αυτό το βιβλίο, ο Πλάτων μιλά για τον θεϊκό σπόρο που βρίσκεται στον εγκέφαλο, ο οποίος ρέει κάτω από τη σπονδυλική στήλη προς τα σεξουαλικά όργανα. Αναφέρεται σε δύο κρυμμένους διαύλους ('φλέβες') που ρέουν παράλληλα με την σπονδυλική στήλη, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους στο λαιμό και στους κόμβους της καρδιάς (τσάκρα). Ο Πλάτων διέκρινε δύο μορφές Έρωτα (Αγάπη). Ο αληθινός Έρως είναι η επιθυμία της ανώτερης ψυχής να ενωθεί με την παγκόσμια ψυχή. Όταν η ψυχή ενσωματώνεται στην Ύλη και βιώνει την απογοήτευση του Χρόνου, του Αληθινού Έρωτα ή της επιθυμίας υπέρτατης γνώσης αντικαθίσταται από τον Ψεύτικο Έρωτα, που είναι η σεξουαλική επιθυμία.

Μπορεί να είναι χρήσιμο να παρουσιάσετε μερικά από τα ακριβή αποσπάσματα που αναφέρει ο McEvilley, οπότε εδώ εξάγονται από το πρωτότυπο και την νεο-ελληνική απόδοση.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΟΣ (Plat. Tim. 77d) 

[77δ] τὴν σύμφυσιν τοῦ δέρματος καὶ τῆς σαρκὸς δύο φλέβας ἔτεμον νωτιαίας, δίδυμον ὡς τὸ σῶμα ἐτύγχανεν δεξιοῖς τε καὶ ἀριστεροῖς ὄν: ταύτας δὲ καθῆκαν παρὰ τὴν ῥάχιν, καὶ τὸν γόνιμον μεταξὺ λαβόντες μυελόν, ἵνα οὗτός τε ὅτι μάλιστα θάλλοι, καὶ ἐπὶ τἆλλα εὔρους ἐντεῦθεν ἅτε ἐπὶ κάταντες ἡ ἐπίχυσις γιγνομένη παρέχοι τὴν ὑδρείαν ὁμαλήν. μετὰ δὲ ταῦτα σχίσαντες περὶ τὴν κεφαλὴν τὰς φλέβας καὶ δι᾽ [77ε] ἀλλήλων ἐναντίας πλέξαντες διεῖσαν, τὰς μὲν ἐκ τῶν δεξιῶν ἐπὶ τἀριστερὰ τοῦ σώματος, τὰς δ᾽ ἐκ τῶν ἀριστερῶν ἐπὶ τὰ δεξιὰ κλίναντες, ὅπως δεσμὸς ἅμα τῇ κεφαλῇ πρὸς τὸ σῶμα εἴη μετὰ τοῦ δέρματος, ἐπειδὴ νεύροις οὐκ ἦν κύκλῳ κατὰ κορυφὴν περιειλημμένη, καὶ δὴ καὶ τὸ τῶν αἰσθήσεων πάθος ἵν᾽ ἀφ᾽ ἑκατέρων τῶν μερῶν εἰς ἅπαν τὸ σῶμα εἴη διάδηλον. τὸ δ᾽ ἐντεῦθεν ἤδη τὴν ὑδραγωγίαν παρεσκεύασαν τρόπῳ τινὶ

ΝΕΟ-ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ[10]

Αυτοί, τέμνοντας το ίδιο το σώμα μας, άνοιξαν αγωγούς, σαν τα αυλάκια των κήπων, για να αρδεύεται, όπως θα ποτιζόταν από υδάτινα ρεύματα. Πρώτα άνοιξαν τις δύο νωτιαίες φλέβες, σαν κρυφούς αγωγούς κάτω από την σύμφυση δέρματος και σάρκας. Αυτές είναι δίδυμες. αφού το σώμα τυγχάνει να έχει δεξιό και αριστερό μέρος. Τις τοποθέτησαν κατά μήκος της ράχης, εκατέρωθεν τού γόνιμου μυελού γιά να διατηρείται αυτός πολύ θαλερός και γιά να παρέχεται ομαλή ύδρευση στα άλλα μέρη τού σώματος, και στις δύο πλευρές, αφού η ροή γίνεται εύκολα προς τα κάτω. Μετά από αυτά, έσκισαν τις φλέβες στην περιοχή τις κεφαλής, τις έπλεξαν μεταξύ τους προς αντίθετες κατευθύνσεις, και έφεραν τις δεξιές στ' αριστερά τού σώματος και τις αριστερές στα δεξιά, γιά να υπάρχει και δεύτερος δεσμός μεταξύ κεφαλής και σώματος - εκτός από το δέρμα - αφού δεν υπήρχαν νεύρα γύρω από την κεφαλή γιά να την συγκρατούν στην κορυφή τού σώματος. Έτσι εξασφάλισαν, επίσης, την μετάδοση των παθών των αισθήσεων από αμφότερες τις πλευρές σε ολόκληρο το σώμα. 

Ο McEvilley αναφέρει επίσης παραδείγματα από κάτι ισοδύναμο με την Kundalini στην κινεζική λογοτεχνία:

Οι ταοϊκοί αλχημιστές της Κίνας δίδαξαν τεχνικές για να αναγκάσουν το σπέρμα να φτάσει από την σπονδυλική στήλη στον εγκέφαλο, όπου αναμενόταν να θρέψει τα πεδία του κιννάβαρι (cinnabar), οδηγώντας στον αλχημικό μετασχηματισμό του νου… ..Το κείμενο Uniting Yin and Yang (Ho Yin Yang) , για παράδειγμα, συμβουλεύει τον ασκούμενο να 'πιπιλίζει το πνεύμα του ching προς τα πάνω', υπονοώντας την τεχνική αναρροφήσεως από την ουροδόχο κύστη που επιβεβαιώνεται από Ινδούς γιόγκι σε μεταγενέστερη ημερομηνία. Ένα άλλο πρώιμο κείμενο των Han, το Shih Wen, λέει, 'Σχεδιάστε το ch'i για να γεμίσετε τον εγκέφαλο' και παρατηρεί, 'Όλο το ching ανεβαίνει προς τα πάνω'. Το θέμα της προς τα άνω ροής μόλις αναφέρεται σε αυτά τα πρώιμα κείμενα, και ο προσανατολισμός τους είναι ειδικά προς την ευχαρίστηση, σε αντίθεση με τις αντιδράσεις των ταντρικών αλχημιστών που αναζητούν είτε φώτιση είτε αθανασία ή και τα δύο (και τον Πλάτωνα). Ακόμα, η ιδέα ήταν παρούσα και σε άνθιση, από την περίοδο της δυναστείας T'ang οι εσωτερικές πρακτικές της σεξουαλικής γιόγκα χρησιμοποιήθηκαν με την ελπίδα να γίνουν αθάνατες, και από τη δυναστεία Sung ολόκληρο το σύστημα, με το κύκλωμα του ch'i (στην Ινδία prana) στο κανάλι Tu και κάτω από το Jen είχε καθιερωθεί [1]

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[7_79]. Mair 2006b, p. 4.

[7_80]. Onians 1954, p. 111; Encyclopaedia Iranica, s.v. GREECE xvi. Greek Ideas and Sciences in Sasanian Iran, βλ. < http://www.iranicaonline.org/articles/greece-16-ideas-sciences-sasanian>. 

[7_81]. Daryaee 2000. Ο Daryaee σε κείμενα της περιόδου των Σασσανιδών διαπιστώνει συσχέτιση μεταξύ της Οράσεως, του Σπέρματος και του Εγκεφάλου, σε κάποιες δε περιπτώσεις το Σπέρμα θεωρείται συνδεόμενο με αδυναμία και ειδικώτερα στην πλάτη. Παρόμοιες αντιλήψεις εμφανίζονται στην Ινδία κ.α.

[5]. McEvilley 2001, pp 208-220.

[10]. Κάλφας 1995, σελ. 205.

[20]. Integral Yoga of Sri Aurobindo & The Mother.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Κονιδάρης, Δ. 2020. Ο Κινεζικός Πολιτισμός και οι Ελλαδικές Επιδράσεις, Αθήνα.

Integral Yoga of Sri Aurobindo & The Mother. "Kundalini in ancient Greek and other non-Indian cultures," <https://auromere.wordpress.com/2010/11/02/kundalini-in-ancient-greek-and-other-cultures/> (11 April 2021).

McEvilley, T. 2001. The Shape of Ancient Thought, New York.

https://vivliothikiagiasmatos.files.wordpress.com/2012/10/cf80cebbceb1cf84cf89cebd-cf84ceb9cebcceb1ceb9cebfcf83.pdf

Κάλφας, Β. 1995. Τίμαιος, απ., Βιβλιοθήκη Αγιάσματος

ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: 120421