ΤΟ ΤΑΦΙΚΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ CARNAVRON 62 ΚΑΙ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ

Το ταφικό συγκρότημα Carnarvon 62 ανεγέρθηκε κατά τα τέλη της XI ή τις αρχές της ΧΙΙ δυναστείας, ήτοι περί το 2000 π.Χ., εν συνεχεία δε συμπληρώθηκε κατά καιρούς έως και την περίοδο του Νέου Βασιλείου. Ευρήματα από το ταφικό συγκρότημα τεκμηριώνουν τις επαφές με το Αιγαίο, την κυκλοφορία αισθητικών προτύπων και την ευρεία αλληλεπίδραση μεταξύ των πολιτισμών.

Θραύσματα τοιχογραφίας από το ιερό P2[1] απεικονίζοντα κομιστές αγγείων με διακόσμηση σπειρών πιθανολογείται ότι συνδέονται με το Αιγαίο! 

Θραύσμα τοιχογραφίας με Αιγαίο κομίζοντα αγγείο με σπειροειδή διακόσμηση[2]

Το αποτύπωμα της Κύπρου φαίνεται επίσης ισχυρό δεδομένου ότι μεταξύ των ευρημάτων περιλαμβάνονται εισαγωγές μεταλλικών[3] ή κεραμεικών[4] αγγείων από την Κύπρο, όσον και τοπικά αντίγραφά τους στην χώρα του Νείλου.[5] Μάλιστα εκτιμάται ότι στο Δέλτα (Tell el-Dabca) δραστηριοποιείτο αριθμός Κυπρίων τεχνικών. Με την Κύπρο της ΜΕΧ ΙΙ μοιάζει να συσχετίζεται το ζωόμορφο αγγείο R9 A1 με στόμιο στην πλάτη, ενώ παράλληλό του θεωρείται το γνωστό Μυκηναϊκό ελαφόσχημο αργυρό ρυτό του IV τάφου.[6] Ιδιόμορφο όπλο P3E3[7] του συγκροτήματος, φέρον πεντάκτινο ρόδακα στην λαβή,[8] έχει θεωρηθεί συγγενικό προς δόρυ από τον Μυκηναϊκό τάφο IV[9] ενώ παραβάλλεται και προς τεκμήριο από το Μουσείο Ashmolean φέρον επιγραφή του Kamose[10] καθώς και με εύρημα από το Tell el-Dabca, χρονολογούμενο στην πρώιμη ΧΙΙΙ δυναστεία.[11] 

Στο ταφικό συγκρότημα της Θηβαϊκής νεκροπόλεως ευρέθησαν επίσης ορειχάλκινα αγγεία, καδόσχημο και λεκάνη (P3Cx),[12] στα οποία είχε χρησιμοποιηθεί η τεχνική συγκολλήσεως μέσω αργύρου. Η τεχνική αυτή συναντάται και σε φιάλη της Hathor φέρουσα αγελάδα στο κέντρο.[13] Η αυξημένη συχνότητα ευρέσεως αργυρών αντικειμένων στην Αίγυπτο του Νέου Βασιλείου έχει αποδοθεί στις εκτεταμένες σχέσεις με το Αιγαίο,[14] αφού άλλωστε και η Stos-Gale έχει δηλώσει ότι δύο αργυρά αγάλματα της ΧΙ δυναστείας έχουν κατασκευαστεί με πρώτη ύλη από τα ορυχεία Λαυρίου.[15] 

ΑΡΙΣΤΕΡΑ: (fig. 39, essay ID and name: 1018) Θραύσματα τοιχογραφίας από το ιερό P2 απεικονίζοντα κομιστές αγγείων με διακόσμηση ελίκων (Μινωίτες !) 

ΔΕΞΙΑ: Κυπριακό αγγείο τύπου Base Ring I θεωρούμενο ως εισαγωγή στην Αίγυπτο κατά το Νέο Βασίλειο (cat. 686, MMA 16.10.386)

ΑΡΙΣΤΕΡΑ: (fig. 46, essay ID and name: 1023, cat. 621) Ανακτορικός τάφος C4, σκαραβαίος με Αιγαιακό γρύπα

ΔΕΞΙΑ: (fig. 41, cat. 795)P3D1 Αιγυπτιακό αντίγραφο Κυπριακού τύπου με διχαλωτή λαβή

ΑΡΙΣΤΕΡΑ: (R9 A1, cat. 1432, essay ID and name: 1022, fig. 45) Ζωόμορφο αγγείο ξενικής προελεύσεως, παράλληλο ευρεθέντος στον Μυκηναϊκό τάφο IV

ΔΕΞΙΑ: (P3E3, cat. 833, essay ID and name: 1021, fig. 49) Ιδιόμορφο όπλο παράλληλο Μυκηναϊκού από τον τάφο IV 

 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Lilyquist 2020, fig. 39, essay ID and name: 1018.
2. Bietak and Prell 2018, pp. 203, 207, fig. 12.
3. Lilyquist 2020, fig. 34, essay 20. Αχλαδόσχημο αγγείο του τύπου BR I ανασκαφέν στην τομή P2 θεωρείται ως εισαγωγή στην Αίγυπτο κατά το Νέο Βασίλειο (cat. 686, MMA 16.10.386).
4. Άποψη της Louise Maguire (Lilyquist 2020, essay 20).
5. Αιγυπτιακό αντίγραφο Κυπριακού τύπου με διχαλωτή λαβή θεωρείται το αγγείο P3D1 (fig. 41, cat. 795).
6. Lilyquist 2020, R9 A1, essay ID and name: 1022, fig. 45; Κονιδάρης 2020, σελ. 287-292.
7. Lilyquist 2020, R9 A1, essay ID & name 304, fig. 6, essay 9.
8. Lilyquist 2020, essay 9.
9. Petrie 1917, pl. XVII: 56.
10. Lilyquist 2020, essay 9.
11. Lilyquist 2020, essay 9, fig. 10; Philip 2006, pp. 141-144. Το τεκμήριο φυλάσσεται στο Αιγυπτιακό Μουσείο Καΐρου (JE 98566) ανεσκάφη στο στρώμα F1 διαθέτει δε διακοσμητικό ρόδακα επτά ακτίνων στην λαβή.
12. Schorsch 2020, essay 26, figs. 1-7.
13. Vassilika 2009, p. 297, n. 15; Winlock 1936. Φιάλες αυτού του τύπου ανασκαφείσες από τον τάφο ΤΤ100 του Rekhmire φυλάσσονται στο Αιγυπτιακό Μουσείο Καΐρου (JE 34738-9) ενώ άλλη εκτίθεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης (MMA 30.8.67).
14. Schorsch 2020, essay 26.
15. Κονιδάρης 2019, σελ. 175, σημ. 649.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Lilyquist, C. 2020. Excavations at Thebes. The Earl of Carnarvon and The Metropolitan Museum of Art at Carnarvon Tomb 62 and Surrounds, Interactive digital application.

Schorsch, D. 2020. “Metal Manufacture in Context. Technical Investigations of Cupreous Vessels from Lansing’s Pit 3,” in Excavations at Thebes. The Earl of Carnarvon and The Metropolitan Museum of Art at Carnarvon Tomb 62 and Surrounds, ed. C. Lilyquist, essay 26.

Petrie, W. M. F. 1917. Tools and Weapons illustrated by the Collection of University College, London.

Κονιδάρης, Δ. 2020. Οι Χετταίοι και ο κόσμος του Αιγαίου, Αθήνα.

Winlock, H. E. 1936. “An Egyptian Flower Bowl,” Metropolitan Museum Studies 5 (2), pp. 147-156.

Κονιδάρης, Δ. 2019. Ο πρώιμος Αιγυπτιακός πολιτισμός και οι αλληλεπιδράσεις με το Αιγαίο, Αθήνα.

Vassilika, E. 2009. “Egyptian Bronze Sculpture before the Late Period,” in Chief Of Seers, ed. E. Goring, N. Reeves and J. Ruffle, London and New York, pp. 291-302.

Carnarvon, 5th Earl of and H. Carter. 1912. Five Years' Explorations at Thebes. A Record of Work Done 1907-1911, Oxford.

Philip, G. 2006. Tell el-Daba XV: metalwork and metalworking evidence of the late Middle Kingdom and second intermediate period, Vienna.

Bietak, M., and Prell, S. 2018. The Enigma of the Hyksos I (ASOR Conference Boston 2017 - ICAANE Conference Munich 2018), Wiesbaden.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: 06.03.2021