[15]. Valenstein, Juliano and Lerner 2019.
[16]. Huemer 1979, p. 566, figs. 4, 5.
[17]. Edmonds III 2003.
[18]. Ανάλογη παράσταση υπάρχει σε χρυσή πλατέα του θησαυρού RENNES (ISAW inv. 56.94; inv. 56.131; inv. 56.147 (Chab.2561); inv. 56.148 (Chab.2562); inv. 56.149 (Chab.2563); inv. 56.272 (Chab.2687), <https://isaw.nyu.edu/exhibitions/berthouville/objects/rennes-treasure>.
[21]. Ο André Lardinois σε επισκόπησή του (Lardinois 2000) του βιβλίου της Lada-Richards σημειώνει: η κύρια θέση της, δηλαδή ότι ο Διόνυσος, ξεκινώντας ως άγριος και διφορούμενος θεός στον Πρόλογο και τελειώνοντας ως εκπολιτιστική παρουσία στο τέλος του έργου, υφίσταται μια μύηση, που θυμίζει τόσον αυτή ενός νεαρού ενήλικα (51-78) όσο και ενός μυημένου στα Βακχικά ή Ελευσίνια Μυστήρια (78-120).
[22] παράβασις: ένα μέρος της Παλαιάς Κωμωδίας, στο οποίο ο Χορός εμφανίζεται στην σκηνή (πρβλ. παραβαίνω IV) και απευθύνεται στο κοινό στο όνομα του ποιητού, Plu.2.711f, Heph.Poëm.8, Sch.Ar.Pax 733, κ.λπ.
[23]. Karachalios 2010.
[24]. επίρρημα: στην αρχαία ελληνική παλαιά κωμωδία, μια ομιλία συνήθως για τις δημόσιες υποθέσεις. Εξεφωνείτο από τον αρχηγό του ημίσεως της χορωδίας αφού η ημίσεια χορωδία είχε τραγουδήσει μιαν ωδή. Ήταν μέρος της παραβάσεως, ή της παραστάσεως από τον χορό, κατά την διάρκεια ενός ενδιαμέσου στην δράση του έργου. Σύμφωνα με το LSJ: στην Παλαιά Κωμωδία, λόγος, συνήθως τροχαϊκών τετραμέτρων, ομιλούμενος από τον Κορυφαίο μετά την Παράβασιν (όπως στο Ar.Nu.575, Eq.565), Hsch., Suid.
[25]. https://scaife.perseus.org/
[26]. Padilla 1992.
[27]. Πρόκειται για την νικηφόρα για τους Αθηναίους ναυμαχία των Αργινουσών κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο σε βάρος των Σπαρτιατών.
[28]. Petrakis 2018.
[29]. Κοινές δομικές ομοιότητες μεταξύ Διονύσου και Ηρακλέους είναι οι ανθρώπινες, κτηνώδεις και θεϊκές ιδιότητες και αμφισημίες τους.
[30]. Petrakis 2018, n. 77.
[31]. Petrakis 2018, n. 78.
[32]. Petrakis 2018, n. 79.
[33]. https://www.alamy.com/stock-photo-dionysus-god-of-wine-at-the-tsingtao-brewery-qingdao-china-47823674.html
[34]. Savelieva 2021, fig. 1; https://scontent.fath3-4.fna.fbcdn.net/v/t39.30808-6/332100466_1247775696171390_4542759139196829866_n.jpg?stp=dst-jpg_p526x296&_nc_cat=102&ccb=1-7&_nc_sid=5f2048&_nc_ohc=iB2-U3rtZl8Q7kNvgEX0z2j&_nc_ht=scontent.fath3-4.fna&oh=00_AYAVTF40rKL8jB6NcJwBgyISeTSy-eqTTg5avHKaTg3gmg&oe=6671AA02
[35]. Ge Chengyong 2014; 2023.
[36]. Η pipa είναι παραδοσιακό Κινεζικό έγχορδο όργανο, μορφής αχλαδόσχημου λαούτου.
[37]. Σχετική τοιχογραφία υπάρχι στο σπήλαιο 112 του Mogao, αποδίδουσα τον χορό του Σογδιανού στροβιλισμού ή τον χορό των στροβιλιζόμενων βαρβάρων Hu.
[38]. Το αργυρό αγγείο του Jokhang από τον Ge Chengyong αποκαλείται 'Tubo Rebound Pipa Silver Kettle'.
[39]. Sogdian Dancer. Tang dynasty (618–907 CE). Bronze with gilt bronze base; H. 13.7 cm
Found in vicinity of Shandan , Gansu Province, China; acquired between 1945 and 1980
Shandan Municipal Museum, on loan to Gansu Provincial Museum, Lanzhou. <https://sogdians.si.edu/sogdian-dancer/?fbclid=IwAR2y8gr65yrLqmSoPL8JpfWvw-FCUzWzE43VVOivRIp5aCBtRSx7gC7CIBM>
[40]. Ge Chengyong 2023.
[41]. Σύμφωνα με την Furniss που παραπέμπει στους Marshak and Raspopova (Marshak and Raspopova 1994, pp. 197-198): Μη Σογδιανά όργανα, όπως η ελληνιστική λύρα/κιθάρα, απεικονίζονται να παίζονται από θεούς, πιθανώς ακόμη και από τον Ahura Mazda. (Furniss από την έκθεση The Sogdians: Influencers on the Silk Roads).
[42]. Bellemare and Lerner; De La Vaissiere 2005, p. 139. Για το ποίημα και τους σχετικούς χορούς βλ.: Schafer 1963.p. 55;<https://tangpoetry.substack.com/p/those-foreigners-and-their-dirty> & <https://www.asianstudies.org/publications/eaa/archives/tang-dynasty-revolution-and-poetry-bai-juyis-construction-of-yang-guifei/>
[43]. Sun Wujun 2021, p. 165. Ο Christopoulos σημειώνει σχετικά (Christopoulos 2022, p. 43): Υπήρχε επίσης ο παρόμοιος χορός Hutang "Αναπηδών βάρβαρος Hu" (Εικ. 9), από τη χώρα Shiguo (石國), ή την Τασκένδη, και εκτελούνταν από άνδρες που πηδούσαν και κλωτσούσαν τα πόδια τους στον αέρα. Ο Lu Zhao στο κείμενό του "Η σκηνή του διπλού χορού Zhezhi, του Hunan" (湖南觀雙柘枝舞) εξηγεί ότι ο χορός Zhezhi (柘枝舞), που πραγματοποιείται από γυναίκες με μακριά μανίκια, στην πραγματικότητα προήλθε από την πόλη Zhizhi Chanyu των Xiongnu και ονομαζόταν νωρίτερα με το ίδιο όνομα Zhizhi (郅支) κατά τη διάρκεια της δυναστείας των Han. (Αυτή η πόλη παρουσιάζει ενδιαφέρον επειδή είναι διάσημη για την "ιστορία των Ρωμαίων αιχμαλώτων" που αναφέρεται από τον Homer Hasenpflug Dubs (1892–1969) του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης το 1951.[69] Σύμφωνα με τον Du You (杜佑 735–812 μ.Χ.), αυτοί οι νέοι χοροί και παραστάσεις των Hu προήλθαν από τον διάδρομο του Gansu και την Kucha. Υπήρχαν νέοι ήχοι που προέρχονταν από το Hexi (Gansu), που ονομάζονταν "μουσική Hu". Αυτά, μαζί με τη μουσική του Kucha και των ζογκλέρ, προσέλκυσαν μεγάλο ενδιαφέρον εκείνη την εποχή, προκαλώντας μια κάποια χαλάρωση στο ενδιαφέρον για οποιαδήποτε άλλη μουσική μορφή. Σημειώνεται ότι άνδρες που πηδούσαν και κλωτσούσαν τα πόδια τους στον αέρα έχουμε στον Λακωνικό χορό - αγώνισμα που ονομάζεται βίβασις! (βίβ-ᾰσις, εως, ἡ, a Spartan dance, Poll.4.102). Βλ. και: <https://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/AR/ar.ag/mel.12.htm>
[44]. Zhang Guangda. 2006, pp. 280-281.
[45]. Lerner 2001, p. 153.
[46]. Zhang Qingjie 2005.
[47]. Duan Qing (und).
[48]. Lo Muzio 2023, p. 217. Ο Muzio σημειώνει για τον χορό με χρήση της χειρονομίας 'Persian snap' και τα τεκμήριά του στην Xinjiang:.. Αυτός ο χορός μαρτυρείτα μόνον σε μερικά μικρά, αποσπασματικά ειδώλια τερακότας από το Khotan (Hetian 和田), που σήμερα φυλάσσονται στο Μουσείο Hermitaz, Αγία Πετρούπολη; εξ όσων γνωρίζω, δεν υπάρχουν περαιτέρω απεικονίσεις αλλού στην περιοχή, είτε στην γλυπτική είτε σε τοιχογραφίες.
[49]. Delacour 2005. Αναφέρεται από την Lerner (Lerner 2005, n. 34).
[50]. Delacour 2005, p. 78; Delacour and Riboud 2004, pp. 164-165. Επί παραδείγματι χαρακτηριστική είναι η υιοθέτηση του Ελληνιστικού θέματος τού πάνθηρα που πίνει από κάνθαρο στο μητρώο #6 του μνημείο της Συλλογής Vahid Korooso. Επίσης Ελληνιστικές παραπομπές διαθέτει μετάλλιο με σφίγγα - γρύπα στην οπίσθια όψη της βάσεως του ίδιου ταφικού μνημείο, βλ. μετάλλιο με σφίγγα - γρύπα στην οπίσθια όψη της βάσεως του ίδιου ανακλίντρου.
[51]. Delacour 2005, p. 65.
[52]. Delacour 2005, p. 66.
[53]. Delacour 2005, p. 93. Αναλόγως ο Muzio (Lo Muzio 2023, p. 223) γράφει:
Συνοψίζοντας, εκτός από τις περιπτώσεις στις οποίες παρουσιάζονται ως εικόνες που είναι απομονωμένες από ένα συγκεκριμένο αφηγηματικό πλαίσιο (π.χ. οι χορευτές του τάφου Yanchi M6 ή εκείνοι στον τοίχο του ναού Xiudingsi), οι χορευτές της Κεντρικής Ασίας που περιέγραψα μέχρι τώρα αποκαλύπτουν μια σταθερή συσχέτιση με τα συμπόσια και, ειδικότερα, με την οινοποσία, ένα χαρακτηριστικό που μοιράζονται με το συγγενικό Γανδαρινό και το ελληνικό θεματολόγιο (βλ. ενότητα 1).
[54]. Delacour 2005, p. 86.
[55]. Delacour 2005, p. 93.
[56]. von Schroeder & Karsten 2009.
[57]. Tanabe 2003.
[58]. Dancing Demon. Ink on paper, 17.5 x 9 cm. Khocho, 8th -9th century. Museum fur Indische Kunst (MIK III 4951). <https://scontent.fath3-4.fna.fbcdn.net/v/t39.30808-6/408910269_961664815606742_4555746437930185605_n.jpg?_nc_cat=101&ccb=1-7&_nc_sid=3635dc&_nc_ohc=hemaiMDYTOAAX_Z9S7J&_nc_ht=scontent.fath3-4.fna&oh=00_AfBkwFQQ97ggMh0hwpyyHLquI2Qfqr6JTGzghxq_VVNCVg&oe=65872B67>
[59]. Lo Muzio 2023, p. 214.
[60]. Lambrugo 2016, p. 730.
[61]. (αριστερά): Νευρόσπαστον που απεικονίζει χορευτή οκλάσματος. Συλλογή Sambon; Μιλάνο, Εποπτεία για την αρχαιολογική κληρονομιά της Λομβαρδίας (φωτογραφικό αρχείο του Πανεπιστημίου του Μιλάνου και της Εποπτείας για την αρχαιολογική κληρονομιά της Λομβαρδίας, φωτογραφία V. albini). (Lambrugo 2013, fig. 2).
(κέντρο): Chinese painted scroll. Florence, Villa I Tatti, Berenson Collection (reproduced by permission of the President and Fellows of Harvard College”. Photo: Paolo De Rocco, Centrica srl, Firenze)
(δεξιά): Αυτό το τούβλο αποτελούσε αρχικά μέρος του εξωτερικού τοίχου της παγόδας στο βουδιστικό μοναστήρι Xiudingsi κοντά στο Anyang, στην επαρχία Henan. Η παγόδα Xiudingsi, που χρονολογείται πριν από το 870 σύμφωνα με σκαλισμένη επιγραφή (<https://gr.pinterest.com/pin/488640628305049127/>). Αρχαίες αναφορές στα νευρόσπαστα υπάρχουν στον Ηρόδοτο, Hdt. Hist. 2.48.2 (https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/library/browse.html?text_id=30&page=46), στον Πλάτωνα Laws. 1. 644d7–645c6 κλ.π.
[62]. Lo Muzio 2019; 2023.
[63]. Wikipedia, s.v. Finger snapping. Κάποιες φορές διαφαίνεται προσπάθεια ερευνητών να ενισχύσουν την 'Περσική' συνιστώσα επιρροών στις Διονυσιακές αναπαραστάσεις της Gandhara κ.α. Έτσι οι Olivieri and Iori σε σχόλιό τους εμφανίζουν παραστάσεις συμβολικές του ανέμου, κλασικής Ελληνικής προελεύσεως, ως Περσικό εικονογραφικό στοιχείο (Olivieri and Iori 2021, p. 234)!
[64]. Lo Muzio 2019; 2023; Olivieri and Iori 2021, p. 222. Μάλιστα οι Διονυσιακές σκηνές συναντώνται κυρίως στην Swat, Buner και Dir.
[65]. Delacour 2005, pp. 66, 98, n.8.
[66]. Lambrugo 2016, p. 726.
[67]. Βλ. την σύνοψη του βιβλίου (<https://www.biblio.units.it/SebinaOpac/resource/prodezze-e-prodigi-nel-mondo-antico-oriente-e-occidente/TSA1735852?tabDoc=tabcomm>).
[68]. Ακολουθεί το σχετικό απόσπασμα και η νεοελληνική απόδοση:
Τοξότης
ὀρκῆσι καὶ μελετῆσι, οὐ κωλύσ᾽ ἐγώ.
1180 ὡς ἐλαπρός, ὥσπερ ψύλλο κατὰ τὸ κῴδιο.
Εὐριπίδης
φέρε θοἰμάτιον ἄνωθεν ὦ τέκνον τοδί:
καθιζομένη δ᾽ ἐπὶ τοῖσι γόνασι τοῦ Σκύθου
τὼ πόδε πρότεινον, ἵν᾽ ὑπολύσω.Τοξότης
ν
αῖκι ναὶ
κάτησο κάτησο, ναῖκι ναῖκι τυγάτριον.1185
οἴμ᾽ ὠς στέριπο τὸ τιττἴ, ὤσπερ γογγύλη..Τοξότης:
ν
αῖκι ναὶ
κάτησο κάτησο, ναῖκι ναῖκι τυγάτριον.1185
οἴμ᾽ ὠς στέριπο τὸ τιττἴ, ὤσπερ γογγύλη.Scythian Archer:
Very well! let her dance and practise; I won't hinder her. [1180] How nimbly she bounds! just like a flea on a fleece.
ΤΟΞΟΤΗΣ {https://www.openbook.gr/thesmoforiazoyses/}
Προγκύµναση κι χορέψει αφήσει εγκώ.
Αλαφρό είνι η γκόρη. Σα ψύλλου στην προβιά.
[69]. Vickers 2016, p. 25. Το κείμενο έχει ως εξής:
[6.1.10] τέλος δὲ τὸ περσικὸν ὠρχεῖτο κρούων τὰς πέλτας καὶ ὤκλαζε καὶ ἐξανίστατο· καὶ ταῦτα πάντα ἐν ῥυθμῷ ἐποίει πρὸς τὸν αὐλόν.
ήτοι
[6.1.10] Στο τέλος χόρεψε τον περσικό χορό χτυπώντας τις ασπίδες, και γονάτιζε και ξανασηκωνόταν. Και όλα αυτά τα έκανε ρυθμικά, σύμφωνα με το σκοπό της φλογέρας.
Άλλη παράσταση οκλάσματος παρέχεται σε καμέο από σαρδόνυχα: 133, G. P. 344, 11. PI. 8. From the Boulton collection (sale catalogue, number 92) (Beazley 1920).
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
https://gemology.se/gill-library/gemjewelry/The_Lewes_House_Collection_of_Ancient_Gems_John_Davidson_Beazley_1920.pdf?fbclid=IwAR2wqv6hTCjocglSaE9JbmbCOIZhQN95tnAAkziM81F6V9Y4_nGVRPz-k5k
Beazley, D. 1920. The Lewes House Collection of Ancient Gems, Oxford.
Valenstein, S. G., A. L. Juliano and J. A. Lerner. 2019. "Hellenism in Sui-Tang Chang’an: Dionysiac Imagery on Mortuary Camels," in New Research on Central Asian, Buddhist and Far Eastern Art and Archaeology, ed. J. A. Lerner and A. L. Juliano, pp. 319-334.
Ge Chengyong. 2018. "Drunken Fulong: Ο Έλληνας Θεός του Βάκχου στην Κίνα," in China Archaeology Network of the Institute of Archaeology (Academy of Social Sciences), https://new.qq.com/rain/a/20210330A0744H00 (7 March 2022).
Dan. 2020. “Who is that Drunken Man?,” in TIBETO-LOGIC, < https://tibeto-logic.blogspot.com/2020/11/who-is-that-drunken-man.html?fbclid=IwAR0q6fomYyXGSmlaocCQ5ZXqdGW2jakTbSwKWd4owiDBmOuDd7er_wXap8o> (8 March 2022).
https://www.jstor.org/stable/3049937?seq=1#metadata_info_tab_contents
Huemer, F. 1979. "A Dionysiac Connection in an Early Rubens," The Art Bulletin 61 (4), pp. 562-574.
https://www.asianart.com/articles/heller/
Heller, A. 2003. "The Silver Jug of the Lhasa Jokhang. Some Observations on silver objects and costumes from the Tibetan Empire (7th-9th century)," <https://www.asianart.com/articles/heller/> (10 March 2022).
https://repository.brynmawr.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1092&context=classics_pubs
Edmonds III, R. G. 2003. "Who in Hell is Heracles? Dionysos' Disastrous Disguise in Aristophanes' Frogs,"in Initiation in Ancient Greek Rituals and Narratives: New Critical Perspectives, ed. Dodds & Faraone, pp. 181-200.
https://www.jstor.org/stable/26303633
Kay, H. 1985. "Aristophanes' 'Frogs': Dionysus as the Son-Savior," American Imago 42 (2), pp. 183-198.
https://www.jstor.org/stable/26308619
Padilla, M. 1992. "The Heraclean Dionysus: Theatrical and Social Renewal in Aristphanes' 'Frogs'," Arethusa 25 (3), pp. 359-384 .
https://repository.brynmawr.edu/classics_pubs/93/
Edmonts III. R. G. 2003. "Who in hell is Heracles? Dionysus' disastrous disguise in Aristophanes' Frogs," in Initiation in Ancient Greek Rituals and Narratives: New Critical Perspectives, ed. Dodds & Faraone, Routledge, pp. 181-200.
https://www.princeton.edu/~pswpc/pdfs/karachalios/021002.pdf
Karachalios, F. 2010. "Epideixis versus elenchus: The epirrhematic agon and the politics of Aristophanes’ Frogs", Princeton/Stanford Working Papers in Classics.
Padilla, M. 1992. "The Heraclean Dionysus: Theatrical and Social Renewal in Aristophanes' 'Frogs'," Arethusa 25 (3), pp. 359-384.
Griffith, M. 2013. Aristophanes' Frogs. Oxford Approaches to Classical Literature. Oxford; New York: Oxford University Press.
http://epub.lib.uoa.gr/index.php/aura/article/view/2175/1882
Petrakis, M. 2018. "Herakles or Dionysos? Some thoughts on the iconography of the krater of the Athens National Archaeological Museum no. 14902," AURA 1, pp. 97-117.
Padilla, M. 2000. Rev. of I. Lada-Richards, Initiating Dionysus: Ritual and Theatre in Aristophanes’ Frogs, in BMCR 2000.08.10, <> (3 April 2022).
https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-hellenic-studies/article/abs/i-ladarichards-initiating-dionysus-ritual-and-theatre-in-aristophanes-frogs-oxford-clarendon-press-1999-pp-xxiv-387-ill-14500-0198149816/3BAC54D39BA19827529AA79E89342698
Lardinois, A. 2000. Rev. of I. Lada-Richards, Initiating Dionysus: Ritual and Theatre in Aristophanes’ Frogs, in The Journal of Hellenic Studies 120, pp. 160 - 161.
Lada-Richards, I. 1999. Initiating Dionysus: Ritual and Theatre in Aristophanes' Frogs, Oxford.
https://www.eminak.net.ua/index.php/eminak/article/view/504
Savelieva, K. 2021. "Terracotta Figurines Depicting ‘Drunk Hercules’ from Northern Black Sea Region," Eminak: Scientific Quarterly Journal 1(33), pp. 230-243. https://doi.org/10.33782/eminak2021.1(33).504
https://www.academia.edu/27101711/An_orgy_of_Oriental_dissipation_Some_thoughts_on_the_Camel_lekythos_
Lloyd Llewellyn-Jones. 2016. "An orgy of Oriental dissipation? Some thoughts on the ‘Camel lekythos’," Dabir I (2), pp. 31-37.
https://www.academia.edu/33217241/International_Graduate_Conference_in_Greek_Comedy?email_work_card=view-paper&li=0
Tsoumpra, N. 2020. "The shifting gender identity of Dionysus in Aristophanes’ Frogs," in Ancient Greek Comedy: Essays in Honour of A. Bowie, ed. D. Kanellakis, and A. Fries, Berlin: DeGruyter, pp. 199-216.
Bellemare, J., and J. A. Lerner. . "The Sogdians Abroad. Life and Death in China," in The Sogdians: Influencers on the Silk Roads is organized by the Freer Gallery of Art and Arthur M. Sackler Gallery, <https://sogdians.si.edu/the-sogdians-abroad/?fbclid=IwAR03SNiUQd3Wtho_m1L2EO3-DqTxlRZayAbUvflkh33X7aXWouUc_zDt1RM> (6 Dec. 2023).
https://ora.ox.ac.uk/objects/uuid:26e5a696-607b-488e-a6c2-8ffd10b71bc2/download_file?file_format=application%2Fpdf&safe_filename=Fang_2017_Forging_bonds_gold.pdf&type_of_work=Thesis
https://ora.ox.ac.uk/objects/uuid:26e5a696-607b-488e-a6c2-8ffd10b71bc2
Jiemin Fang. 2017. "Forging bonds. Gold and Silver in High-Status Interaction of Eastern Eurasia, 6th to 9th Century" (diss. Univ. of Oxford).
https://cpb-us-e2.wpmucdn.com/sites.uci.edu/dist/4/2521/files/2021/10/8_13_DABIR-Issue-8_Wujin.pdf Sun Wujun. 2021. Rev.
of Ge, Chengyong, Hu Han Zhongguo yu Wailai Wenming [Han and Hu:
China in Contact with Foreign Civilizations], Dabir 8, pp.
163-167.
https://www.persee.fr/doc/etchi_0755-5857_2006_num_25_1_898_t8_0276_0000_1
Zhang Guangda. 2006. Rev. of E. de la Vaissière and E. Trombert,
Les Sogdiens en Chine, in
Études chinoises 25, pp. 276-289.
https://www.dpm.org.cn/Uploads/File/2018/06/04/u5b1502132602e.pdf
Ge Chengyong. 2014. "从出土汉至唐文物看 欧亚文化交流遗痕 葛承雍," ("Από τα ανακαλυφθέντα πολιτιστικά κειμήλια από τους Han ώς τους Tang: Απομεινάρια Ευρασιατικής Πολιτιστικής Ανταλλαγής"), <http://www.snnu.edu.cn/info/1016/1442.htm> (20 June 2022).
Ge Chengyong. 2023. "Where did the Dunhuang mural "Rebound Pipa" come from," inf news, <https://inf.news/en/culture/52e06cdcda2e4dc75a1e64889f140eee.html?fbclid=IwAR1zinFrfp5azZM1kRmEhE9zzAzpHrxD2k3JQlKhBc1ZRxKc18Qv5UshUfQ> (6 Dec. 2023).
https://www.asianart.com/articles/silver_jug/index.html
von Schroeder, U. & J. G. Karsten. 2009. "The Silver Jug of the Lhasa Jokhang: a Reply to the Article by Amy Heller in Silk Road Art and Archaeology and in Asianart.com http://asianart.com/articles/heller/index.html, <https://www.asianart.com/articles/silver_jug/index.html>
https://www.jstor.org/stable/24048774
Marshak, B. I. and V. I. Raspopova. 1994. “Worshipers from the Northern Shrine of Temple II, Panjikent,” Bulletin of the Asia Institute (new series) 8, pp. 197–198.
Zhang Qingjie. 2005. "Hutengwu and Huxuanwu Sogdian Dances in the Northern, Sui and Tang Dynasties," in Les Sogdiens en Chine, eds. E. de la Vaissiere and E. Trombert (Paris: L'École française d'Extrême-Orient), Paris, pp. 123-140.
Delacour, C. 2005. "Une version tardive du triomphe indien de Dionysos? Essai d'interprétation de quelques-uns des panneaux historiés d'un monument funéraire chinois en pierre du VIe siècle de notre ère," in Monuments et mémoires de la Fondation Eugène Piot 84, pp. 65-98.
doi : https://doi.org/10.3406/piot.2005.1632
https://www.persee.fr/doc/piot_1148-6023_2005_num_84_1_1632
Tanabe, Katsumi. 2003. “The Earliest Paramita Imagery of Gandharan Buddhist Reliefs – A New Interpretation of the So-Called Dionysiac Imagery”, Silk Road Art and Archaeology 9, pp. 87–105, 21 figs.
https://web.archive.org/web/20210911180505/https://sogdians.si.edu/sidebars/retracing-the-sounds-of-sogdiana-sogdian-music-and-musical-instruments-in-central-asia-and-china/
Furniss, I. . "Retracing the Sounds of Sogdiana," in The Sogdians: Influencers on the Silk Roads is organized by the Freer Gallery of Art and Arthur M. Sackler Gallery, Smithsonian Institution, <https://web.archive.org/web/20210911180505/https://sogdians.si.edu/sidebars/retracing-the-sounds-of-sogdiana-sogdian-music-and-musical-instruments-in-central-asia-and-china/> (5 Dec. 2023).
https://sino-platonic.org/complete/spp168_sogdian_funerary_practices.pdf
Lerner, J. A. 2005. "Aspects of Assimilation: The Funerary Practices and Furnishings of Central Asians in China," Sino-Platonic Papers 168.
----------------------------- -----------------------------------------------------------------------------------------------
https://archive.org/details/in.gov.ignca.18789/page/54/mode/2up?view=theater
https://books.google.gr/books?id=jqAGIL02BWQC&printsec=frontcover&hl=el#v=onepage&q&f=false
Schafer, E. H. 1963. The Golden Peaches of Samarkand. A Study of Tang Exotics, Univ. of California Press.
p. 55
{.. who had de-} tected a foreign quality in his interpretation , "Is that not the mode of Kucha?” To this the gratified player replied, “My master was indeed a man of Kucha,”135 One such eminent master was the Kuchean Po Ming-ta (though it is not known if he was slave of free).136 This man composed the popular ballet "Trill of the Spring Warbler,” which was strongly colored by Kuchcan music, was celebrated in the poetry of Yuan Chen, and is still performed in Japan.137
Beautiful girls trained as musicians, dancers, singers, and instrumentalists had been sent as presents from one lord to another since ancient times in China, though conventional morality of the "Confucian” sort regarded them as the most frivolous and corrupting of gifts. Nonetheless many Tang rulers accepted them from lesser princes, and paitictilarly from the Indianized nations of Turkestan. Such were the "female musicians” sent in 733 by the king of Khuttal, a country in the mountains of the upper Oxus, rich in horses, red leopards, and mines of black salt.138
Most admired of all the performers imported from Central Asia were the dancers, young boys and girls. Their shows were conventionally classified in two groups, the “pliant" dances and the “vigorous" dances.139 Po Ming-ta's “Trill of the Spring Warbler” was typical of the former class, of poetic, graceful, and refined dances. But it was the group of "vigorous” dances which had the greatest popular following, and were therefore most frequently mentioned by the Tang poets. Three of these are quite well known. One was the "Western Prancing Dance,”140 usually performed by boys from Tashkent wearing tight-sleeved Iranian shirts and high peaked hats sewen with sparkling beads. They were girded with long belts whose ends floated high and free, as they crouched, whirled, and leaped to the rapid accompaniment of lutes and transverse flutes.141 The "Dance of Chach,”142 named for its place of origin near modern Tashkent,143 was done by two young girls, dressed in gauze caftans embroidered in many colors, with diver girdles. They wore the typical tlght-slccvcd blouses of the Far West, had peaked hats decorated with golden bells on their heads, and red brocaded shoes on their feet. They appeared first to the audience emerging from the opening petals of two artificial lotuses, and danced to the rapid beating of drums. It was an amorous donee: the maidens ogled the spectators and, at the end, pulled down their blouses to reveal their bare shoulders:
Matched pair spread flat—the brocaded mats unroll;
Linked bats of triple sounds—the painted drums drive on.
Red wax candles are taken away, peach petals rise;
Purple net shirts are set in moticul—the Chach (dancers) corm!
Girdles droop from gilded thighs, flowered waists are heavy,
Hats revolve with golden bells, snowy faces turn.
I watch—too soon the tune is done, they will not be detained;
Whirling in clouds, escorted by rain, they are off to the Terrace of the Sun.145
This poem on the "Geisha of Chach,"146 by Po Chu-i, a good escample of the exotic in early nineth-century poetry, reveals its erotic theme in the last verse, where the..
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
https://ir.lib.uwo.ca/cgi/viewcontent.cgi?article=5498&context=etd
Vickers, J. R. 2016. "The Acrobatic Body in Ancient Greek Society," (thes. Univ. of Western Ontario)
https://air.unimi.it/retrieve/dfa8b996-e784-748b-e053-3a05fe0a3a96/Rec.%20a%20Todisco%2C%20in%20Athenaeum%20104%2C%202%2C%202016.pdf
Lambrugo, C. 2016. Rev. of L. Todisco, Prodezze e prodigi nel mondo antico. Oriente e Occidente (Studia Archaeologica 192), in Athenaeum 104/2, pp. 726-732.
https://www.academia.edu/5012049/Neurospasta_dalla_Collezione_Sambon_di_Milano_in_Il_gioco_e_i_giochi_nel_mondo_antico_Tra_cultura_materiale_e_immateriale_a_cura_di_C_Lambrugo_C_Torre_Bari_2013_pp_131_142?fbclid=IwAR3DuJ7-9e0fmN69WP34_Y0A-JEbOZZLmFoKytUMmGRE2a8fHHFz4s6eH8o
Lambrugo, C. 2013. "Neurospasta dalla Collezione Sambon di Milano," in Il gioco e i giochi nel mondo antico. Tra cultura materiale e immateriale, a cura di C. Lambrugo, C. Torre, Bari, pp. 131-142.
Claudia Lambrugo
https://www.bulletinasiainstitute.org/abst/LernerPDF_BAI15.pdf
Lerner, J, A. 2001. "Les Sogdiens en Chine—Nouvelles découvertes historiques, archéologiques et linguistiques" and Two Recently Discovered Sogdian Tombs in Xi'an," Bulletin of the Asia Institute (New Series) 15, pp. 151-162.
https://safarmer.com/Jindou.pdf
Duan Qing. . "Stories behind 'Jindou'," <https://safarmer.com/Jindou.pdf> (13 Dec. 2023).
https://xianxiao.ssap.com.cn/catalog/6800747/bookid/1882092.html
Lo Muzio, C. 2023. “Hu dancers in China: A view from the West,” Journal of the Silk Road Studies 2023-08, pp. 220-237.
https://www.academia.edu/40168662/_Persian_Snap_Iranian_Dancers_in_Gandh%C4%81ra_in_The_Music_Road_Coherence_and_Diversity_in_Music_from_the_Mediterranean_to_India_edited_by_R_Strohm_Proceedings_of_the_British_Academy_Oxford_University_Press_Oxford_2019_pp_71_86
Lo Muzio, C. 2019. "Persian 'Snap': Iranian Dancers in Gandhara," in The Music Road. Coherence and Diversity in Music from the Mediterranean to India (Proceedings of the British Academy), ed. R. Strohm, Oxford, pp.71-86.
Marshak, B. I. 2004. "The Sarcophagus of Sabao Yu Hong, a Head of the Foreign Merchants (592-598)," Orientations 35, pp. 592-598.
https://edizionicafoscari.unive.it/media/pdf/article/annali-di-ca-foscari-serie-orientale/2021/1/art-10.30687-AnnOr-2385-3042-2021-01-009.pdf
Olivieri, L. M., Iori, E. 2021. “Monumental Entrance to Gandharan Buddhist Architecture. Stairs and Gates from Swat,” Annali di Ca’ Foscari. Serie orientale 57, pp. 197-240.
Christopoulos, L. 2022. "Dionysian Rituals and the Golden Zeus of China," Sino-Platonic Papers 326, pp. 1-123.
https://docplayer.net/60577666-Handbook-of-oriental-studies-handbuch-der-orientalistik.html#google_vignette
De La Vaissiere, E. 2005. Sogdian Traders. A History (Handbook of Oriental Studies, Section 8, Central Asia, vol. X), trans. J. Ward, Leiden / Boston.
p. 203
Maniakh, the ambassador of the Türks at Constantinople {568}
14 Lieu, 1985, p. 185.
Lieu, S. N., Manichaeism in the Later Roman Empire and Medieval China. A
Historical Survey, Manchester: University Press, 1985, 360 p
https://www.mohrsiebeck.com/uploads/tx_sgpublisher/produkte/leseproben/9783161573255.pdf
https://archive.org/details/manichaeisminlat00lieu/page/184/mode/2up?view=theater
... η αυλή του Χαγάνου (Khaghan) ήταν η πρώτη που είδε τις εμπορικές δυνατότητες αυτής της νέας πολιτικής καταστάσεως.. Προέτρεψαν τον Khaghan να στείλει έναν εμπορικό πρέσβυ στην περσική αυλή, ο Sizabulos Τούρκος Khaghan, συμφώνησε σε αυτό και η αντιπροσωπεία είχε επικεφαλής έναν Σογδιανό έμπορο που ονομαζόταν Maniakch.[40] Πολλοί μελετητές έχουν θεωρήσει ότι αυτό το όνομα παρέχει ενδείξεις θρησκευτικής του πίστεως, καθώς το όνομα, αν προήλθε από την Συριακή, μπορεί να σημαίνει «Ο Μάνι είναι ο αδερφός μου». [41] Ωστόσο, αυτή η ερμηνεία του ονόματος είναι άκρως υποθετική. Επιπλέον, η πρακτική της προσθήκης του επιθέματος -ach σε ένα όνομα για να σημαίνει ότι ο αδερφός κάποιου δεν είναι συχνή στα συριακά. Η παρθική λέξη για τον αδελφό είναι br’d και στα Σογδιανά είναι br 't. Το «Mani» μέρος του ονόματός του θα μπορούσε να προέρχεται από τον βουδιστικό σανσκριτικό όρο για ένα κόσμημα. Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι η λέξη Μανιάκης ορίζεται ως «ροπή» στο λεξικό του ΣΟΥΙΔΑ.[42] Ούτε πρέπει να ξεχνάμε ότι στην ΑΛΕΞΙΑΔΑ της Άννας Κομνηνής βρίσκουμε έναν οπλαρχηγό Κουμάν που ονομάζεται Maniach και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ανήκε στην αίρεση των Μανιχαίων.[43] Ομοίως, ένας από τους πιο διάσημους βυζαντινούς στρατηγούς της εποχής της Άννας ήταν ο Γεώργιος Μανιάκης[44] Εν συντομία, δεν υπάρχει λόγος να υποστηρίξουμε ότι ο Maniakch ήταν Μανιχαίος από τα τέσσερα πρώτα γράμματα του ονόματός του.
Το σχέδιο να πουληθεί ακατέργαστο μετάξι στην Περσία δεν έγινε δεκτό στην αυλή του Shahanshah. Επισημάνθηκε στον Χοσρόη Ανουσιρβάν από έναν Εφθαλίτη στην υπηρεσία του ότι η Περσία ήταν σε θέση να παράγει η ίδια μετάξι και μπορούσε να βασιστεί σε εισαγωγές, πιθανώς από την Ινδία, για να συμπληρώσει την εγχώρια παραγωγή. Οι Πέρσες χρειάζονταν λίγη ενθάρρυνση για να απορρίψουν την προσφορά των Σογδιανών, καθώς έβλεπαν στους Τούρκους μια πιθανή απειλή τόσο μεγάλη όσο οι Εφθαλίτες. Τοότε χορηγήθηκε δηλητήριο στους Σογδιανούς απεσταλμένους σε μια δεξίωση και ο Manich είχε την τύχη να γλιτώσει ζωντανός με λίγους συντρόφους. Αργότερα ηγήθηκε αντιπροσωπείας στην αυλή του βυζαντινού αυτοκράτορα ΙΟΥΣΤΙΝΟΥ Β''. Καθώς η πιο βολική διαδρομή μεταξύ Υπεροξιανής και Κωνσταντινούπολης βρισκόταν μέσω του περσικού εδάφους, αυτός και οι σύντροφοί του έπρεπε να πάρουν το πιο κοπιαστικό δρόμο μέσω του Καυκάσου.[45] Η βυζαντινή αυλή αποδείχθηκε πιο δεκτική στις προτάσεις τους και ο ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ Β' έστειλε απεσταλμένο στην αυλή του Χαγάν. Μια στρατιωτική και εμπορική συνθήκη συνήφθη μεταξύ των Τούρκων και των Βυζαντινών που επέτρεπε στους Σογδιανούς να πουλήσουν μετάξι απευθείας στη Βυζαντινή (Ρωμαϊκή) αυτοκρατορία.[46] Αν και διήρκεσε μόνο για οκτώ χρόνια, σηματοδότησε μια επιστροφή σε πιο τακτικές εμπορικές και διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας. Ήταν αναμφίβολα μέσω Βυζαντινών απεσταλμένων στους Τούρκους που ο Έλληνας ιστορικός ΘΕΟΦΥΛΑΚΤΟΣ ΣΙΜΟΚΑΤΤΗΣ γνώρισε για ένα μέρος στην ανατολή που ονομάζεται Taugast, το τουρκικό όνομα για την ΚΙΝΑ. Η περιγραφή του για τη χώρα είναι πιθανώς η πιο λεπτομερής και ακριβής περιγραφή της Κίνας σε δυτική γλώσσα, πριν από τη δημοσίευση του Il Milione του Marco Polo.[47]
https://www.academia.edu/27092301/Li_Yusheng_STUDY_OF_TOMBS_OF_HU_PEOPLE_IN_LATE_6TH_CENTURY_NORTHERN_CHINA
Li Yusheng. 2016. "Study of Tombs of Hu People in Late 6th Century Northern China", Newsletter di Archeologia CISA 7, pp. 91-133.
https://library.oapen.org/bitstream/handle/20.500.12657/58475/external_content.pdf?sequence=1Schlapbach, K., ed. 2022. Aspects of Roman Dance Culture. Religious Cults, Theatrical Entertainments, Metaphorical Appropriations (Potsdamer Altertumswissenschaftliche Beiträge 80), Stuttgart.
http://www.diva-portal.se/smash/get/diva2:900411/FULLTEXT01.pdf
Habetzeder, J. 2012. "Dancing with decorum: The eclectic usage of kalathiskos dancers and pyrrhic dancers in Roman visual culture," Opuscula: Annual of the Swedish Institutes at Athens and Rome 5, pp. 7-47
https://www.logeion.upatras.gr/sites/logeion.upatras.gr/files/pdffiles/Rengel%2C%20%E2%80%9CLogeion%E2%80%9D%207%20%282017%29.pdf
Rengel, R. 2017. "Metatheatre in Aristophanes’ Frogs: Dionysos, Immortality, and the Agon as a Play-within-a-Play," Logeion (Α Journal of Ancient Theatre) 7, pp. 145-169.
https://www.cambridge.org/core/books/abs/cults-and-rites-in-ancient-greece/asexuality-of-dionysus/A40112915197812023B6AF6A8167E790
Jameson, M. H. 2003. "The Asexuality of Dionysus," from Part I - Gods and Heroes, Cambridge University Press: 05 February 2015
Tsagalis, C. C., ed 2024. Heracles in Early Greek Epic (Mnemosyne, Supplements, 482), Brill.
https://collected.jcu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1048&context=fac_bib_2021&fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR2fJDXhOwCht2FiX9TE_akEvZY9PHsYgRIWjmTvFwVAgHwaK7ldQPp2jwg_aem_AU14rYeNqburW1dlnWPbCz_pPj_OW2h3XbafZixAEaqqbQ-iiDi2pxHDV-J9CksYXjy4M8fswkKPXiE7DmFXAe8l
Compton-Engle, G. 2021. "Holding the Baby: A Parody of Euripides' Auge at Philyllius Fragment 4.
Language: English," Faculty Bibliography 49, pp. 592-599.
https://www.jstor.org/stable/29757540
https://www.academia.edu/30688031/Reutilization_of_Old_Images_for_New_Iconographic_Generations
Abdullaev, K. 2002. “Reutilization of Old Images for New Iconographic Generations: The Question of the Destiny of Greek Images in the Post-Hellenistic Period,” East and West 52 (1/4), pp. 53-69.
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ - ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ: 211223
