Η ΠΡΩΤΗ ΥΛΗ ΧΡΥΣΩΝ ΚΟΣΜΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΧΙΛΙΕΤΙΑΣ π.Χ. ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΟΙΑ, ΠΟΛΙΟΧΝΗ ΛΗΜΝΟΥ & ΟΥΡ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΤΗ ΠΗΓΗ?
ΑΠΟ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΩΣ ΤΟΝ ΙΝΔΟ Α'[1]
Υπάρχει μια μακροχρόνια συζήτηση εάν και σε ποιο βαθμό ο χρυσός που ανεσκάφη στους Βασιλικούς Τάφους της Ur στην Μεσοποταμία σχετίζεται με τα χρυσά αντικείμενα που ευρέθηκαν στην Τροία. Δεδομένου ότι στην Μεσοποταμία δεν υπάρχουν φυσικά κοιτάσματα χρυσού, είχε παλαιότερα προταθεί ότι ο χρυσός από την Ur μπορεί να προέρχεται από τη δυτική Ανατολία. Εν τω μεταξύ, έχουν καταστεί διαθέσιμα πολύ περισσότερα στοιχεία που δείχνουν ότι κατά την τρίτη χιλιετία π.Χ. υπήρχε υψηλός βαθμός επαφής στον Παλαιό Κόσμο μεταξύ του Αιγαίου και της κοιλάδας του Ινδού.Κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού ολόκληρη η περιοχή χαρακτηρίζεται από την διοικητική χρήση σφραγίδων, την υιοθέτηση τυποποιημένων μονάδων βάρους για διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές που ήταν εν μέρει απλωμένα σε μεγάλες περιοχές καθώς και με τη χρήση υψηλού κύρους υλικών όπως το λάπις λάζουλι και το καρνήλιος ημιπολύτιμος λίθος.Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η διανομή ξεχωριστών κοσμημάτων: δισκοειδείς χάνδρες με επίπεδα φτερά και τετραπλά σπειροειδή τεχνουργήματα που ευρέθηκαν επίσης στην Τροία και στην Πολιόχνη. Αυτά τα αντικείμενα κατασκευάζονταν κυρίως από χρυσό και η παρουσία τους υποδηλώνει ένα εκτεταμένο δίκτυο εμπορίου και επικοινωνίας που φτάνει από το Αιγαίο μέχρι την περιοχή του Ινδού με πολλαπλές διασταυρώσεις σε πλωτές οδούς και διαδρομές καραβανιών.
Παρά κάποιες διαφοροποιήσεις στο σχήμα των σφαιριδίων δίσκου με επίπεδα φτερά, και τα τετραπλά σπειροειδή μοτίβα από χάνδρες, σε μενταγιόν και σε δαχτυλίδια, η χρήση αυτών των διακριτών αντικειμένων σε μια τόσο μεγάλη περιοχή υποδηλώνει ένα είδος «συγκεκριμένου τύπου κοσμήματος» που χρησιμοποιείται από τις ομάδες αριστοκρατών. Αυτά τα άτομα θα συμμετείχαν έτσι σε ένα εκτεταμένο δίκτυο επικοινωνίας μέσω του οποίου διανέμονταν αγαθά και διοικητικές πρακτικές καθώς και αντικείμενα κύρους και πολύτιμες πρώτες ύλες. Όσον αφορά στο ζήτημα της πιθανής συνδέσεως μεταξύ Τροίας/Τρωάδας και Ur, ιδιαίτερη σημασία έχουν τα κρεμαστά κοσμήματα με προσαρτημένη τετραπλή σπείρα. Τέσσερα στολίδια, αποδιδόμενα στην Τρωάδα, πιθανώς στην Τροία, αγοράστηκαν από το Penn Museum στην Φιλαδέλφεια και επιστράφηκαν πρόσφατα στην Τουρκία. Είναι αξιοσημείωτο ότι σχεδόν πανομοιότυπα χρυσά αντικείμενα είναι γνωστά από τους Βασιλικούς Τάφους της Ur. Με βάση τις ομοιότητες της συθέσεως των κρεμαστών κοσμημάτων και των διακοσμητικών θεμάτων, τα αντικείμενα από την Τρωάδα θεωρήθηκαν ως απομιμήσεις των αντικειμένων της Μεσοποταμίας ή ακόμη και εισαγωγές. Είναι πλέον δυνατό να αναγνωριστούν οι εντυπωσιακές τυπολογικές σχέσεις μεταξύ της Τροίας, της Πολιόχνης και της Ur με σύγκριση των χημικών τους συνθέσεων.
ΑΠΟ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΩΣ ΤΟΝ ΙΝΔΟ Β'[2]
Ανάλογη κατάσταση με αυτήν των Ασσυριακών εμπορείων, αν όχι σε υψηλότερο ακόμη επίπεδο, επικρατούσε σε μιάν ευρεία περιοχή ήδη από τα μέσα της τρίτης χιλιετίας στα πλαίσια αυτού που ονομάσθηκε Πρώϊμος Χρυσούς Αιών.[3] Από τον Μόχλο και τα νεκροταφείο της Μεσσαράς στην Κρήτη ως την Τροία και Πολιόχνη, από το Alaca Hüyük και το Dorak της Ανατολίας, από το νεκροταφείο του Maikop της νότιας Ρωσσίας, την Ur, το Mari, την Ebla, το Tell Brak και ως τα μεγάλα οικιστικά κέντρα του Ινδού ποταμού έχουν φθάσει ως εμάς αναρίθμητα κομψοτεχνήματα της πιο προχωρημένης μεταλλοτεχνίας.[4] Στην περιοχή, μάλιστα, ο Schuhmacher εντάσσει και την Ιβηρική[5] όπου έχουν ευρεθεί παρόμοια χρυσά διαδήματα.[6] Ομοιότητες συνδέουσες την Ur, το Mari και τον πολιτισμό του Ινδού φαίνεται ότι περιλαμβάνουν μεταξύ των άλλων και την χρήση επεξειργασμένων οστράκων, με κοινά διακοσμητικά στοιχεία, για την παραγωγή χρηστικών αντικειμένων όπως κοχλιαρίων και φιαλών για σπονδές.[7]
Η ΔΙ' ΕΞΑΧΝΩΣΕΩΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΣΕ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΤΟΥ ΕΑΜΑ
Υπάρχει μια μακροχρόνια συζήτηση εάν και σε ποιο βαθμό ο χρυσός που ανεσκάφη στους Βασιλικούς Τάφους της Ur στην Μεσοποταμία σχετίζεται με τα χρυσά αντικείμενα που ευρέθηκαν στην Τροία. Δεδομένου ότι στην Μεσοποταμία δεν υπάρχουν φυσικά κοιτάσματα χρυσού, είχε παλαιότερα προταθεί ότι ο χρυσός από την Ur μπορεί να προέρχεται από τη δυτική Ανατολία. Εν τω μεταξύ, έχουν καταστεί διαθέσιμα πολύ περισσότερα στοιχεία που δείχνουν ότι κατά την τρίτη χιλιετία π.Χ. υπήρχε υψηλός βαθμός επαφής στον Παλαιό Κόσμο μεταξύ του Αιγαίου και της κοιλάδας του Ινδού.
Κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού ολόκληρη η περιοχή χαρακτηρίζεται από την διοικητική χρήση σφραγίδων, την υιοθέτηση τυποποιημένων μονάδων βάρους για διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές που ήταν εν μέρει απλωμένα σε μεγάλες περιοχές καθώς και με τη χρήση υψηλού κύρους υλικών όπως το λάπις λάζουλι και το καρνήλιος ημιπολύτιμος λίθος.
Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η διανομή ξεχωριστών κοσμημάτων: δισκοειδείς χάνδρες με επίπεδα φτερά και τετραπλά σπειροειδή τεχνουργήματα που ευρέθηκαν επίσης στην Τροία και στην Πολιόχνη. Αυτά τα αντικείμενα κατασκευάζονταν κυρίως από χρυσό και η παρουσία τους υποδηλώνει ένα εκτεταμένο δίκτυο εμπορίου και επικοινωνίας που φτάνει από το Αιγαίο μέχρι την περιοχή του Ινδού με πολλαπλές διασταυρώσεις σε πλωτές οδούς και διαδρομές καραβανιών.
Παρά κάποιες διαφοροποιήσεις στο σχήμα των σφαιριδίων δίσκου με επίπεδα φτερά, και τα τετραπλά σπειροειδή μοτίβα από χάνδρες, σε μενταγιόν και σε δαχτυλίδια, η χρήση αυτών των διακριτών αντικειμένων σε μια τόσο μεγάλη περιοχή υποδηλώνει ένα είδος «συγκεκριμένου τύπου κοσμήματος» που χρησιμοποιείται από τις ομάδες αριστοκρατών. Αυτά τα άτομα θα συμμετείχαν έτσι σε ένα εκτεταμένο δίκτυο επικοινωνίας μέσω του οποίου διανέμονταν αγαθά και διοικητικές πρακτικές καθώς και αντικείμενα κύρους και πολύτιμες πρώτες ύλες. Όσον αφορά στο ζήτημα της πιθανής συνδέσεως μεταξύ Τροίας/Τρωάδας και Ur, ιδιαίτερη σημασία έχουν τα κρεμαστά κοσμήματα με προσαρτημένη τετραπλή σπείρα. Τέσσερα στολίδια, αποδιδόμενα στην Τρωάδα, πιθανώς στην Τροία, αγοράστηκαν από το Penn Museum στην Φιλαδέλφεια και επιστράφηκαν πρόσφατα στην Τουρκία. Είναι αξιοσημείωτο ότι σχεδόν πανομοιότυπα χρυσά αντικείμενα είναι γνωστά από τους Βασιλικούς Τάφους της Ur. Με βάση τις ομοιότητες της συθέσεως των κρεμαστών κοσμημάτων και των διακοσμητικών θεμάτων, τα αντικείμενα από την Τρωάδα θεωρήθηκαν ως απομιμήσεις των αντικειμένων της Μεσοποταμίας ή ακόμη και εισαγωγές. Είναι πλέον δυνατό να αναγνωριστούν οι εντυπωσιακές τυπολογικές σχέσεις μεταξύ της Τροίας, της Πολιόχνης και της Ur με σύγκριση των χημικών τους συνθέσεων.
ΑΠΟ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΩΣ ΤΟΝ ΙΝΔΟ Β'[2]
Ανάλογη κατάσταση με αυτήν των Ασσυριακών εμπορείων, αν όχι σε υψηλότερο ακόμη επίπεδο, επικρατούσε σε μιάν ευρεία περιοχή ήδη από τα μέσα της τρίτης χιλιετίας στα πλαίσια αυτού που ονομάσθηκε Πρώϊμος Χρυσούς Αιών.[3] Από τον Μόχλο και τα νεκροταφείο της Μεσσαράς στην Κρήτη ως την Τροία και Πολιόχνη, από το Alaca Hüyük και το Dorak της Ανατολίας, από το νεκροταφείο του Maikop της νότιας Ρωσσίας, την Ur, το Mari, την Ebla, το Tell Brak και ως τα μεγάλα οικιστικά κέντρα του Ινδού ποταμού έχουν φθάσει ως εμάς αναρίθμητα κομψοτεχνήματα της πιο προχωρημένης μεταλλοτεχνίας.[4] Στην περιοχή, μάλιστα, ο Schuhmacher εντάσσει και την Ιβηρική[5] όπου έχουν ευρεθεί παρόμοια χρυσά διαδήματα.[6] Ομοιότητες συνδέουσες την Ur, το Mari και τον πολιτισμό του Ινδού φαίνεται ότι περιλαμβάνουν μεταξύ των άλλων και την χρήση επεξειργασμένων οστράκων, με κοινά διακοσμητικά στοιχεία, για την παραγωγή χρηστικών αντικειμένων όπως κοχλιαρίων και φιαλών για σπονδές.[7]
Η ΔΙ' ΕΞΑΧΝΩΣΕΩΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΣΕ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΤΟΥ ΕΑΜΑ
Αγαπητές κυρίες / κύριοι, του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών και του ΥΠ ΠΟ,
πρόσφατα στο Journal of Archaeological Science 149 (January 2023), δημοσιεύτηκε το άρθρο "Portable laser ablation sheds light on Early Bronze Age gold treasures in the old world: New insights from Troy, Poliochni, and related finds", υπογεγραμμένο από τους Moritz Numrich, Christoph Schwall, Nicole Lockhoff, Kostas Nikolentzos, Eleni Konstantinidi-Syvridi, Massimo Cultraro, Barbara Horejs, Ernst Pernicka. Σύμφωνα με το άρθρο σε τεκμήρια του Μουσείου των Αθηνών επετράπη η λήψη δειγμάτων προκειμένου να ακολουθήσει ανάλυση στην Γερμανία. Θα ήθελα να πληροφορηθώ από ποιόν και με ποιά διαδικασία επετράπη κάτι τέτοιο.
ΜΦΧ
Δ Ν Κονιδάρης, 13/12/22
Necklaces (top left), earrings (top right) and brooches (bottom) were among the total 61 gold objects from Troy that have been studied by the international team of researchers.
Μιά διεθνής συνεργασία όπου το ΕΑΜΑ εμφανίζεται ως ο ουραγός, παρέχον απλώς τα ανεκτίμητα χρυσά κοσμήματα προς εξάχνωση / ξετρύπημα. Άλλωστε η συμμετοχή των Ελλήνων επιστημόνων εμφανίζεται επίσης αμφισβητούμενη εδώ, με μόνο σαφές όφελος την συμπερίληψη των ονομάτων τους μεταξύ των συντακτών του άρθρου, στο οποίο υποστηρίζουν ότι προσέφεραν την τεκμηρίωση (!!). Τεκμηρίωση που αφορά σε τεκμήρια χιλιο-δημοσιευμένα και υπερ-σχολιασμένα..
Γιά την διεξαγωγή της μελέτης & των ελέγχων λήφθηκαν 84 δείγματα (δι εξαχνώσεως!) από 61 κοσμήματα της Τροίας & της Πολιόχνης, κατά κύριον λόγο προερχόμενα από το ΕΑΜΑ (25+20 = 55), Ποιός το επέτρεψε ???? Άς σημειωθεί ότι μεταξύ των τεκμηρίων που ελέγχθηκαν περιλαμβάνεται και δακτύλιος κόμης από την Πολιόχνη που ευρίσκεται στο Γερμανικό SAM, άν και φέρει αρίθμηση από το ΕΑΜΑ! Πιθανώς πρόκειται για εξαγωγή προς Γερμανία του τεχνουργήματος!
https://www.classicult.it/en/gold-from-troy-poliochni-and-ur-all-had-same-origin/?fbclid=IwAR2CcXKGZRDjIzOe0MljD2T2ywH5gYzRiILH3jGTwH3pBZnbNDfWRIc3cDg
Experts have long debated the origin of the gold from the royal tombs of Ur as well. There are no natural sources of gold in Mesopotamia – so West Anatolia, which was also the site of Troy, was believed to be a possible source.
“However, other quite different regions which are known to have had strong trade links with Ur have also been considered,” says Pernicka. Comparative archaeological studies have shown from strikingly similar items that these were used in the Early Bronze Age across a large geographic area, stretching from the Aegean to the Indus valley in what is now Pakistan: official seals and standardized weights, earrings with the same spiral patterns, gemstones such as lapis lazuli or the shimmering carnelian. “The new archaeometric data open up a sound and global framework for our models of societies, their networks and the significance of resources around 4500 years ago,” says Horejs.
The precise origin of the gold of Troy could not however be determined once and for all by the researchers, Pernicka says,
“If we observe the share of trace elements in the gold from Troy, Poliochni and Ur, Bronze Age gold from Georgia correlates the closest with the stated find sites. But we still lack data and studies from other regions and from other objects to establish this assumption.”
Η οπή που έχει λιώσει στην επιφάνεια του χρυσού αντικειμένου με την δέσμη από το φορητό σύστημα αφαιρέσεως / εκτομής λέιζερ έχει διάμετρο μόλις 120 μm, βάθος εκτομής 200 μm, διαθέτει δε κωνική μορφή, με το βάρος του αφαιρουμένου υλικού να ανέρχεται στα 14 μg περίπου. Η ζημιά στο χρυσό αντικείμενο μπορεί να διακριθεί μόνον χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. Όμως ορατή δια μικροσκοπίου είναι η παραμόρφωση και ο αποχρωματισμός περιφερειακά της οπής σε διάμετρο εξαπλάσια αυτής της οπής, ενώ παρατηρούνται και υπολείμματα (σταγονίδια απο συμύκνωση του νέφους), ενώ και η δομή του μετάλλου που απέμεινε περί το σημείο επεμβάσεως εκτιμάται ότι επηρεάστηκε!!
ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ
ΤΡΙΤΟΣ:
Κύριε Κονιδάρη οι αναλύσεις πραγματοποιήθηκαν αφού λήφθηκαν όλες οι απαραίτητες άδειες, βάσει της κείμενης νομοθεσίας και στο πλαίσιο ελληνογερμανικού ερευνητικού προγράμματος. Η δειγματοληψία έγινε προσεκτικά, το σημείο της λήψης δεν είναι ορατό δια γυμνού οφθαλμού και συνεπώς δεν ετέθη σε κίνδυνο η ακεραιότητα του αρχαίου
ΥΠΟΦΑΙΝΟΜΕΝΟΣ
Ευχαριστώ, όμως η απάντησή σας δεν με καλύπτει μιάς και δεν συνοδεύεται από τεκμήρια. Ευχαριστώ για την ευγένειά σας. ΥΓ: Είναι αδύνατον να λαμβάνει χώραν δειγματοληψία και να διατηρείται η ακεραιότητα του ευρήματος.
ΤΡΙΤΟΣ:
Οι σχετικές αποφάσεις εκδίδονται από διευθυνση συντηρησης, εάν έχετε κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον μπορείτε να στείλετε αίτημα για να έχετε προσβαση σε αυτά. Πάντως τέτοιου είδους αναλύσεις γίνονται δεκάδες σε όλα τα ελληνικά μουσεία και εφορειες αρχαιοτήτων
ΥΠΟΦΑΙΝΟΜΕΝΟΣ 171222
Θα ήμουν πολύ περίεργος να μάθω σε πόσα άλλα ανάλογα τεκμήρια της τρίτης χιλιετίας π.Χ. έχουν γίνει ανάλογες 'δειγματοληψίες'.. Π.χ. υπάρχουν ανάλογες σε ευρήματα της Ούρ κλπ.? Θα ήθελα επίσης το πλήρες άρθρο, και όλα τα σχετικά με τις αιτήσεις και εγκρίσεις για τέτοιες επεμβάσεις, καθώς και εάν τα ευρήματα μεταφέθηκαν στο εξωτερικό .. Σε κάθε περίπτωση εσείς είστε ευγενέστατος να παράσχετε εξηγήσεις, πιθανόν όμως να μήν είστε σε θέση να δώσετε ότι κάποιος πολίτης, όπως εγώ, ζητά .. Για τις τέτοιες δειγματοληψίες & αναλύσεις εν συνεχεία επεμβάσεων σε ευρήματα τέτοιας σημασίας θα αναμείνω περαιτέρω εξηγήσεις, όπως και για ανάλογα.. ΥΓ: θυμίζω ότι η πινακίδα του Δισπηλιού έχει απωλεσθεί .. και δεν είναι η μόνη περίπτωση ..
ΤΡΙΤΟΣ: 181222
Δειγματοληψιες γίνονται σε πολλα ευρήματα από πολλες θέσεις σε όλο τον κόσμο, φυσικά δεν εξάγονται αντικείμενα στο εξωτερικό και όλα βρίσκονται στο μουσείο μας, όπως συμβαίνει και με τα υπόλοιπα μουσεία της Ελλάδος. Γιά ο, τι παραπανω, πρέπει να κάνετε γραπτό αίτημα, τεκμηριωνοντας το λόγο που το ζητάτε. Ήδη στο άρθρο μας γίνεται συγκριση με αναλυθεντα ευρήματα από Βουλγαρία, Τουρκία κλπ. Εν τέλει ποιο είναι το πρόβλημα σας; εάν ενεργούμε νόμιμα; εάν καταστρέφουμε αρχαία;
ΥΠΟΦΑΙΝΟΜΕΝΟΣ 181222
Η οπή που έχει λιώσει στην επιφάνεια του χρυσού αντικειμένου με την δέσμη από το φορητό σύστημα αφαιρέσεως / εκτομής λέιζερ αναφέρεται ότι έχει διάμετρο μόλις 120 μm και διαθέτει κωνική μορφή, όμως το βάθος εκτομής εκτιμάται περί τα 200 μm, ή όχι ? Η ζημιά στο χρυσό αντικείμενο (υποστηρίζεται ότι) μπορεί να διακριθεί μόνον χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, όμως ορατή δια του μικροσκοπίου είναι η παραμόρφωση και ο αποχρωματισμός περιφερειακά της οπής σε διάμετρο πολλαπλάσια αυτής της οπής, ενώ προφανώς η δομή του μετάλλου που απέμεινε ομοίως επηρεάστηκε!! Εμφανής είναι επίσης η απόθεση στην επιφάνεια σφαιροειδών αποθέσεων, προφανώς από την ψύξη του νέφους του προερχομένου από το αφαιρεθέν υλικό! Δεδομένου ότι τα υπό μελέτη ανεκτίμητης αξίας χρυσά κοσμήματα έχουν μικρές διαστάσεις, μάλιστα κατά περίπτωση πάχη περί το mm, ερωτάται άν βάθη εκτομής ίσα με το 1/5 του προηγουμένου μεγέθους, άν - συνεχίζω - μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την κατάσταση συντηρήσεως των τεκμηρίων. Πολύ περισσότερο όταν τα όποια αποτελέσματα της μελέτης εμφανίζουν ακρίβεια της τάξεως του +-30% (Burger et al. 2017). Ερωτάται επίσης ποιός ο λόγος να γίνουν αυτές οι κατ' αρχήν επικίνδυνες επεμβάσεις σε χρυσά ευρήματα της τρίτης χιλιετίας π.Χ., δεδομένων των κινδύνων και της χαμηλής ακρίβειας των όποιων αποτελεσμάτων. Αυτό που φοβούμαι είναι ότι το ΕΑΜ εμφανίζεται σε αυτήν την 'συνεργασία' ως ουραγός, παρέχον κατά βάσιν τους θησαυρούς του, με αμφισβητήσιμη περαιτέρω συμμετοχή των αξιόλογων - κατά τα άλλα - Ελλήνων αρχαιολόγων - στο αρχαιολογικό / αναλυτικό έργο, πέραν της αναφοράς των ονομάτων των ως συντακτών του άρθρου.
ΥΠΟΦΑΙΝΟΜΕΝΟΣ 181222
Μήν χάνετε την ευγένειά σας, είστε υποχρεωμένοι ως θεματοφύλακες της κληρονομιάς μας να δίδετε εξηγήσεις στους πολίτες.
ΤΡΙΤΟΣ 181222:
Εννοείται. Και νομίζω σας έδωσα επαρκεστατες σημειώνοντας από την αρχή ότι μεριμνούμε για την ακεραιότητα των αρχαίων. Αλλά ταυτόχρονα προσπαθουμε να απαντουμε σε επιστημονικά ερωτήματα με βάση τις νέες αρχαιομετρικες μεθόδους. Απλώς πρεπει και εγώ να καταλάβω ποιος είναι ο προβληματισμος επιφυλαξη σας .. Κυριε κονιδαρη η μέθοδος ήταν γνωστή και αναλυμενη με λεπτομέρεια, εξετάστηκε και εγκρίθηκε από τη δνση συντήρησης που εκτελεί ελέγχει και αδειοδοτει όλες τις τέτοιου είδους έρευνες. Εννοειται ότι τα προς εξέταση αρχαία ήταν προσεκτικα επιλεγμένα και δεν είχαν τα χαρακτηριστικά που αναφέρετε. Ως προς τη συμμετοχή μας έχουμε αναλάβει ο, τι μας αναλογεί, την αρχαιολογική τεκμηρίωση τους και αυτό προσφέρουμε. .. Και φυσικά την ερμηνεία των αποτελεσμάτων. Εάν μετά από αυτά δεν σας πεισω τότε δεν μπορώ να προσθεσω κάτι άλλο. Εάν κάποιος είναι από την αρχή προκατειλημμενος ότι καποιος κάνει δήθεν λανθασμένες ενέργειες τότε δεν υπάρχει περιθωριο διαλόγου.
ΥΠΟΦΑΙΝΟΜΕΝΟΣ 181222
Προσφέρατε μόνον διαβεβαιώσεις και ΚΑΝΕΝΑ από τα ζητηθέντα στοιχεία ..
ΤΡΙΤΟΣ 181222
Κυριε κονιδαρη σας είπα ότι η αδειοδότηση γίνεται από τη δνση συντήρησης, σε αυτήν με γραπτό επίσημο αίτημα πρέπει να απευθυνθείτε να σας δώσει τις άδειες. Εγώ σας λέω ότι υπάρχουν, εάν δεν με πιστευετε μπορείτε να τις αναζητήσετε εκεί ..
Επίσης τονίζω ότι γίνονται ετησίως δεκάδες Αρχαιομετρικες έρευνες από Έλληνες, ξένους, και από τους δυο, επιστήμονες. Είστε εναντίον των επιστημονικών ερευνών;
ΥΠΟΦΑΙΝΟΜΕΝΟΣ 181222
Υποτιμάτε κυρίως τον εαυτό σας με αυτά.. Όσο για της επιστημονικές υποδείξεις σας .. προτιμώ να μην απαντήσω .. διατηρώντας την σοβαρότητά μου
Αγαπητές κυρίες / κύριοι, του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών και του ΥΠ ΠΟ, πρόσφατα στο Journal of Archaeological Science 149 (January 2023), δημοσιεύτηκε το άρθρο:
"Portable laser ablation sheds light on Early Bronze Age gold treasures in the old world: New insights from Troy, Poliochni, and related finds", υπογεγραμμένο από τους Moritz Numrich, Christoph Schwall, Nicole Lockhoff, Kostas Nikolentzos, Eleni Konstantinidi-Syvridi, Massimo Cultraro, Barbara Horejs, Ernst Pernicka.
Σύμφωνα με το άρθρο επετράπη η λήψη δειγμάτων από χρυσά τεκμήρια του ΕΑΜΑ, προκειμένου να ακολουθήσει φασματομετρική ανάλυση στην Γερμανία. Θα ήθελα να πληροφορηθώ από ποιόν και με ποιά διαδικασία επετράπη κάτι τέτοιο, θα παρακαλούσα δε να μου δοθεί το σύνολο του σχετικού υλικού: αιτήσεις, άδειες κλπ.{A} Σημειώνω ότι σύμφωνα με την δημοσίευση η δειγματοληψία αφορούσε σε 25+20 = 55 χρυσά τεχνουργήματα του ΕΑΜΑ από την Τροία & Πολιόχνη (αντιστοίχως), της τρίης χιλιετίας π.Χ., αλλά και σε έναν ακόμη ‘δακτύλιο κόμης’ από την Πολιόχνη που ευρίσκεται, άγνωστο πώς, στο Γερμανικό SAM (Studien zu den Anfängen der Metallurgie), άν και φέρει αρίθμηση τεκμηρίου του ΕΑΜΑ! Πιθανώς πρόκειται για τεχνούργημα που έχει στο παρελθόν εξαχθεί στην Γερμανία, γεγονός για το οποίο η κοινή γνώμη δεν έχει ενημερωθεί, σε κάθε δε περίπτωση θα παρακαλούσα να παράσχετε τώρα την σχετική πληροφόρηση {B}!!
Φαίνεται ότι οι ‘σχεδόν μη καταστρεπτικές’ δειγματοληψίες έγιναν στα πλαίσια μιάς διεθνούς ‘συνεργασίας’ μεταξύ δύο φορέων:
OEAW (Österreichische Akademie der Wissenschaften): A NEW APPROACH FOR GOLDEN TREASURES όπου το ΕΑΜΑ αναφέρεται απλώς ως δότης των προς δειγματοληψία τεκμηρίων!)
&
CEZA (Curt-Engelhorn-Centre Archaeometry): Mycenaean gold – Studies on Origin, Distribution and Authenticity, στην ομάδα του οποίου περιλαμβάνονται ως συμμετέχοντες αρχαιολόγοι του ΕΑΜΑ και άλλοι, όπου η Ελληνική πλευρά εμφανίζεται ως συνεργαζόμενη. Άλλωστε το έργο αφορά στον Μυκηναϊκό χρυσό.. (!!) οπότε φοβούμαστε για πρόσθετες επεμβάσεις σε τεκμήρια του Μυκηναϊκού πολιτισμού {Γ}. Για την Ελληνική συμμετοχή σε αυτά τα δύο προγράμματα θα θέλαμε επίσης πλήρη ενημέρωση {Δ}.
Σύμφωνα με την δική μας κατανόηση του πράγματος το ΕΑΜΑ εμφανίζεται ως ο ουραγός ή πτωχός συγγενής, παρέχον απλώς τα ανεκτίμητα χρυσά κοσμήματα προς εξάχνωση / ξετρύπημα. Άλλωστε η συμμετοχή των Ελλήνων επιστημόνων εμφανίζεται επίσης αμφισβητούμενη εδώ, με μόνο σαφές όφελος την συμπερίληψη των ονομάτων τους μεταξύ των συντακτών του άρθρου, στο οποίο υποστηρίζουν ότι προσέφεραν την τεκμηρίωση (!!). Τεκμηρίωση που, όμως, αφορά σε τεκμήρια χιλιο-δημοσιευμένα και υπερ-σχολιασμένα από πολλές δεκαετίες τώρα ..
Σημειώνω ότι η δειγματοληψία σε κάθε έκθεμα έγινε δι’ εξαχνώσεως, με την βοήθεια φορητής συσκευής λέιζερ (pLA). Η οπή που δημιουργείται έτσι στην επιφάνεια του χρυσού αντικειμένου με την δέσμη από το φορητό σύστημα αφαιρέσεως / εκτομής λέιζερ έχει διάμετρο 120 μm, βάθος εκτομής 200 μm, διαθέτει δε κωνική μορφή, με το βάρος του αφαιρουμένου υλικού να ανέρχεται στα 14 μg περίπου ανά δείγμα. Η ζημιά στο χρυσό αντικείμενο μπορεί να διακριθεί χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. Ομοίως ορατή δια μικροσκοπίου είναι η παραμόρφωση και ο αποχρωματισμός περιφερειακά της οπής σε διάμετρο επταπλάσια αυτής της οπής (προσεγγίζοντας έτσι το 1 mm), ενώ παρατηρούνται και υπολείμματα (σταγονίδια από συμπύκνωση του νέφους), εκτιμάται δε ότι επηρεάστηκε και η δομή του μετάλλου που απέμεινε περί το σημείο επεμβάσεως!!
Επισημαίνεται ότι η ακρίβεια που έτσι επιτυγχάνεται από την υιοθέτηση του συγκεκριμένου σχήματος δειγματοληψίας & αναλύσεως ανέρχεται στο χονδροειδές +-30%, με αποτέλεσμα τα όποια ευρήματα και συμπεράσματα να είναι ασαφή. Πράγματι ο Pernicka στην σχετική ανακοίνωση τύπου της 30.11.2022 καταλήγει: “If we observe the share of trace elements in the gold from Troy, Poliochni and Ur, Bronze Age gold from Georgia correlates the closest with the stated find sites. But we still lack data and studies from other regions and from other objects to establish this assumption.”
Αξίζει να σημειωθεί ότι το δειγματοληπτικό – μετρητικό σχήμα pLA-ICP-MS που υιοθετήθηκε στα τεκμήρια του ΕΑΜΑ εφαρμόστηκε σε τεκμήρια της Ur, με την διαφορά όμως ότι εκεί χρησιμοποιήθηκε σταθερή συσκευή δειγματοληψίας LA, ενώ – επιπρόσθετα - τα Μεσοποταμιακά τεκμήρια που ελέγχθηκαν έχουν διασωθεί σε θρυμματισμένη μορφή και είναι εν γένει μεγαλύτερου μεγέθους, εν σχέσει με αυτά του ΕΑΜΑ. Ομοίως σε θρυμματισμένη συνήθως μορφή έχουν ευρεθεί τεκμήρια της Γεωργίας (Κολχίδος) στα οποά έγινε επίσης ανάλυση στοιχείων, ιχνοστοιχείων και ισοτόπων. Ας προσθέσουμε εδ΄ώ ότι τα Κολχικά ευρήματα διαθέτουν έντονη Ελληνική (Μυκηναϊκή) συσχέτιση..
Αγαπητοί κύριοι του ΥΠ ΠΟ – ΕΑΜΑ θα παρακαλούσα να μάς παράσχετε πλήρη ενημέρωση για το θέμα, ιδιαίτερα στα σημεία {Α-Β-Γ-Δ} και να προστατέψετε τα τεκμήρια της ιστορίας μας, μη ανταλλάσσοντάς τα ‘σαν καθρεφτάκια προς ιθαγενείς) έναντι μικρο-εξυπηρετήσεων αρχαιολόγων μας προς το DAI… Πολύ περισσότερο που η Γερμανική πλευρά, σύμμαχος των γενοκτόνων Τούρκων από παλιά, διατηρεί πληθώρα ευρημάτων του ευρύτερου Ελληνικού Πολιτισμού μας στα Μουσεία μας..
ΜΦΧ
Δ Ν Κονιδάρης, 13/12/22
ΥΓ: Σημειώστε ότι ερώτημά μου υποβληθέν από εβδομάδος στο ΕΑΜΑ δεν έχει απαντηθεί, σε περίπτωση δε που επιμένετε στην σιωπή θα καταφύγω στον Τύπο.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ - ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΑΜΑ[9]
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid0333TCw1FdBpq6nWS4pJP3VYZ18f6BusyrRvRdKPEpjXVtxbbjyNuxuTWkSVeaHVzml&id=100052896971032&__cft__[0]=AZVcWs5HL_PMAdgh_cbxZQPtFuzFJk3wPZPZUtEJ8OfR-lBR1bv0EytVNmw3qgDJnWsrm89CBE-0tyfvVBtsoIQWzGaxPPx9b3_brwRzwO5IDw0tlbQBdclVHPr6QS_-64O2bJB1VODSJ-T0Ngyb208DJNpa2SkJDv_99FJcLE3Ndw&__tn__=%2CO%2CP-R
23.12.2022
ΘΕΜΑ: Ερευνητικό πρόγραμμα αρχαιομετρικών αναλύσεων στο ΕΑΜ
ΣΧΕΤ. Η από 13/12/22 επιστολή σας
Αξιότιμε κύριε Κονιδάρη
Σε απάντηση του από 22 Δεκεμβρίου μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σας ενημερώνουμε τα εξής:
1. Το άρθρο "Portable laser ablation sheds light on Early Bronze Age gold treasures in the old world: New insights from Troy, Poliochni, and related finds" στο οποίο αναφέρεσθε παρουσιάζει τα προκαταρκτικά πορίσματα ενός ερευνητικού προγράμματος με τίτλο «A new approach for golden treasures. Innovative analyses in Archaeometry», με επιστημονικό υπεύθυνο - συντονιστή τον Δρ. Reinhard Jung (Austrian Academy of Sciences, Βιέννη). Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα συμμετέχουν διακεκριμένοι επιστήμονες από την Αυστρία, τη Γερμανία και την Ιταλία, ενώ τον γενικό συντονισμό των αρχαιομετρικών αναλύσεων έχει ο διεθνώς καταξιωμένος για τις επιστημονικές του μελέτες, Καθηγητής Ernst Pernicka (Curt Engelhorn Zentrum Archäometrie Institute, University of Heidelberg). Το εν λόγω άρθρο αξιολογήθηκε πριν τη δημοσίευσή του - σε ένα από τα πλέον έγκριτα περιοδικά για μελέτες αυτού του είδους - από ομάδα επιστημόνων–κριτών, σύμφωνα με την συνήθη διαδικασία που προηγείται της έκδοσης επιστημονικών πονημάτων.
2. Το άρθρο είναι προσβάσιμο σε όλους στο σύνδεσμο
https://reader.elsevier.com/reader/sd/pii/S0305440322001522?token=5249E7CAEF2
7C911D1016FC6F840DF0DA456293CDA597EEF8EE4753A6BA8CBEC76420767
3EF668C583E9AACEF6A137C9&originRegion=eu-west-
1&originCreation=20221222074106, δείγμα της πλήρους διαφάνειας αλλά και του σεβασμού της επιστημονικής δεοντολογίας. Το θέμα αντιμετωπίστηκε θετικά και από τον ελληνικό τύπο https://www.thepresident.gr/2022/12/02/polychryses-archaiespoleis-
opos-i-troia-i-poliochni-kai-i-oyr-moirazontan-ylika-kai-technites/
3. Ο κ. Jung που είναι ο συντονιστής της έρευνας, είναι αξιόπιστος ερευνητής με μακρά εμπειρία και γνώση στην Αιγαιακή αρχαιολογία, έχει εργαστεί στην Ελλάδα επί σειρά ετών και έχει συνεργαστεί και παλαιότερα με το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Όλοι οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα εξάλλου, ο καθένας στον τομέα του, είναι αναγνωρισμένοι ερευνητές από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα.
4. Η αδειοδότηση των αρχαιομετρικών αναλύσεων πραγματοποιήθηκε από τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, η οποία είναι και η καθ’ ύλην αρμόδια βάσει της εγκυκλίου ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΣΑΝΜ/Φ77/217149/140435/2243/09-06-2017 περί δειγματοληψιών.
Οι εγκριτικές αποφάσεις της ΔΣΑΝΜ είναι οι κάτωθι:
ΥΠΠΟΑ/ ΓΔΑΠΚ/ ΔΣΑΝΜ/ ΤΕΕ/ 628487/ 451418/ 5436/ 486/ 24.1.2019. .
ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΣΑΝΜ/ΤΕΕ/Φ77/ 365561/257098/3975/246/ 24.11.2020
ΥΠΠΟΑ/Φ77/365561π.ε./ 24.5.2021
ΥΠΠΟΑ/Φ77/376675/ 10.11.2021
Η λήψη των παραπάνω αποφάσεων ανήκει στην αρμοδιότητα της εκδούσας Διεύθυνσης, εφόσον αυτό επιτρέπεται από τον Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, ο οποίος ρυθμίζει, μεταξύ άλλων και τέτοιου είδους θέματα.
5. Σημειώνεται ότι τόσο στην αίτηση όσο και στην εισήγηση του ΕΑΜ υπήρξε αναλυτική περιγραφή της αρχαιομετρικής μεθόδου, καθώς και σύμφωνη γνώμη του Τμήματος Συντήρησης του ΕΑΜ για την επιλογή των αντικειμένων. Άλλωστε το ΕΑΜ αρνήθηκε να δώσει την άδεια για συγκεκριμένα αντικείμενα (τα οποία περιλαμβάνονταν στον αρχικό κατάλογο της αίτησης). Συγκεκριμένα, επισημαίνεται στην εισήγησή μας προς τη ΔΣΑΝΜ:
«Το ΕΑΜ εκφράζει τη σύμφωνη γνώμη του με τους εξής όρους – παρατηρήσεις:
α) Δεν χρειάζεται να εξετασθεί το διάδημα από τον Ταφικό Κύκλο Β Μυκηνών με αρ. ευρ. Π 8599, καθώς πρόκειται να αναλυθεί από τον λακκοειδή Γ του Ταφικού Κύκλου Β το Π 8706.
β) Δεν είναι αναγκαία η δειγματοληψία–ανάλυση των Π 242, 243, 244, καθώς πρόκειται να εξετασθεί το Π 26.
γ) Το Π 394 είναι υπό συντήρηση και πρέπει να γνωμοδοτήσει το αρμόδιο Τμήμα, αφού ολοκληρωθεί η παρέμβαση των συντηρητών, εάν μπορεί να αναλυθεί. Υπάρχει η δυνατότητα ανάλυσης χρυσών ήλων από την αποθήκη (π.χ. Π 779). Το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα εγχειρίδια–ξίφη (π.χ. το Π 5664).
δ) Λόγω της μοναδικότητας και της ξεχωριστής σημασίας δεν συναινούμε στην δειγματοληψία και ανάλυση των χρυσών νεκρικών προσωπίδων με αρ. ευρ. Π 623, Π 624.
ε) Λόγω της μοναδικότητας, της ξεχωριστής σημασίας, της εξαιρετικά λεπτότεχνης και εύθραυστης κατάστασης διατήρησης, δεν συναινούμε στην δειγματοληψία και ανάλυση των ενωτίων από Πολιόχνη Π 7159».
Συνεπώς στην πρότασή μας για την έγκριση της δειγματοληψίας ελήφθησαν υπόψη οι παράγοντες κινδύνου και οι παράμετροι φθοράς ή «κακοποίησης» των αρχαίων.
6. Κανένα αρχαίο δεν εξήχθη από την χώρα. Το αναφερόμενο Π 7161.2 είναι αντικείμενο που βρίσκεται στις συλλογές μας και όχι στη Γερμανία, ενώ το SAM που αναφέρετε στο μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου δεν είναι κάποιο Μουσείο ή Ινστιτούτο, αλλά επιστημονική σειρά μελετών/περιοδικών με αναλυτικό τίτλο Studien zu den Anfängen der Metallurgie: SAM/Römisch-Germanisches Zentralmuseum, Mainz.[ΣτΜ: 10] Αυτό επισημαίνεται άλλωστε και στο άρθρο (σελ. 3 και 6), με την πρόσθετη διευκρίνιση ότι στο Π 7161.2 έγινε δειγματοληψία παλαιότερα δύο φορές από τον Axel Hartmann και δημοσιεύθηκε στο SAM 3 (Hartmann 1970. Prähistorische Goldfunde aus Europa. Studien zu den Anfängen der Metallurgie (SAM), Band 3, Berlin). Άλλωστε αναφέρεται και στο πρόσφατα δημοσιευθέν άρθρο: “…. hair ring from Poliochni (SAM -Studien zu den Anfangen der Metallurgie- archive: Au 4358; National Archaeological Museum Athens: Π 7161.2) were analyzed with this method…elevated platinum concentrations had already been observed in gold objects from Poliochni that were analyzed as part of the SAM project (Hartmann 1982)”.
7. Σε όλες τις αποφάσεις της ΔΣΑΝΜ έχουν τεθεί οι πιο κάτω όροι:
« Η δειγματοληψία, η συσκευασία και η διαδικασία παραλαβής των δειγμάτων να πραγματοποιηθεί στο χώρο φύλαξης υπό την επίβλεψη συντηρητή του ΕΑΜ, το οποίο να ειδοποιηθεί εγκαίρως για την ακριβή ημερομηνία.
Οι περιοχές δειγματοληψίας να τεκμηριωθούν με λεπτομέρεια σχεδιαστικά και φωτογραφικά και τα τεκμήρια να ενταχθούν στο φάκελο των αντικειμένων, ώστε να είναι εφικτή η ανάκληση τους.
Η άδεια χορηγείται με την προϋπόθεση μη εξάντλησης του σχετικού υλικού, ώστε να διασφαλιστεί ότι θα υπάρχει υλικό διαθέσιμο για μελλοντικές αναλύσεις.
8. Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο υπήρξε και εξακολουθεί να είναι από τους πρωτοπόρους στις αρχαιομετρικές αναλύσεις, ήδη από τη δεκαετία του ’70, χωρίς να έχει σταματήσει στιγμή να συμμετέχει ή και να συντονίζει προγράμματα που προάγουν την έρευνα, σε πλήρη εναρμόνιση με τα εκατοντάδες παρόμοια που υλοποιούνται πλέον τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Σε αυτό το πλαίσιο, το Μουσείο ενθαρρύνει τη συμμετοχή του επιστημονικού του δυναμικού σε ερευνητικά προγράμματα όπως το συγκεκριμένο, προκειμένου να αποκτηθεί τεχνογνωσία και εμπειρία σε καινοτόμες ερευνητικές μεθόδους αλλά ταυτόχρονα να εξασφαλιστεί και η ορθή αρχαιολογική τεκμηρίωση των προς εξέταση αρχαίων. Προτεραιότητα ωστόσο τόσο του Μουσείου όσο και των αρμοδίων Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, σε όλες τις αποφάσεις συμμετοχής σε αντίστοιχα προγράμματα, είναι η ασφάλεια και η ανάδειξη των αρχαιοτήτων.
9. Ο ισχυρισμός σας ότι « Σύμφωνα με την δική μας κατανόηση του πράγματος το ΕΑΜΑ εμφανίζεται ως ο ουραγός ή πτωχός συγγενής, παρέχον απλώς τα ανεκτίμητα χρυσά κοσμήματα προς εξάχνωση / ξετρύπημα. Άλλωστε η συμμετοχή των Ελλήνων επιστημόνων εμφανίζεται επίσης αμφισβητούμενη εδώ, με μόνο σαφές όφελος την συμπερίληψη των ονομάτων τους μεταξύ των συντακτών του άρθρου, στο οποίο υποστηρίζουν ότι προσέφεραν την τεκμηρίωση (!!). Τεκμηρίωση που, όμως, αφορά σε τεκμήρια χιλιο-δημοσιευμένα και υπερ-σχολιασμένα από πολλές δεκαετίες τώρα ..» είναι εν τέλει προσβλητικός, ενώ οι αναφερόμενοι στο άρθρο Έλληνες αρχαιολόγοι διατηρούν κάθε έννομο δικαίωμα να υπερασπιστούν την υπαλληλική και επιστημονική τους ακεραιότητα και αξιοπρέπεια.
Παραμένουμε στη διάθεσή σας για όποια απορία ή διευκρίνιση!
Εσωτ. Διανομή: ΕΑΜ Τ4
Ο Αναπληρωτής Διευθυντής
του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου
Ευάγγελος Βιβλιοδέτης
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ - ΑΝΤΑΠΑΝΤΗΣΗ [11]
Αξιότιμε κ. Δντά
Εκφράζω κατ' αρχήν την ευαρέσκειά μου για την ανταπόκρισή σας στο ηλεκτρονικό μήνυμά μου, όμως λυπούμαι για το ότι δεν απαντάτε ουσιαστικά σε κανένα από τα τεθέντα ζητήματα, δεν υποβάλλετε κανένα από τα ζητηθέντα έγγραφα (ούτε εσείς ούτε το ΥΠΠΟ), αποφεύγετε μάλιστα οποιαδήποτε αναφορά στην 'ελάχιστα καταστρεπτική εξάχνωση - ξετρύπημα' που εγκρίνατε σε σειρά τεκμηρίων.
Τα σημεία 1, 2 & 3 είναι άσχετα πρός το θέμα μας. Ας μας επιτραπεί όμως ένα σχόλιο για τον παρατιθέμενο σύνδεσμο μέσω του οποίου: "Το άρθρο είναι προσβάσιμο σε όλους στο σύνδεσμο ... δείγμα της πλήρους διαφάνειας αλλά και του σεβασμού της επιστημονικής δεοντολογίας". Μα κανείς δεν μπήκε στον κόπο να διαπιστώσει ότι το άρθρο ΔΕΝ είναι προσβάσιμο μέσω αυτού του συνδέσμου, απλώς εκεί δίδεται μερική άποψή του ..;; Επίσης από πότε η επιστημονική δεοντολογία και η διαφάνεια απαιτούν την ελεύθερη κυκλοφορία των επιστημονικών άρθρων (που, επαναλαμβάνω δεν ειναι η περίπτωσή μας εδώ..); Ας σημειωθεί σχετικά ότι άν και ζήτησα το άρθρο αυτό δεν μου εδόθη, οπότε τι θα πρέπει να συμπεράνω για την 'διαφάνειά και τον σεβασμό της επιστημονικής δεοντολογίας' όπως την αντιλαμβάνεστε εσείς; Όσον για την θετική υποδοχή του άρθρου (και των 'ελάχιστα επεμβατικών δειγματοληψιών') από το ξενότιτλο THE PRΕSIDENT, διευθυνόμενο από κάποιον αποκληθέντα στον τύπο 'κυριος τίποτα', σημειώνω απλώς την ανακρίβεια και την χαμηλή ποιότητα του πονήματος ..
Το σημείο 4 & 5 αναφέρονται τα σχετικά με την διαδικασία αδειοδοτήσεως ΧΩΡΙΣ να παρέχονται τα σχετικά έγγραφα ούτε οι αιτήσεις, ενώ δίδονται, άν και επιλεκτικά, μερικά πράγματι χρήσιμα σχόλια της υπηρεσίας συντηρήσεως ..
Tο σημείο 6 σχετίζεται με το τεκμήριο Π7161.2 (δακτύλιος κόμης) που αναφέρεται στον Πίνακα 1 τού άρθρου, όλη δε η παρουσίαση εκεί το εμφανίζει ως ελεγχθέν ΟΧΙ στο ΕΑΜΑ αλλά στο SAM. Πράγματι στον Πίνακα περιγράφονται τα ελεγχθέντα τεκμήρια ανά θέση (site: Τροία - Πολιόχνη), μοιρασμένα περαιτέρω αναλόγως με την 'προέλευσή' τους (sample source: NAMA, Museum of Prehistory.. - Berlin, SAM archive), σύμφωνα λοιπόν με αυτήν την διάκριση το SAM παρουσιάζεται ως πηγή προελεύσεως, ενώ φαίνεται ότι τελικά δεν είναι, θα έπρεπε λοιπόν η ένδειξη SAM να τεθεί στην στήλη όπου η τεκμηρίωση (η οποία μάλιστα υποστηρίζεται ότι έγινε από τους Έλληνες ειδικούς). Στην απάντησή σας ξεκαθαρίζετε ότι το SAM είναι περιοδικό, όμως η εσφαλμένη (κατά την άποψή μου) παρουσίαση / ένταξη του τεκμηρίου στον πίνακα οδήγησε στην παρανόηση, θα πρότεινα δε να διορθωθεί η σχετική εγγραφή στο άρθρο ώστε να μην δημιουργούνται παρεξηγήσεις στο διεθνές κοινό του.
Στο σημείο 7 και ειδικά στο τέλος του αναφέρετε: "Η άδεια χορηγείται με την προϋπόθεση μη εξάντλησης του σχετικού υλικού, ώστε να διασφαλιστεί ότι θα υπάρχει υλικό διαθέσιμο για μελλοντικές αναλύσεις". Τι σημαίνει αυτό: ότι το υλικό της ληφθείσας δειγματοληψίας ή μέρος του είναι διαθέσιμο για μελλοντικές αναλύσεις; Άν ναι που ευρίσκεται το υλικό αυτό και ποιά η ποσότητά του? Ή ότι απομένει επαρκές τμήμα του τεκμηρίου στο οποίο θα μπορούσατε στο μέλλον να επιτρέψετε μιά νέα 'ολίγον' καταστρεπτική ή μή επέμβαση;
Στο σημείο 8 αναφέρετε: "Το ΕΑΜ υπήρξε και εξακολουθεί να είναι από τους πρωτοπόρους στις αρχαιομετρικές αναλύσεις, ήδη από τη δεκαετία του ’70". Χαίρομαι που το ακούω, όμως τότε γιατί καλέσατε τους Γερμανούς σε τομέα όπου πρωτοπορείτε? Έστω, γιατί από τα δύο αναφερθέντα προγράμματα στο μεν πρώτο το ΕΑΜΑ αναφέρεται ΜΟΝΟΝ ως δότης τεκμηρίων, ενώ στο δεύτερο επιστήμονές του εμφανίζονται απλώς ως συνεργαζόμενοι? Φαίνεται λοπόν ότι η πρωτοπορία του Μουσείου μας δεν εξετιμήθη δεόντως από τους OEAW & CEZA, οι οποίοι εξετίμησαν μόνον την προς 'εξάχνωση - ξετρύπημα' συλλογή μας. Μήπως εννοείτε ότι η πρωτοπορία του ΕΑΜΑ έγκειται στο ότι είναι πάροχος αρχαιολογικών θησαυρών για περισσότερο ή λιγότερο καταστρεπτικές αρχαιομετρικές αναλύσεις οι οποίες διεξάγονται από τρίτους?
Αναφορικά με το σημείο 9 της απαντήσεως σας υπογραμμίζω ότι στα πλαίσια του Δυτικού Πολιτισμού η επιστημονική κριτική - και μάλιστα η ευγενική & καλόπιστη - είναι ελεύθερη, προστατεύεται δε και από τον Ποινικό Κώδικα, εκπλήσσομαι δε που εμφανίζεστε αγνοών τέτοια στοιχειώδη θέματα δημοκρατίας και ελευθερίας του λόγου.. Βεβαίως προκαλεί έκπληξη, στον γράφοντα τουλάχιστον, το γεγονός ότι το ΕΑΜΑ σε επίσημη απάντησή του αναλαμβάνει την πρωτοβουλία - ή υπακούει στις απαιτήσεις κάποιων; - να μού γνωστοποιήσει τις απειλές ιδιωτών αναφορικά με την σε βάρος μου άσκηση λογοκρισίας ώστε να επιτύχει τον περιορισμό της ελεύθερης κριτικής.. Δέν θα το επιτύχει, ενώ αχρείαστα εκτίθεται στην κριτική των ελευθέρως σκεπτομένων ανθρώπων και υπηρετεί το Μουσείο μας με τον χειρότερο τρόπο, πάντα κατά την προσωπική άποψη του γράφοντος ..
Σε κάθε περίπτωση ερωτώ και πάλι ποιά ήταν η συμμετοχή των 'θιγέντων' στο συγκεκριμένο άρθρο, παρακαλώ δε τους ίδιους να μπουν στον κόπο να μού/μας εξηγήσουν, διαλύοντας ενδεχομένως εσφαλμένους φόβους μου ή και παρανοήσεις. Θα ήμουν πράγματι ευτυχής να έχω την λεπτομερή άποψή τους επί του θέματος, πρόθυμος μάλιστα να ανασκευάσω, εφ' όσον πεισθώ. Δεν διεκδικώ το αλάθητο, αφού όπως μαθαίνω ακόμη και ο πάπας πιά δεν το διαθέτει! Του λόγου μου, επαναλαμβάνω, είμαι οπαδός της ελευθερίας του λόγου και της ελεύθερης επιστημονικής ή μη κριτικής, ουδεμία δε σχέση έχω με ολοκληρωτικές αντιλήψεις που υποστηρίζεται ότι έχουν διαδοθεί (;) εσχάτως ακόμη και στο σώμα των αρχαιολόγων και το σωματείο τους ...
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ - Β' ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΑΜΑ[12]
30.12.2022
ΘΕΜΑ: Ερευνητικό πρόγραμμα αρχαιομετρικών αναλύσεων στο ΕΑΜ
ΣΧΕΤ. Το από 25/12/2022 μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Αξιότιμε κύριε Κονιδάρη
Σε απάντηση του από 25 Δεκεμβρίου 2022 μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σας ενημερώνουμε τα εξής:
1. Η αδειοδότηση των αρχαιομετρικών αναλύσεων πραγματοποιήθηκε από τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, η οποία είναι και η καθ’ ύλην αρμόδια βάσει της εγκυκλίου ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΣΑΝΜ/Φ77/217149/140435/2243/09-06-2017 περί δειγματοληψιών.[13]
Οι εγκριτικές αποφάσεις της ΔΣΑΝΜ είναι οι κάτωθι:
ΥΠΠΟΑ/ ΓΔΑΠΚ/ ΔΣΑΝΜ/ ΤΕΕ/ 628487/ 451418/ 5436/ 486/ 24.1.2019. .
ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΣΑΝΜ/ΤΕΕ/Φ77/ 365561/257098/3975/246/ 24.11.2020
ΥΠΠΟΑ/Φ77/365561π.ε./ 24.5.2021
ΥΠΠΟΑ/Φ77/376675/ 10.11.2021
Η χορήγηση αντιγράφων των αποφάσεων ή η πρόσβαση σε στοιχεία ή στο σύνολο του φακέλου ανήκει στην αρμοδιότητα της εκδούσας Διεύθυνσης βάσει του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας.
2. Το εν θέματι πρόγραμμα έχει την θετική έγκριση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, το οποίο εκπροσωπείται σε αυτό δια δύο υπαλλήλων του.
3. Οι εν λόγω υπάλληλοι έχουν κάθε έννομο δικαίωμα υπεράσπισης της επιστημονικής τους «τιμής» και αξιοπρέπειας.
Εσωτ. Διανομή: ΕΑΜ Τ4
Ο Αναπληρωτής Διευθυντής
του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου
Ευάγγελος Βιβλιοδέτης
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ - Γ' ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΜΟΥ ΣΤΟ ΕΑΜΑ & ΥΠΠΟ
Αξιότιμε κ. Δντά,
ούτε η τελευταία (μή-) απάντησή σας παρέχει τα ζητηθέντα από μέρους μου στοιχεία, ενώ σε κυρίαρχό motto αυτής, αλλά και της προηγουμένης, αναδεικνύεται η 'εκφοβιστική' (;) αναφορά σας ότι "οι εν λόγω υπάλληλοι έχουν κάθε έννομο δικαίωμα υπεράσπισης της επιστημονικής τους «τιμής» και αξιοπρέπειας" διαδεχόμενη την προηγηθείσα, ομιλούσα τότε για "την υπαλληλική και επιστημονική τους ακεραιότητα και αξιοπρέπεια". Η εντύπωση, λοιπόν, που δημιουργείται είναι ότι στην αλληλογραφία μας το ενδιαφέρον σας δεν εστιάζεται στα ουσιαστικά θέματα προστασίας των αρχαιολογικών τεκμηρίων που ετέθησαν από τον γράφοντα, αλλά περισσότερο στην 'στήριξη' συναδέλφων σας, και μάλιστα κατά βάναυση παραβίαση της ελευθερίας του λόγου και της επιστημονικής κριτικής. Όμως το ΕΑΜΑ (θα έπρεπε να) είναι ο θεματοφύλακας της αρχαιολογικής κληρονομιάς μας και δεν του πρέπει να δίνει λαβές για την εμφανισή του ως μέσου εξυπηρετήσεως προσωπικών επιδιώξεων! Εάν και μόνο το χιλιοστό της ευαισθησίας που επιδεικνύεται για τους κατά φαντασίαν 'θιγομένους' επιφυλάσσετο και για τα αρχαιολογικά τεκμήριά μας δεν θα υπήρχε λόγος συζητήσεώς μας τώρα! Άλλωστε με κάθε καλόπιστη διάθεση παρακάλεσα τους κατά φαντασίαν 'θιγομένους' να προβούν σε διευκρινήσεις, δεν θα θεωρούσα δε καθόλου υποτιμητικό να ανασκευάσω εν συνεχεία εφ' όσον με έπειθαν. Όμως αυτοί σιωπούν, θεωρούντες προφανώς ότι σοφά ποιούν: δεν θα τους αντικρούσω, αντίθετα είμαι υποχρεωμένος να αποδεχθώ την στάση τους ως σιωπηρά μέν - εκκωφαντική δε δήλωση ότι το δίκαιο είναι με το μέρος μου ..
Κλείνω την προσπάθειά μου συνεννοήσεως με το ΕΑΜΑ/ΥΠΠΟ με τα ακόλουθα:
(α) Θα ήθελα, γιά τελευταία φορά, να παρακαλέσω να απαντήσετε - όπως έχετε υποχρέωση ως ΕΑΜΑ & ΥΠΠΟ - στο σύνολο των τεθέντων ερωτημάτων και να παράσχετε τα σχετικά έγγραφα, μαζύ και τα αφορώντα στο πρόγραμμα που αναφέρετε: "Ερευνητικό πρόγραμμα αρχαιομετρικών αναλύσεων στο ΕΑΜ".
(β) Επιπρόσθετα σημειώνω ότι στην σελ. 3 του άρθρου, του οποίου την τεκμηρίωση ανέλαβαν (κατά δήλωση του ενός) τα δύο στελέχη του ΕΑΜΑ, αναφέρεται ότι ο χρυσός δακτύλιος κόμης Π 7167 ηλέγχθη με την μέθοδο 'laboratory-based LA-ICP-MS' (και όχι pLA ή portable LA) ήτοι το τεκμήριο μεταφέρθηκε πρός έλεγχο στο ξένο εργαστήριο εκτός Ελλάδος. Επομένως η δήλωσή σας ότι "Κανένα αρχαίο δεν εξήχθη από την χώρα" αποδεικνύεται εδώ ανακριβής (ψευδής), τουλάχιστον σύμφωνα με την δική μου κατανόηση! Ας σημειωθεί ότι το ίδιο αυτό τεκμήριο είχε την τύχη (ή μάλλον ατυχία) να υποστεί και δεύτερη δειγματοληψία - έλεγχο - δι' εξαχνώσεως / ξετρυπήματος - οπότε ορθόν είναι να αναγορευθεί στο πλέον ταλαίπωρο εκ των εδώ σχολιαζομένων!
(γ) Δεδομένου ότι το άρθρο 26 του Ν. 3028/2002 αναφέρει:
Ενέργειες επί κινητών μνημείων: Απαγορεύεται κάθε ενέργεια σε κινητό μνημείο η οποία είναι δυνατόν να επιφέρει με άμεσο ή έμμεσο τρόπο καταστροφή, βλάβη, ρύπανση ή αλλοίωση της μορφής του
θεωρώ ότι οι επιτραπείσες 'ελάχιστα καταστρεπτικές' επεμβάσεις παραβιάζουν τον νόμο. Άλλωστε στην εγκύκλιο του 2017 (με θέμα: Χορήγηση αδειών δειγματοληψίας και ανάλυσης κινητών και ακινήτων μνημείων και εν γένει αρχαιολογικού υλικού) αναφέρεται επίσης:
Δε θα πραγματοποιείται δειγματοληψία που απαιτεί την αφαίρεση τμήματος από ολόκληρα κινητά μνημεία σύμφωνα με το άρθρο 26 του Ν. 3028/2002.
αλλά και:
Όταν για τη διενέργεια της εξέτασης/ανάλυσης ή της δειγματοληψίας απαιτείται μεταφορά κινητών μνημείων ή θραύσματων μνημείων .. η άδεια μεταφοράς εκδίδεται από τη Διεύθυνση Μουσείων (Δ.Μ.) του ΥΠΠΟΑ κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος του ενδιαφερομένου προς την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων, Ειδική Περιφερειακή Υπηρεσία ή Δημόσιο Μουσείο και ύστερα από την έκδοση της άδειας δειγματοληψίας ή ανάλυσης. Η μεταφορά πραγματοποιείται με ευθύνη και δαπάνη του αιτούντος.
Ερωτάται λοιπόν επιπρόσθετα εάν εξεδόθησαν άδειες μεταφοράς και αν προηγήθηκαν οι σχετικές αιτήσεις, ζητείται δε και η σχετική πληροφόρησή μου με την κατάθεση του συνόλου του υλικού..
(δ) Περί του κ. R. J. τον οποίον τόσον πολύ εξυμνείτε βλ. ανάρτησή μου: https://dnkonidaris.blogspot.com/2022/12/warriors-and-weapons-in-central-and.html
ΜΦΧ
Δ Ν Κονιδάρης
020123
ΠΕΡΙ ΤΟΥ R. Jung
Ο πολύς J. (R. Jung), συντονιστής έρευνας που χρησιμοποιεί - ξετρυπά - εξαχνώνει τεκμήρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών (ΕΑΜΑ) θεωρείται από το ίδιο αυτό Μουσείο ως ".. αξιόπιστος ερευνητής με μακρά εμπειρία και γνώση στην Αιγαιακή αρχαιολογία, έχει εργαστεί στην Ελλάδα επί σειρά ετών και έχει συνεργαστεί και παλαιότερα με το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο..." Ας δούμε μερικά δείγματα επιστημοσύνης του κυρίου:
(Α) Εμφανίζεται να αγνοεί την ύπαρξη πολεμικών όπλων στην Νεολιθική Θεσσαλία, παραβλέπων επίσης την αμυντική οχύρωση πληθώρας θέσεων στο Αιγαίο ..,
(Β) Χρονολογεί την Εποχή του Χαλκού στον Ελλαδικό χώρο ασαφώς στην τρίτη χιλιετία, όταν η έναρξή της στην Κρήτη - τουλάχιστον - τοποθετείται στο 3500 π.Χ. περίπου,
(Γ) Αγνοεί την ύπαρξη πελέκεων στο Αιγαίο ήδη από την Τελική Νεολιθική (τέσσερεις επίπεδοι πελέκεις της ΤΝ, δύο από το Σέσκλο, ένας από την Αλεπότρυπα και ένας από τα Πευκάκια, ενώ υπάρχουν και άλλοι από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού Ι και ΙΙ. Όμως θα πρέπει να σημειωθεί ότι η εικόνα μας για την πρώιμη μεταλλουργία του Αιγαίου περιλαμβάνει επίσης ευρήματα της Μέσης Νεολιθικής από την Ορθόπετρα (Ντικιλί Τάς), την Δήμητρα και από την Φτελιά Μυκόνου της ΤΝ Ι, ενώ ο αριθμός μεταλλικών ευρημάτων αυξάνεται σχεδόν χρόνο με τον χρόνο...),
(Δ) Αποδίδει Μυκηναικό ξίφος φυλασσόμενο στο Μουσείο Βάρνας στην Ανατολία, παραβλέπων ότι το ανάλογό του από την Πύλη των Λεόντων είναι το σχετικό με την νίκη των Χετταίων επί της Assuwa, συμμαχήσασας τότε - όπως φαίνεται - με τους Μυκηναίους..
(Ε) Αποκρύπτει ότι .. Σύμφωνα με τον Alexandrov (Alexandrov 2017, p. 32, n. 27): Τα αποθέματα χρυσού στην Α. Ροδόπη (Ada Tepe κ.α.) υπήρξαν κατά το δεύτερο ήμισυ της δευτέρας χιλιετίας π.Χ. οι πιθανές πηγές χρυσού των Μυκηνών.
(Ζ) Αποσιωπά την ύπαρξη στο Αιγαίο της Ύστερης Εποχής του Χαλκού πελέκεων με οπή στειλεώσες .. "Αξίζει να προστεθεί εδώ από τον μεταφραστή ότι χυτοί ορειχάλκινοι πελέκεις με οπή στειλεώσεως ή κοίλο αυλό (πτυοσκάπανο) διαθέτων ή μή μία ή και δύο δακτυλιοειδείς οπές αναρτήσεως στο άκρο είναι όπλο / εργαλείο το οποίο απαντά στην περιοχή του Πόντου αλλά και στην Τροία το ενωρίτερο περί το 1600 π.Χ., ενώ δεν λείπει από την Χερσόνησο του Αίμου τις Βοιωτικές Θήβες και την παράλια Μακεδονία."
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Δ - ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΔΑΠΚ ΠΡΟΣ ΕΑΜ
ΠΡ: ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΝ ΕΑΜΑ
Yahoo/Εισερχόμενα
Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς <gda@culture.gr>
Προς: ΕΘΝΙΚΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
Κοιν.: ppctem@yahoo.gr
Τετ 18 Ιαν στις 2:43 μ.μ.
Σας προωθούμε το κάτωθι αίτημα- αναφορά το οποίο σας έχει ήδη αποσταλεί και παρακαλούμε για τις δικές σας κατα αρμοδιότητα ενέργειες .
Εκ της ΓΔΑΠΚ
________________________________________
Από: Γραφείο Πληροφόρησης Κοινού
Στάλθηκε: Πέμπτη, 22 Δεκεμβρίου 2022 8:56 πμ
Προς: ΕΘΝΙΚΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ; Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Θέμα: ΠΡ: ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΝ ΕΑΜΑ
________________________________________
Από: no-reply
Στάλθηκε: Πέμπτη, 22 Δεκεμβρίου 2022 8:40 πμ
Προς: Γραφείο Πληροφόρησης Κοινού
Θέμα: ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΝ ΕΑΜΑ
Αίτηση επικοινωνίας από Δημήτριος Κονιδάρης ( ppctem@yahoo.gr ) :
Αγαπητές κυρίες / κύριοι, του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών και του ΥΠ ΠΟ, πρόσφατα στο Journal of Archaeological Science 149 (January 2023), δημοσιεύτηκε το άρθρο:
"Portable laser ablation sheds light on Early Bronze Age gold treasures in the old world: New insights from Troy, Poliochni, and related finds", υπογεγραμμένο από τους Moritz Numrich, Christoph Schwall, Nicole Lockhoff, Kostas Nikolentzos, Eleni Konstantinidi-Syvridi, Massimo Cultraro, Barbara Horejs, Ernst Pernicka.
Σύμφωνα με το άρθρο επετράπη η λήψη δειγμάτων από χρυσά τεκμήρια του ΕΑΜΑ, προκειμένου να ακολουθήσει φασματομετρική ανάλυση στην Γερμανία. Θα ήθελα να πληροφορηθώ από ποιόν και με ποιά διαδικασία επετράπη κάτι τέτοιο, θα παρακαλούσα δε να μου δοθεί το σύνολο του σχετικού υλικού: αιτήσεις, άδειες κλπ.{A} Σημειώνω ότι σύμφωνα με την δημοσίευση η δειγματοληψία αφορούσε σε 25+20 = 55 χρυσά τεχνουργήματα του ΕΑΜΑ από την Τροία & Πολιόχνη (αντιστοίχως), της τρίης χιλιετίας π.Χ., αλλά και σε έναν ακόμη ‘δακτύλιο κόμης’ από την Πολιόχνη που ευρίσκεται, άγνωστο πώς, στο Γερμανικό SAM (Studien zu den Anfängen der Metallurgie), άν και φέρει αρίθμηση τεκμηρίου του ΕΑΜΑ! Πιθανώς πρόκειται για τεχνούργημα που έχει στο παρελθόν εξαχθεί στην Γερμανία, γεγονός για το οποίο η κοινή γνώμη δεν έχει ενημερωθεί, σε κάθε δε περίπτωση θα παρακαλούσα να παράσχετε τώρα την σχετική πληροφόρηση {B}!!
Φαίνεται ότι οι ‘σχεδόν μη καταστρεπτικές’ δειγματοληψίες έγιναν στα πλαίσια μιάς διεθνούς ‘συνεργασίας’ μεταξύ δύο φορέων:
OEAW (Österreichische Akademie der Wissenschaften): A NEW APPROACH FOR GOLDEN TREASURES όπου το ΕΑΜΑ αναφέρεται απλώς ως δότης των προς δειγματοληψία τεκμηρίων!)
& CEZA (Curt-Engelhorn-Centre Archaeometry): Mycenaean gold – Studies on Origin, Distribution and Authenticity, στην ομάδα του οποίου περιλαμβάνονται ως συμμετέχοντες αρχαιολόγοι του ΕΑΜΑ και άλλοι, όπου η Ελληνική πλευρά εμφανίζεται ως συνεργαζόμενη. Άλλωστε το έργο αφορά στον Μυκηναϊκό χρυσό.. (!!) οπότε φοβούμαστε για πρόσθετες επεμβάσεις σε τεκμήρια του Μυκηναϊκού πολιτισμού {Γ}. Για την Ελληνική συμμετοχή σε αυτά τα δύο προγράμματα θα θέλαμε επίσης πλήρη ενημέρωση {Δ}.
Σύμφωνα με την δική μας κατανόηση του πράγματος το ΕΑΜΑ εμφανίζεται ως ο ουραγός ή πτωχός συγγενής, παρέχον απλώς τα ανεκτίμητα χρυσά κοσμήματα προς εξάχνωση / ξετρύπημα. Άλλωστε η συμμετοχή των Ελλήνων επιστημόνων εμφανίζεται επίσης αμφισβητούμενη εδώ, με μόνο σαφές όφελος την συμπερίληψη των ονομάτων τους μεταξύ των συντακτών του άρθρου, στο οποίο υποστηρίζουν ότι προσέφεραν την τεκμηρίωση (!!). Τεκμηρίωση που, όμως, αφορά σε τεκμήρια χιλιο-δημοσιευμένα και υπερ-σχολιασμένα από πολλές δεκαετίες τώρα ..
Σημειώνω ότι η δειγματοληψία σε κάθε έκθεμα έγινε δι’ εξαχνώσεως, με την βοήθεια φορητής συσκευής λέιζερ (pLA). Η οπή που δημιουργείται έτσι στην επιφάνεια του χρυσού αντικειμένου με την δέσμη από το φορητό σύστημα αφαιρέσεως / εκτομής λέιζερ έχει διάμετρο 120 μm, βάθος εκτομής 200 μm, διαθέτει δε κωνική μορφή, με το βάρος του αφαιρουμένου υλικού να ανέρχεται στα 14 μg περίπου ανά δείγμα. Η ζημιά στο χρυσό αντικείμενο μπορεί να διακριθεί χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. Ομοίως ορατή δια μικροσκοπίου είναι η παραμόρφωση και ο αποχρωματισμός περιφερειακά της οπής σε διάμετρο επταπλάσια αυτής της οπής (προσεγγίζοντας έτσι το 1 mm), ενώ παρατηρούνται και υπολείμματα (σταγονίδια από συμπύκνωση του νέφους), εκτιμάται δε ότι επηρεάστηκε και η δομή του μετάλλου που απέμεινε περί το σημείο επεμβάσεως!!
Επισημαίνεται ότι η ακρίβεια που έτσι επιτυγχάνεται από την υιοθέτηση του συγκεκριμένου σχήματος δειγματοληψίας & αναλύσεως ανέρχεται στο χονδροειδές +-30%, με αποτέλεσμα τα όποια ευρήματα και συμπεράσματα να είναι ασαφή. Πράγματι ο Pernicka στην σχετική ανακοίνωση τύπου της 30.11.2022 καταλήγει: “If we observe the share of trace elements in the gold from Troy, Poliochni and Ur, Bronze Age gold from Georgia correlates the closest with the stated find sites. But we still lack data and studies from other regions and from other objects to establish this assumption.”
Αξίζει να σημειωθεί ότι το δειγματοληπτικό – μετρητικό σχήμα pLA-ICP-MS που υιοθετήθηκε στα τεκμήρια του ΕΑΜΑ εφαρμόστηκε σε τεκμήρια της Ur, με την διαφορά όμως ότι εκεί χρησιμοποιήθηκε σταθερή συσκευή δειγματοληψίας LA, ενώ – επιπρόσθετα - τα Μεσοποταμιακά τεκμήρια που ελέγχθηκαν έχουν διασωθεί σε θρυμματισμένη μορφή και είναι εν γένει μεγαλύτερου μεγέθους, εν σχέσει με αυτά του ΕΑΜΑ. Ομοίως σε θρυμματισμένη συνήθως μορφή έχουν ευρεθεί τεκμήρια της Γεωργίας (Κολχίδος) στα οποά έγινε επίσης ανάλυση στοιχείων, ιχνοστοιχείων και ισοτόπων. Ας προσθέσουμε εδ΄ώ ότι τα Κολχικά ευρήματα διαθέτουν έντονη Ελληνική (Μυκηναϊκή) συσχέτιση..
Αγαπητοί κύριοι του ΥΠ ΠΟ – ΕΑΜΑ θα παρακαλούσα να μάς παράσχετε πλήρη ενημέρωση για το θέμα, ιδιαίτερα στα σημεία {Α-Β-Γ-Δ} και να προστατέψετε τα τεκμήρια της ιστορίας μας, μη ανταλλάσσοντάς τα ‘σαν καθρεφτάκια προς ιθαγενείς) έναντι μικρο-εξυπηρετήσεων αρχαιολόγων μας προς το DAI… Πολύ περισσότερο που η Γερμανική πλευρά, σύμμαχος των γενοκτόνων Τούρκων από παλιά, διατηρεί πληθώρα ευρημάτων του ευρύτερου Ελληνικού Πολιτισμού μας στα Μουσεία μας..
ΜΦΧ
Δ Ν Κονιδάρης, 13/12/22
ΥΓ: Σημειώστε ότι ερώτημά μου υποβληθέν από εβδομάδος στο ΕΑΜΑ δεν έχει απαντηθεί, σε περίπτωση δε που επιμένετε στην σιωπή θα καταφύγω στον Τύπο.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Numrich et al. 2023, § 4.1.
[2]. Κονιδάρης 2022.
[2]. Κονιδάρης 2022.
[3]. Κονιδάρης 2022, σημ. 14_8.
[4]. Κονιδάρης 2022, σημ. 14_9.
[5]. Κονιδάρης 2022, σημ. 14_10.
[6]. Κονιδάρης 2022, σημ. 14_11.
[7]. Κονιδάρης 2022, σημ. 14_12.
[8]. Jansen 2019, p. 492. Ευρήματα του Ελληνικού ενδιαφέροντος τάφου 11 από το Vani Κολχίδος.
[9]. ΥΠΠΟΑ 22/12/2022, Α. Π.: 635902.
[8]. Jansen 2019, p. 492. Ευρήματα του Ελληνικού ενδιαφέροντος τάφου 11 από το Vani Κολχίδος.
[9]. ΥΠΠΟΑ 22/12/2022, Α. Π.: 635902.
[10]. Ο τόμος SAM 3 (Studien zu den Anfangen der Metallurgic 1), περιλαμβάνει τα αποτελέσματα αναλύσεων 1400 δειγμάτων χρυσού της ΠΕΧ και είναι έργο της σχολής αναλύσεων της Stuttgart (Hartmann 1970).
[11]. Απεστάλη στο eam@culture.gr με μήνυμα ηλ. ταχ. της 24.12.2022/1735
[12]. ΥΠΠΟΑ 30/12/2022, Α. Π.: 640504.
[13]. εγκ, ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΣΑΝΜ/Φ77/217149/140435/2243/09-06-2017, <https://www.culture.gov.gr/DocLib/%CE%95%CE%93%CE%9A%CE%A5%CE%9A%CE%9B%CE%99%CE%9F%CE%A3%20%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B3%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B7%CF%88%CE%B9%CF%8E%CE%BD%2020_2_17%20%20.pdf>. Ενδιαφέροντα αποσπάσματα από την εγκύκλιο του 2017 (Χορήγηση αδειών δειγματοληψίας και ανάλυσης κινητών και ακινήτων μνημείων και εν γένει αρχαιολογικού υλικού):
σελ. 4-5: Δε θα πραγματοποιείται δειγματοληψία που απαιτεί την αφαίρεση τμήματος από ολόκληρα κινητά μνημεία σύμφωνα με το άρθρο 26 του Ν. 3028/2002.[Άρθρο 26, Ενέργειες επί κινητών μνημείων: Απαγορεύεται κάθε ενέργεια σε κινητό μνημείο η οποία είναι δυνατόν να επιφέρει με άμεσο ή έμμεσο τρόπο καταστροφή, βλάβη, ρύπανση ή αλλοίωση της μορφής του] Κατ΄εξαίρεση μπορεί να χορηγηθεί άδεια για λήψη δείγματος από ολόκληρο αντικείμενο, μόνο εφόσον υπάρχουν σημεία ήδη φθαρμένης επιφάνειας, χωρίς διακοσμητικά χαρακτηριστικά, και οι αρμόδιες Υπηρεσίες κρίνουν σκόπιμη τη χορήγησή της.
σελ. 6-7: Όταν για τη διενέργεια της εξέτασης/ανάλυσης ή της δειγματοληψίας απαιτείται μεταφορά κινητών μνημείων ή θραύσματων μνημείων:
Α) σε χώρους εκτός αρμοδιότητας του ΥΠΠΟΑ
Β) εκτός της περιοχής αρμοδιότητας της κατά περίπτωση Εφορείας Αρχαιοτήτων/Ειδικής
Περιφερειακής Υπηρεσίας/Δημόσιου Μουσείου και
Γ) στο εξωτερικό
η άδεια μεταφοράς εκδίδεται από τη Διεύθυνση Μουσείων (Δ.Μ.) του ΥΠΠΟΑ κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος του ενδιαφερομένου προς την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων, Ειδική Περιφερειακή Υπηρεσία ή Δημόσιο Μουσείο και ύστερα από την έκδοση της άδειας δειγματοληψίας ή ανάλυσης. Η μεταφορά πραγματοποιείται με ευθύνη και δαπάνη του αιτούντος.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
https://www.oeaw.ac.at/fileadmin/Institute/OEAI/IMAGES/Neuerscheinungen/JAS_Numrich_et_al_2022.pdf?fbclid=IwAR14xX5Iq0dE3ftvj4JVUzCsK7c6_D16UYmYNfol_M1Ny1jsyHeoH7kZGnU
Numrich, M., Ch. Schwall, N. Lockhoff, K. Nikolentzos, E. Konstantinidi-Syvridi, M. Cultraro, B. Horejsf, E. Pernicka. 2023. "Portable laser ablation sheds light on Early Bronze Age gold treasures in the old world: New insights from Troy, Poliochni, and related finds," Journal of Archaeological Science 149.
https://web.archive.org/web/20200208063043id_/https://hss-opus.ub.ruhr-uni-bochum.de/opus4/frontdoor/deliver/index/docId/6686/file/diss.pdf
Jansen, M., 2019. "Geochemie und Archaometallurgie des Goldes der Bronzezeit in Vorderasien" (PhD thesis, Ruhr University Bochum, Bochum).
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0305440317300638
Burger, M., Glaus, R., Hubert, V., van Willigen, S., Worle-Soares, M., Convertini, F., Lefranc, P., Nielsen, E., Günther, D., 2017. "Novel sampling techniques for trace element quantification in ancient copper artifacts using laser ablation inductively coupled plasma mass spectrometry," J. Archaeol. Sci. 82, pp. 62–71. https://doi.org/10.1016/j.jas.2017.04.009.
Good performances (±30%) were also obtained with the pLA + filter sampling approach and subsequent LA-ICPMS analysis. Limits of detection for both approaches were in the low μg/g or sub- μg/g range, making these methods interesting for trace element analysis.
https://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/22612?lang=el#page/10/mode/2up
Νικολέντζος, Κ. 2009. "Μυκηναϊκή Ηλεία: πολιτιστική και πολιτική εξέλιξη, εθνολογικά δεδομένα και προβλήματα" (διδ. ΕΚΠΑ).
Κονιδάρης, Δ. Ν. 2022. The Hittites and the Aegean world, Αθήνα.
Hartmann, A. 1970. Prahistorische Goidfunde aus Europa (Studien zu den Anfängen der Metallurgic 3) Berlin.
Hartman, A. 1982. Prähistorische Goldfunde aus Europa II (Studien zu den Anfängen der Metallurgie 5), Berlin.
DOI: 10.13140/RG.2.2.32781.00483
ΠΛΕΟΝ ΠΡΟΣΦΑΤΟΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: 031123
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου