ΑΡΓΟΛΙΔΑ, ΚΥΠΡΟΣ & ΣΥΡΟ-ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΣΙΔΗΡΟΥ..
Σύμφωνα με πληροφορίες του ηλεκτρονικού τύπου[1] τα γερμανικο-ισραηλινά χρηματοδοτικά προγράμματα (όπως το GIF) έφεραν σε επαφή τον Aren Maeir[2] (Πανεπιστήμιο Bar Ilan) με τον γνωστό αρχαιολόγο Josef Maran (Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης) στα πλαίσια προγράμματος για την μελέτη της μεταβάσεως της Αν. Μεσογείου από την Εποχή του Χαλκού σε αυτήν του Σιδήρου. Το πρόγραμμα περιελάμβανε την διεξαγωγή ερευνών στην Τίρυνθα αλλά και την Tel Es-Safi (πιθανώς η Φιλισταϊκή Γαθ). Πληροφοριακά σημειώνεται ότι το Ισραηλινό πανεπιστήμιο απευθύνεται ιδιαιτέρως στους ‘ευσεβείς Εβραίους’, εξειδικεύεται δε στις Ιουδαϊκές σπουδές και τις Φυσικές επιστήμες, με το 40% των μαθημάτων του να είναι θρησκευτικού χαρακτήρα, αφού άλλωστε το λογότυπό του συνδυάζει ένα μικροσκόπιο με έναν πάπυρο της Torah (Πεντατεύχου).
Κυπριακό επιτοίχιο στήριγμα 1050-950 π.Χ. (ΜΜΑ 74.51.550)
Στα πλαίσια των συμπερασμάτων του προγράμματος GIF από πλευράς Ιωσήφ Maran υπογραμμίστηκε η ανεύρεση στην Μυκηναϊκή ακρόπολη της Τίρυνθος τεκμηρίων τα οποία, κατά την άποψή του, στηρίζουν την άποψη για ύπαρξη ισχυρών Μεσανατολικών επιρροών, αν όχι και την εγκατάσταση στα Ελληνικά εργαστήρια ‘ξένων’ (Κυπρίων) τεχνικών![3] Τα τεκμήρια συνίστανται σε αγγεία από φαγεντιανή με ζωόμορφη κεφαλή, τα οποία παραλληλίζονται με άλλα από την Κύπρο και την Ευαγορίτιδα κυρίως, αν και ο ίδιος παραδέχεται την πρώιμη εμφάνιση τέτοιων τεκμηρίων στην νεοανακτορική Κρήτη.[4] Σημειώνεται ότι η σχετική δημοσίευση του έγκυρου αρχαιολόγου[5] έγινε στα πλαίσια σειράς μελετών με τον εύγλωττο τίτλο All the Wisdom of the East, ανάμεσα σε πληθώρα άρθρων για τον Γιαχβέ και τους πατριάρχες, με αναφορές στην Κιβωτό του Νώε, και την Γή της Επαγγελίας! Μεσανατολική συσχέτιση υποστηρίζεται επίσης με αφορμή την ανεύρεση στον Τίρυνθα αγγείων – λυχνοστατών (;),[6] εξαρτημάτων πανοπλίας,[7] αλλά και ράβδου εγχάρακτης με σφηνοειδή γραφή[8] .. Αναφορικά με τα επιτοίχια στηρίγματα για λυχνίες (;) o Maran υπογραμμίζει την ‘ανατολική’ (oriental) προέλευσή τους από .. την Κύπρο (!), επιχειρώντας έτσι να απομονώσει την Κύπρο της ΥΕΧ από την περιφέρεια του Μυκηναϊκού κόσμου, εντάσσοντάς την στην Εγγύς Ανατολή. Όμως η Kantor έχει υποστηρίξει ότι κατά την ΥΕΧ η Κύπρος ανήκε ήδη πολιτιστικά στην Μυκηναϊκή κοινή,[9] έχοντας όμως ισχυρούς δεσμούς με τον Ελλαδικό χώρο από παλαιότερα.[10] Άλλωστε περί τα δέκα τέτοια επιτοίχια στηρίγματα περιείχοντο στο φορτίο του Μυκηναϊκής συσχετίσεως πλοίου που ναυάγησε παρά την Αντίφελλο (Uluburun),[11] ενώ ένα τεκμήριο προέρχεται από την Φαιστό, και άλλο από την Αργολική Κάντια,[12] ενώ αναφέρονται και άλλα από την Ευαγορίτιδα και το Alaca!Αναφορικά με το θεωρηθέν Λεβαντίνικο εξάρτημα θώρακος που βρέθηκε στις Μυκήνες πρόκειται περί γυάλου, LSJ, s.v. γύαλον, ήτοι για μικρά ορειχάλκινα στοιχεία, τα οποία προσηρτώντο σε θώρακα από ύφασμα ή δέρμα, όπως αρκετές φορές περιγράφεται στην Ιλιάδα, Il. 5. 99, Il. 13. 587 κ.ά.[13] Τα ίδια, πιθανώς, εξαρτήματα αναφέρονται σε πινακίδες Γραμμικής Β’ ως ὀπάFορτα,[14] φαίνεται δε ότι υπήρξαν κοινά στην Α. Μεσόγειο της ΥΕΧ.
Επιτοίχιο στήριγμα από την Alalakh (YEX II, 14/13 αι. π.Χ., Alaca)[15]
Εν κατακλείδι επισημαίνουμε την από μέρους μερίδας ερευνητών διάθεση – προκατάληψη αναγνωρίσεως ή μεγεθύνσεως επιρροών στην Αργολίδας του τέλους της ΥΕΧ προερχομένων από την Κύπρο, η οποία από τους ίδιους επιχειρείται να αποκοπεί από τον Μυκηναϊκό περίγυρο, εντασσόμενη ‘βιαίως’ στην Εγγύς Ανατολή, από όπου ως φαίνεται προέρχεται το Φώς της Γνώσεως και του Πολιτισμού, ίσως περιλαμβάνον και τις διδαχές των πατριαρχών!
Επιτοίχιο στήριγμα TN 957 από την Τίρυνθα[16]
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. <https://www.cogeril.de/de/568.php>.
[2]. Τέως αξιωματικός του Ισραηλινού στρατού και νυν αρχαιολόγος του πανεπιστημίου Bar Ilan.
[3]. Brysbaert and Vetters 2010, p. 36; Rahmstorf 2014, p. 193.
[4]. Maran and Kostoula 2012, p. 206. Τα Κρητικά τεκμήρια πάντως προηγούνται των εδώ σχολιαζομένων κατά 250 έτη περίπου!
[5]. Maran and Kostoula 2012.
[6]. Maran 2004. Ο Αγγλικός όρος είναι wall bracket ήτοι επιτοίχιο στήριγμα. Σημειώνεται ότι αρκετά από τα σχετικά στηρίγματα της Τίρυνθος είναι κατασκευασμένα τοπικώς! (Girella 2010, p. 161). Ένα τέτοιο Κυπριακό επιτοίχιο στήριγμα φυλάσσεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης (Acc. Nr: 74.51.550, https://www.metmuseum.org/art/collection/search/240137).
[7]. Maran 2004, pp. 18-21, fig. 14.
[8]. Cohen, Maran and Vetters 2010.
[9]. Κονιδάρης 2020, σελ. 23, 153, σημ. 19, 162.
[10]. Επί παραδείγματι η Κυπρο-Μινωική γραφή θεωρείται επηρεασθείσα από την Μινωική Κρήτη.
[11]. Rahmstorf 2014, p. 193.
[12]. Girella 2010; Rahmstorf 2014. Χάρτης με την διανομή επιτοίχιων στηριγμάτων παρέχεται από τον Rahmstorf (fig. 20.4).
[13]. Hope Simpson 2018 (ch. 3: Greek Epic and Mycenaean Archaeology).
[14]. Huxley and Chadwick 1957, p. 147; Palaima 1999, p. 376.
[15]. Aslıhan Yener 2017, fig. 10.
[16]. Brysbaert 2021, fig. 6.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
https://www.academia.edu/1261722/A_Group_of_Animal_Headed_Faience_Vessels_from_Tiryns
Maran, J., M. Kostoula. 2012. “A Group of Animal-Headed Faience Vessels from Tiryns,” in All the Wisdom of the East. Studies in Near Eastern Archaeology and History in Honor of Eliezer D. Oren, ed. M. Gruber, S. Aḥituv, G. Lehmann and Z. Talshir, Fribourg / Göttingen, pp. 193-234.
https://www.academia.edu/1396561/An_Ivory_Rod_with_a_Cuneiform_Inscription_Most_Probably_Ugaritic_from_a_Final_Palatial_Workshop_in_the_Lower_CItadel_of_Tiryns
Cohen, C., J. Maran, M Vetters. 2010. “An Ivory Rod with a Cuneiform Inscription, Most Probably Ugaritic, from a Final Palatial Workshop in the Lower Citadel of Tiryns,” AA 2010/2, pp. 1-22.
https://www.researchgate.net/publication/241659725_The_Spreading_of_Objects_and_Ideas_in_the_Late_Bronze_Age_Eastern_Mediterranean_Two_Case_Examples_from_the_Argolid_of_the_13th_and_12th_Centuries_BC
Maran, J. 2004. “The Spreading of Objects and Ideas in the Late Bronze Age Eastern Mediterranean: Two Case Examples from the Argolid of the 13th and 12th Centuries B.C.,” BASOR 336(336), pp. 11-30.
https://www.academia.edu/9150709/A_wall_bracket_from_Kandia_in_the_Argolid_notes_on_the_local_character_and_function_of_an_east_Mediterranean_artefact_of_the_Late_Bronze_Age_Early_Iron_Age_draft_
Rahmstorf, L. 2014. “A ‘wall bracket’ from Kandia in the Argolid: notes on the local character and function of an ‘east Mediterranean’ artefact of the Late Bronze Age/Early Iron Age,” in Athyrmata. Critical essays on the archaeology of the Eastern Mediterranean in honour of E. Susan Sherratt, ed. Y. Galanakis, T. Wilkinson, J. Bennet, Oxford, pp. 187-195.
Κονιδάρης, Δ. Ν. 2020. Οι Χετταίοι και ο κόσμος του Αιγαίου, Αθήναι.
https://www.academia.edu/1147679/A_wall_bracket_from_Phaistos
Girella, L. 2010. “A wall bracket from Phaistos,” Creta Antica 11, pp. 159-172.
http://maajournal.com/Issues/2010/Vol10-2/3_Brysbaert.pdf
Brysbaert, A. and M. Vetters. 2010. “Practicing Identity: A Crafty Ideal,?” MAA 10 (2), pp. 25‐43.
animal‐shaped faience vessels
Catling, H. W. 1971. “A Bronze Plate from a Scale-Corslet found at Mycenae,” AA (4/1970), pp. 441-449.
https://ecampusontario.pressbooks.pub/mycenaeangreeceandhomerictradition/chapter/greek-epic-and-mycenaean-archaeology/
Hope Simpson, R. 2018. Mycenaean Greece and Homeric Tradition, ch. Greek Epic and Mycenaean Archaeology, <https://ecampusontario.pressbooks.pub/mycenaeangreeceandhomerictradition/chapter/greek-epic-and-mycenaean-archaeology/> 97 August 2021).
https://sites.utexas.edu/scripts/files/2016/07/palaima_1999b.pdf
Palaima, T. G. 1999. “Mycenaean militarism from a textual perspective. Onomastics in context: lāwos, dāmos, klewos,” in POLEMOS (Aegaeum 19), ed. R. Laffineur, Liège/Austin, pp. 367–379.
https://www.academia.edu/20003774/Records_of_Armament_in_the_Archives_of_the_Mycenaean_Palaces
Huxley G. L., and J. Chadwick. 1957. “New Fragments of Linear B Tablets from Knossos,” The Annual of the British School at Athens 52, pp. 147-151.
https://books.openedition.org/ifeagd/3548
Aslıhan Yener, K. 2017. “Cult and Ritual at Late Bronze Age II Alalakh: Hybridity and Power under Hittite Administration,” in Hittitology Today: Studies on Hittite and Neo-Hittite Anatolia in Honor of Emmanuel Laroche’s 100th Birthday, ed. A. Mouton, pp. 215-224.
https://www.academia.edu/19624635/Tiryns_and_the_Argolid_in_Mycenaean_Times_New_Clues_and_Interpretations?auto=download&email_work_card=download-paper
Maran, J. 2015. "Tiryns and the Argolid in Mycenaean times. New clues and interpretations," ACTA INSTITUTI ATHENIENSIS REGNI SUECIAE, Series IN 4°, 56, Mycenaeans up to date: The archaeology of the northeastern Peloponnese―current concepts and new directions, ed. A.-L. Schallin & I. Tournavitou, Stockholm, pp. 277-293.
https://refubium.fu-berlin.de/bitstream/handle/fub188/31121/bsa_073_00.pdf?sequence=2&isAllowed=y
Brysbaert, A. 2021. "Cross-Crafting and Its Meaning for Innovation in the Late Bronze Age Context of Tiryns, Greece," in Contextualising Ancient Technology. From Archaeological Case Studies towards a Social Theory of Ancient Innovation Processes (73 Berlin Studies of the Ancient World), ed. F. Klimscha, S. Hansen, J. Renn, pp. 197-218.
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ: 250921
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου