PINDAR & RIGVEDA

ΠΙΝΔΑΡΟΣ & RIGVEDA

ερανίσματα

Massetti  2024

1 Γενικότητες

Αυτό το έργο για τον Πυθιόνικο 12[1] του Πινδάρου θα πρέπει να θεωρηθεί τόσον ως γλωσσικό σχόλιο όσον και ως συγκριτική μελέτη. Ένα μικρό μέρος του υλικού που παρουσιάζεται στο βιβλίο καλύφθηκε αρχικά στο τελευταίο κεφάλαιο του διδακτορικού μου (Phraseologie und indogermanische Dichtersprache in der Sprache der griechischen Chorlyrik: Pindar und Bakchylides, που υποστηρίχθηκε την 22.07.2016 στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας). Ωστόσο, το κεφάλαιο δεν συμπεριελήφθη στην έκδοση της διδακτορικής μου διατριβής που δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο (Massetti 2019). Η επιμέλεια του βιβλίου κατέστη δυνατή χάρη στην εργασία μου για το έργο The Lords of the Rings: A Comparative Lens on Ring-Compositions of Greek Lyric Poetry (ακρωνύμιο loracola, project nr. msca_0000083), που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Νάπολης «L’Orientale» (Δεκέμβριος 2022–Δεκέμβριος 2022, χρηματοδοτούμενο από το πρόγραμμα Generppru), (Ιταλικά pnrr) M4C2”.

Ο Πυθιόνικος 12 του Πινδάρου, που τιμά τον αυλητή Μίδα από τον Ακράγαντα, ξεχωρίζει ως το μοναδικό χορωδιακό λυρικό επινίκιο που έχουμε στην κατοχή μας που έχει συντεθεί για τον νικητή ενός μη αθλητικού διαγωνισμού. Με τα χρόνια, διάφορες πτυχές της ωδής έχουν αποτελέσει αντικείμενο ενδελεχούς μελέτης, συμπεριλαμβανομένου του μύθου της (π.χ. Dolin 1965, Köhnken 1971, Bernardini στο Gentili 20064), απόδοσης και μουσικής διάστασης (Phillips 2013 και 2016). Συχνά θεωρείται ως μια ωδή σχετικά απλής ερμηνείας (Radt 1974), η προσεκτική ανάλυση του κειμένου όμως αποκαλύπτει ότι το επινίκιο παρουσιάζει αρκετές προκλήσεις στους σύγχρονους αναγνώστες.

Οι βασικοί στόχοι του βιβλίου είναι:

(i) να παράσχει ενημερωμένη μετάφραση και γλωσσικό σχολιασμό του κειμένου,

(ii) να διερευνήσει τα κύρια ερμηνευτικά ζητήματα του επινικίου με την βοήθεια της ιστορικής γλωσσολογίας,

(iii) να παράσχει γνώσεις για τις θεματικές πτυχές της ωδής καθώς και για τη συνθετική τεχνική του Πίνδαρου, μέσω της αναγνωρίσεως μέσων (devices: ΣτΜ: Μια αφηγηματική συσκευή είναι μια τεχνική γραφής που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να πείτε μια ιστορία. Οι αφηγηματικές συσκευές συνδυάζουν στοιχεία όπως τόνο, άποψη και ένταση για να δημιουργήσουν μια συνεπή αφήγηση που μπορεί να ακολουθήσει ο αναγνώστης σε όλη μια ιστορία.), τις οποίες ο Πίνδαρος μπορεί να είχε κληρονομήσει από προηγούμενες περιόδους της ποιητικής γλώσσας.

Η εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη. Το Μέρος 1, «Pindar’s Pythian Twelve: Text and Linguistic Commentary», περιλαμβάνει μια σύντομη εισαγωγή, μια δομική ανάλυση του ποιήματος και μια σειρά παρατηρήσεων σχετικά με τη γλώσσα της ωδής, με ιδιαίτερη αναφορά στο διαλεκτικό της χρώμα. Στόχος της εισαγωγής είναι να δώσει μια «προσανατολιστική» επισκόπηση της ωδής ως προοίμιο τόσο για τον σχολιασμό όσο και για τη συγκριτική μυθολογική μελέτη. Στη συνέχεια παρουσιάζεται το κείμενο του Πίνδαρου με κριτικό σχολιασμό και την δική μου μετάφραση. Εκτός από την επικέντρωση στα κειμενικά και ερμηνευτικά ζητήματα του ποιήματος, ο σχολιασμός περιλαμβάνει ετυμολογικές σημειώσεις και παρατηρήσεις σχετικά με πιθανούς φρασεολογικούς παραλληλισμούς μεμονωμένων Πινδαρικών εκφράσεων, τόσο ex Pindaro ipso, δηλαδή από το σώμα του Πίνδαρου, όσο και ex Graeco ipso, δηλ. αντλημένο από άλλες ελληνικές λογοτεχνικές πηγές. Το Μέρος 1 ολοκληρώνεται με μιαν ανάλυση των αντηχήσεων & συντονισμών του Πυθιονίκου 12 στο Διονυσιακά του Νόννου Πανοπολίτη, τη μόνη λογοτεχνική πηγή που έχουμε στην κατοχή μας που διατηρεί οποιαδήποτε αναφορά στην ίδια μυθολογική παράδοση με αυτή που βρέθηκε στον Πυθιόνικο 12.

Το Μέρος 2, «A Melody with Multiple Heads: A Vedic Parallel to Pindar’s Pythian Twelve», είναι μια θεματική, δομική και φρασεολογική σύγκριση χαρακτηριστικών του Πυθιονίκου 12 με εκείνα ενός παλιού Ινδικού θρησκευτικού ύμνου, Rigveda (rv) 10.67. Το Μέρος 2 ξεκινά παρουσιάζοντας το παλιό Ινδικό κείμενο που αντιπαραβάλλεται με τον Πυθιόνικο 12. Ο βεδικός ύμνος, προερχόμενος από την έκδοση των van Nooten and Holland (1994), συνοδεύεται από την αγγλική μετάφραση των Jamison and Brereton (2014) και το δικό μου σχόλιο, που τονίζει τις πτυχές του rv 10.67 που είναι πιο σχετικές με την συγκριτική μελέτη. Η καθαρά αντιθετική ενότητα του βιβλίου εστιάζει σε πιθανά κοινά στοιχεία μεταξύ επεισοδίων από τον ελληνικό μύθο του Περσέα και των παλαιών Ινδικών μύθων της Vala και της Vr̥tra. Η υπόθεσή μου είναι ότι η μυθολογική αφήγηση του Πυθιονίκου 12 έχει συντεθεί επί κληρονομηθέντος θεματικού και φρασεολογικού υλικού, το οποίο ο Πίνδαρος υιοθετεί για να φτιάξει το δικό του έργο.

Επικεντρώνομαι σε αξιοσημείωτες δομικές και υφολογικές ομοιότητες μεταξύ των δύο συγκρίσεων μου καθώς και σε παρόμοιους συνθετικούς σκοπούς και κριτήρια ή «καταστάσεις των πραγμάτων», που αποτελούν τη βάση των Πινδαρικών και Ριγκβεδικών κειμένων. Η Rigveda είναι μια συλλογή από ιερά κείμενα γραμμένα στα βεδικά σανσκριτικά που περιλαμβάνει 1028 ύμνους αφιερωμένους κυρίως σε θεότητες που ήταν αντικείμενο βεδικών τελετουργιών.

Από τις πρώτες κιόλας ινδοευρωπαϊκές μελέτες, οι μελετητές αναγνώρισαν εντυπωσιακές αντιστοιχίες λέξη προς λέξη (ή ακόμα και φώνημα προς φώνημα) μεταξύ σύντομων συνταγμάτων[3] που πιστοποιούνται σε ελληνικά κείμενα της Αρχαϊκής και Κλασικής Εποχής και εκείνων που πιστοποιούνται στην βεδική ποίηση. Με την πάροδο των ετών, η αναγνώριση πολλαπλών ομοιοτήτων (αναλογιών, aequabilia) έχει αποδείξει την γονιμότητα / παραγωγικότητα μιας συγκρίσεως μεταξύ των βεδικών και της ελληνικής αρχαϊκής ποιήσεως, ακόμη και για μελέτες όσων γνωρίζουμε για την ελληνική φρασεολογία και τεχνική συνθέσεως στα ελληνικά, και την βεδική φρασεολογία και τεχνική συνθέσεως στα βεδικά. Πράγματι, η συγκριτική προσέγγιση ενισχύει την κατανόησή μας για την ιστορία πίσω από τη χρήση των συστατικών αρχαίων ποιητικών κειμένων, όπως συνδυασμοί λέξεων, μοτίβων και θεμάτων. Ένας συγκριτικός φακός σε αυτά τα μέσα υπογραμμίζει τον συντηρητικό χαρακτήρα των κληρονομημένων τεχνικών συνθέσεως, οι οποίες διέθεταν επαρκή ευελιξία για να εγγυηθούν τη σημασιολογική ακεραιότητα καθώς και την ιστορική συνέχεια των κληρονομημένων θεμάτων στον χρόνο και στο χώρο. Τελικά αυτό επέτρεψε στις ποιητικές εκφράσεις και τις δομές τους να επιβιώσουν μέσα σε ποικίλες συγγενείς παραδόσεις.

Υποστηρίζω ότι η συγκριτική εστίαση στο Πυθιόνικο 12 του Πινδάρου αποφέρει νέα αποτελέσματα. Η μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Μέρος 2 αυτού του βιβλίου ρίχνει φως σε μια ποικιλία πτυχών της γλώσσας και του ύφους του Πινδάρου, που ξεφεύγουν από κάθε απλή συγχρονική ανάλυση. Η μελέτη δείχνει ότι ορισμένα ποιητικά εργαλεία που χρησιμοποίησε ο Πίνδαρος, συγκεκριμένα: λεξιλογικές, σημασιολογικές και φρασεολογικές επαναλήψεις, που διαμορφώνουν «δακτυλίους» μέσα στο ωδές, ακριβώς παράλληλες με αυτές που συναντάμε στην παλαιά ινδική παράδοση τόσον σε δομικό όσον και σε σημασιολογικό επίπεδο. Η ποσότητα και η ποιότητα αυτών των αντιστοιχιών υποδηλώνουν ότι δεν πρέπει να θεωρούνται ως ανεξάρτητες εκδηλώσεις καθολικών, δηλαδή παράλληλων δημιουργημάτων της ανθρώπινης δημιουργικότητας. Αντίθετα, εξηγούνται καλύτερα ως κοινή ποιητική κληρονομιά. Αυτή η επίγνωση μας καλεί να αναλογιστούμε 

(i) το ύφος του Πινδάρου σε σχέση με τους Έλληνες λογοτεχνικούς προγόνους του (εξάμετρη ποίηση, άλλα μελικά ποιητές κ.λπ.), 

(ii) το ύφος του Πίνδαρου σε σχέση με τον Πίνδαρο, δηλαδή σε πρωτότυπες και μυθιστορηματικές πτυχές της ποίησεώς του, 

(iii) την προϊστορία της χορωδιακής λυρικής ως ποιητικό είδος, ένα πρόβλημα που η παρούσα μελέτη δεν επιχειρεί να συζητήσει εκτενώς. Τέλος, η προσοχή δόθηκε σε ανάλογα συστήματα εικόνων, που τεκμηριώνονται στον Πίνδαρο και στους Ριγβεδικούς ύμνους, μας επιτρέπει να ανακατασκευάσουμε κοινά συστήματα εννοιών, τα οποία τελικά στρέφονται στην ιδέα της δόξας και της ανταμοιβής που πρέπει να επιτευχθούν μέσα και μέσω ποίηση. Η συγκριτική φρασεολογική ανασυγκρότηση ανοίγει έτσι το δρόμο για την ανασυγκρότηση κοινών «καταστάσεων των πραγμάτων».

Massetti 2017

Pindar’s Pythian Ode 4.213–219 exhibits the reflexes of a domestic love-charm, the ἀγωγή (“a spell to lead [somebody] away”). The same applies for Aeschylus’s Prometheus Vinctus 647–682 (Io’s account of her metamorphosis). In both text passages, the love-charm is described by means of a set of images, namely, the ‘arrow (of desire)’, ‘burning (fire)’ and ‘whip/goad’. While the very same associations can be found in one Atharvavedic Hymn (3.25), some characteristics of the love-charm occur in a more blurred form in an Eddic mythical episode. In both the Old Norse and Greek text passages, the submission of the beloved, caused by the love-spell, is expressed by means of the Indo-European root *demh2- ‘to tame’. 

Η Πύθια Ωδή του Πινδάρου 4.213–219 παρουσιάζει τα αποτελέσματα ενός ξορκιού αγάπης, της ἀγωγής («ξόρκι για να απομακρύνεις [κάποιον]»):[4]

πότνια δ᾽ ὀξυτάτων βελέων
ποικίλαν ἴϋγγα τετράκναμον Οὐλυμπόθεν
215ἐν ἀλύτῳ ζεύξαισα κύκλῳ
μαινάδ᾽ ὄρνιν Κυπρογένεια φέρεν
πρῶτον ἀνθρώποισι, λιτάς τ᾽ ἐπαοιδὰς ἐκδιδάσκησεν σοφὸν Αἰσονίδαν:
ὄφρα Μηδείας τοκέων ἀφέλοιτ᾽ αἰδῶ, ποθεινὰ δ᾽ Ἑλλὰς αὐτὰν
[390] ἐν φρασὶ καιομέναν δονέοι μάστιγι Πειθοῦς.

αποδιδόμενο από τον Οικονομίδη ως εξής:[5]

Αλλά η αρχόντισσα των φτερωτών βελών
έδεσε την παρδαλή ίυγγα σε ακατέλυτο τροχό
215κι από τα τέσσερα άκρα της, η Κυπρογεννημένη,
κι από τον Όλυμπο στους ανθρώπους επρωτόφερε το μανικό πουλί· [αντ. ι]
έτσι δίδαξε τον Αισονίδη να γίνει επιδέξιος
στα παρακάλια και τα ξόρκια, ώστε να χάσει η Μήδεια
στον σεβασμό για τους γονιούς της
κι ο πόθος της για την Ελλάδα να ταράζει
τη φλογισμένη της καρδιά με το μαστίγιο της Πειθούς.

Το ίδιο ισχύει και για τον Προμηθέα Δεσμώτη 647–682 του Αισχύλου (διήγηση της Ιούς για την μεταμόρφωσή της από τον Δία σε αγελάδα). Και στα δύο αποσπάσματα του κειμένου, το ξόρκι περιγράφεται μέσω ενός συνόλου εικόνων, που περιλαμβάνουν το «βέλος (της επιθυμίας)», «φωτιά (φωτιά)» και «μαστίγιο/νουκέντρα». Ενώ οι ίδιοι συσχετισμοί μπορούν να βρεθούν σε έναν Αθαρβαβεδικό Ύμνο (3.25), ορισμένα χαρακτηριστικά του ξορκιού εμφανίζονται σε μια πιο θολή μορφή σε ένα μυθικό επεισόδιο του Εδικού. Τόσον στο παλιό σκανδιναβικό όσον και στο ελληνικό κείμενο, η υποταγή του αγαπημένου, που προκαλείται από το ξόρκι της αγάπης, εκφράζεται με την ινδοευρωπαϊκή ρίζα *demh2- «δαμάζω».

1. Αυτό το άρθρο υποστηρίζει την ύπαρξη ινδοευρωπαϊκού (IE) αναλόγου / παραλλήλου της ἀγωγής - ξορκιού που περιγράφεται στον Πίνδαρο P. 4.213–219. Αρχικώς, μερικά φρασεολογικά χαρακτηριστικά των Πινδαρικών στίχων θα συγκριθούν με εκείνα άλλων ελληνικών λογοτεχνικών και λοιπών πηγών (§ 2). Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στον Αισχύλειο Προμηθέα Δεσμώτη, Pr. 647–682, δεδομένου ότι μια πολύ παρόμοια κατάσταση πραγμάτων μπορεί να ευρεθεί στο απόσπασμα αυτό (§ 3). Επιπλέον, οι ελληνικές αποδείξεις για ένα μαγικό ξόρκι «που να οδηγεί μακριά, να απομακρύνει» θα συγκριθούν με άλλες ΙΕ παραδόσεις με τις οποίες παραλληλίζονται συστηματικά (Atharvaveda Śaunaka [AVŚ] 3.25, § 5), ή σε επιμέρους σημεία με συγκεκριμένη λεπτομέρεια (το Εδδικό - Eddic επεισόδιο του Skírnir και της κόρης του Gymnir, § 7).

Η εργασία στοχεύει έτσι να δείξει ότι τα χωρία του Πινδάρου και του Αισχύλου αντικατοπτρίζουν μιαν εγχώρια τελετουργική πράξη και μοιράζονται σημαντικές λεπτομέρειες με Βεδικά και παλιά νορβηγικά κείμενα. Στο τέλος, θα σημειωθεί ότι τέτοιου είδους αξιόλογες αναμετρήσεις ίσως ακόμη υπαινίσσονται την ύπαρξη ενός κοινού τελετουργικού προγόνου.

2. Στην τέταρτη Πυθική Ωδή του Πινδάρου, ο Ιάσων αποκτά την αγάπη της Μήδειας και κατά συνέπειαν, την βοήθειά της στην προσπάθεια του για το Χρυσόμαλλο Δέρας, χάρη στο ξόρκι αγάπης, βλ. Pind. P. 4.213–219:

Aphrodite with Adonis, who gazes, dazed, at Eros and his magic wheel [7]

πότνια δ᾽ ὀξυτάτων βελέων
ποικίλαν ἴϋγγα τετράκναμον Οὐλυμπόθεν
215ἐν ἀλύτῳ ζεύξαισα κύκλῳ
μαινάδ᾽ ὄρνιν Κυπρογένεια φέρεν
πρῶτον ἀνθρώποισι, λιτάς τ᾽ ἐπαοιδὰς ἐκδιδάσκησεν σοφὸν Αἰσονίδαν:
ὄφρα Μηδείας τοκέων ἀφέλοιτ᾽ αἰδῶ, ποθεινὰ δ᾽ Ἑλλὰς αὐτὰν
[390] ἐν φρασὶ καιομέναν δονέοι μάστιγι Πειθοῦς.

..

Όπως έδειξε ο Christopher Faraone (1993), η μαγική γοητεία που ενεργοποιεί - εκτελεί η Αφροδίτη είναι ένας τύπος ἀγωγής, «ένα ξόρκι για να οδηγήσεις (κάποιον) μακριά.”1 Πράγματι, η αναφορά του βέλους, του τροχού, της καύσεως (φωτιά) και του μαστιγίου μπορεί να ερμηνευθεί ως σιωπηρή αναφορά στην οικιακή τελετουργική πρακτική κατά την οποία το πτηνό 'στραβολαίμης' (ἴυγξ) ήταν δεμένο και βασανιζόμενο για να προβάλει την στενοχώρια του στο αγαπημένο πρόσωπο του ενεργούντος το ξόρκι.2

Παραλληλισμοί για μεμονωμένα χαρακτηριστικά του κειμένου μπορούν να βρεθούν στην ελληνική και λατινική λογοτεχνία καθώς και στους μαγικούς παπύρους, όπως θα δείξουν ορισμένα επιλεγμένα λογοτεχνικά αποσπάσματα:..

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1]. ΠΥΘΙΟΝΙΚΟΙ, ΩΔΗ 12: ΜΙΔᾼ ΑΚΡΑΓΑΝΤΙΝῼ, ΑΥΛΗΤῌ <https://el.wikisource.org/wiki/%CE%A0%CF%85%CE%B8%CE%B9%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%B9?fbclid=IwY2xjawIwy7pleHRuA2FlbQIxMAABHdVEiLNWMEOBEcauM94BhHEbqezbN7Sk_DX-QIbAG6IHfdeGv51ozSzRRg_aem_aLPCt7ni-CXbZmvL6vuNhQ#%CE%9C%CE%99%CE%94%E1%BE%BC_%CE%91%CE%9A%CE%A1%CE%91%CE%93%CE%91%CE%9D%CE%A4%CE%99%CE%9D%E1%BF%BC,_%CE%91%CE%A5%CE%9B%CE%97%CE%A4%E1%BF%8C>

[3] σύνταγμα: μια γλωσσική ενότητα που αποτελείται από ένα σύνολο γλωσσικών μορφών (φωνήματα, λέξεις ή φράσεις) που βρίσκονται σε διαδοχική σχέση μεταξύ τους.

[4]. Καραμήτσου 2022, σελ. 72, σημ. 197. Η ευγλωττία του Ιάσονα, επίσης, αναφέρεται από τον Πίνδαρο στον 4ο Πυθιόνικο, όπου ο ήρωας διδάσκεται από την Αφροδίτη τον τρόπο με τον οποίο θα μπορέσει να γοητεύσει τη Μήδεια (Πυθ.4.213-219).

[5] https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/library/browse.html?text_id=4&page=24

[7]. Gilded copper ring with Eros playing with a iunx/iynx (magical wheel on a string). The design on this ring shows Eros crouching to the left, holding the iunx, a magical love charm inteded to arouse desire. There is a simple, single ground line. Probably made by hammering. This is one of the earliest examples of mercury gilding. ------------------------------------------------------- Επιχρυσωμένο χάλκινο δαχτυλίδι με τον Έρωτα να παίζει με έναν ίυγγα [iunx/iynx] (μαγικός τροχός σε μια χορδή - ΓΙΟ-ΓΙΟ!). Ο σχεδιασμός σε αυτό το δαχτυλίδι δείχνει τον Έρωτα να σκύβει προς τα αριστερά, κρατώντας τον ίυγγα, μια μαγική γοητεία αγάπης με σκοπό να προκαλέσει την επιθυμία. Υπάρχει μια απλή, ενιαία γραμμή εδάφους. Μάλλον φτιάχτηκε με σφυρί. Αυτό είναι ένα από τα πρώτα παραδείγματα επιχρύσωσης υδραργύρου.

LSJ: ἴυγξ, ἴυγγος, ἡ, (ἰύζω, cf. Dam.Pr.213), wryneck, Iynx torquilla, Arist.HA504a12, PA695a23, Ael.NA6.19; used as a charm to recover unfaithful lovers, being bound to a revolving wheel, ἴ. τετράκναμος Pi.P.4.214, cf. AP5.204; ἕλκειν ἴυγγα ἐπί τινι X.Mem.3.11.18; ἴ. ἕλκε τὺ τῆνον ἐμὸν ποτὶ δῶμα Theoc.2.17: metaph., ἕλκομαι ἴυγγι ἦτορ as by the magic wheel, Pi.N.4.35; ὥσπερ ἀπὸ ἴυγγος τῷ κάλλει ἑλκόμενος Luc.Dom.13.

2. metaph., spell, charm, τῇ σῇ ληφθέντες ἴυγγι Ar.Lys.1110, cf. S.Fr.474 (prob. cj.), Lyc.310, D.L. 6.76, Plu.2.1093d (prob. cj. in 568a), Philostr.VA8.7 (pl.), Hld.8.5; passionate yearning for, ἀγαθῶν ἑτάρων A.Pers.989.

3. in pl., name of certain 'Chaldaic' divinities, Procl. in R.2.213K., in Cra.p.33 P., Dam.Pr.111, al.: in sg., ἡ πρώτη ἴ. ib.217, cf. 213.

4. = σῦριγξ μονοκάλαμος, EM480.1. [ῑ Ep. and Pi.; ῐ Att.]

ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΤΑΙ ότι με την ίδια λέξη ονομάζεται και το πτηνό ΣΤΡΑΒΟΛΑΙΜΗΣ (Iunx torquilla) γιά τον οποίο ο Nagy έχει γράψει: Μεταξύ των μικρότερων πτηνών της Αφροδίτης, ένα ιδιαίτερα αγαπημένο της είναι 'ιυγξ - ο iunx ή «wryneck» (Iunx torquilla), όπως δείχνει ο Turner (2005), προσφέροντας πληθώρα παραδειγμάτων. Έτσι, θεωρώ σχετικό ότι η Lucilla Burn, στο πολύτιμο βιβλίο της για τον ζωγράφο Μειδία, πιστεύει ότι το πουλάκι με το οποίο παίζει η καλλονή Ευρυνόη στην εικόνα που ζωγράφισε αυτός ο ζωγράφος, όπως το δείχνω παραπάνω, είναι στην πραγματικότητα ένας ίυγξ - iunx (Burn 1987: 43 · ομοίως Detienne [1977] 1994: 85, Reitzammer 2016: 45). ..... ακολουθεί η σχολιαζόμενη λεπτομέρεια: Close-up from a painting by the Meidias Painter. Red-figure hydria. Florence, Museo Archeologico 81948. Line-drawing by Jill Robbins. Featured in this close-up is a lady named Eurynoe, who is playfully teasing a pet bird. ΠΗΓΗ: Nagy, "From the heavenly to the earthy and back, variations on a theme of love-on-wings in Song 1 of Sappho and elsewhere"

Θεοκρίτου, Ειδύλλια 2.17:

"Ἶυγξ, ἕλκε τὺ τῆνον ἐμὸν ποτὶ δῶμα τὸν ἄνδρα.", https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/library/browse.html?text_id=140&page=7&fbclid=IwY2xjawIyKl9leHRuA2FlbQIxMAABHcz1gNcNiRsi60AgYoRQxwHE4pDu2aJsrUt3hMbXwgES1iBL_ClIqHncUQ_aem_ckpdG8-9eFd0q3SubIZ_yA

Συμπερασματικά ο ίυγξ συνδέεται με τον Ήλιο, την Σελήνη, το ερπετό, την Αφροδίτη & τον Έρωτα, την Εκάτη κλ.π.

Aphrodite with Adonis, who gazes, dazed, at Eros and his magic wheel (now mostly lost). ..

Δεν υπάρχει διαθέσιμη περιγραφή για τη φωτογραφία.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

https://www.jstor.org/stable/3087640

Watkins, C. 2002. “Pindar's Rigveda,” Journal of the American Oriental Society 122 (2), pp. 432-435. 

https://www.academia.edu/37179304/Pindar_Paean_6_121_122_Measuring_Song_and_Sacrifice_in_Greek_Lyric_and_the_Rigveda

Fries, Α. 2019.  “Pindar, Paean 6.121-122. Measuring Song and Sacrifice in Greek Lyric and the Rigveda,”  QUCC 117, pp. 33-50.

https://library.oapen.org/bitstream/handle/20.500.12657/92499/9789004694132.pdf?sequence=1&isAllowed=y&fbclid=IwY2xjawIwx1xleHRuA2FlbQIxMAABHcNH6el5jUwzQsZkky-3Y7KhWKYRcipXxEO1B4pemoWFl7uXdyVMl5gq3w_aem_FA4RLj_HV7Fs0HKKs2St9w

Massetti, L.  2024. Pindar's Pythian Twelve: A Linguistic Commentary and a Comparative Study, Leiden / Boston.

https://curis.ku.dk/ws/portalfiles/portal/218583400/MSS_71_1_Massetti.pdf?fbclid=IwY2xjawIvfudleHRuA2FlbQIxMAABHdFfnaUfOq_7dNs4eUrOE6dRk8sHV94oEj9hgPW__KO5cBoLTKB7WZFXyg_aem_D4cBqmwXtVTsdjj1M_6rUg

Massetti, L. 2017. "Pindar and Aeschylus’s Atharvaveda," Muenchener Studien zur Sprachwissenschaft 71(1), pp. 31–50.

https://www.academia.edu/75637461/Emotion_Genre_and_Gender_in_the_Argonautica_of_Apollonius_Rhodius

Καραμήτσου, Δ. 2022. "Συναίσθημα, λογοτεχνικό είδος και έμφυλες ταυτότητες στα Αργοναυτικά του Απολλώνιου Ρόδιου" (διδ. ΑΠΘ).

Nagy, G. 2020. "From the heavenly to the earthy and back, variations on a theme of love-on-wings in Song 1 of Sappho and elsewhere," Classical Inquiries, <https://classical-inquiries.chs.harvard.edu/from-the-heavenly-to-the-earthy-and-back-variations-on-a-theme-of-love-on-wings-in-song-1-of-sappho-and-elsewhere/> (3 March 2025).

|https://www.academia.edu/2469561/%CE%88%CE%BD%CE%B1%CF%82_%CF%87%CE%AC%CE%BB%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%87%CE%AF%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%B1%CF%80%CF%8C_%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%94%CF%89%CE%B4%CF%8E%CE%BD%CE%B7_%CE%97_%CE%AF%CF%85%CE%B3%CE%BE_%CE%BF_%CE%BB%CE%AD%CE%B2%CE%B7%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B7_%CE%BC%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%B8%CE%B5%CF%8E%CE%BD_A_bronze_wheel_from_Dodona_The_iynx_the_cauldron_and_the_music_of_gods_in_Greek_with_English_abstract_

Χαρίσης, Χ. 2017. "Ένας χάλκινος τροχίσκος από την Δωδώνη. Η ίυγξ, ο λέβης και η μουσική των θεών / A bronze wheel from Dodona. The iynx, the cauldron and the music of gods," in Σπείρα. Επιστημονική συνάντηση προς τιμήν της Α. Ντούζουγλη και του Κ. Ζάχου, TAPA - Athens, σελ. 365-380.

https://www.academia.edu/31002271/_The_Wheel_the_Whip_and_Other_Implements_of_Torture_Erotic_Magic_in_Pindar_Pythian_4_213_19_Classical_Journal_88_1993_1_19

Faraone, Christopher A. 1993. “The Wheel, the Whip and Other Implements of Torture: Erotic Magic in Pindar Pythian 4.213–219.” The Classical Journal 89, pp. 1–19.

https://library.oapen.org/bitstream/handle/20.500.12657/62519/1/9780472903863.pdf

Park, Α. 2023. Reciprocity, Truth, and Gender in Pindar and Aeschylus, University of Michigan Press.